14. Ekspet tizim terminologiyasi. Ishonchlilik koeffitsienti, qoida, ekspert tizim Ishonchlilik koeffitsienti – bu berilgan faktlar va qoidalarni aniq hisoblash ehtimoli yoki ishonchlilik darajasi belgilaydigan son.
Qoida – bu bilimni quyidagi formal shaklda berilishi: AGAR, U HOLDA.
Ekspert tizim – bu oldidan mo‘ljallab qo‘yilgan va boshqa bilimlardan ajratilgan soha bilimlariga asoslangan dastur.
15. Ekspet tizim terminologiyasi. Evrestika, Semantik tarmoq, slot Evristika – fan sohasidagi yechim izlashni cheklaydi yoki soddalashtiradigan qoida.
Semantik tarmoq – bu bilimlarni graf shaklida ko‘rsatuvchi metod, unda uch qismlari ob’ektlarni, yoylar esa uning xususiyatlarini bildiradi.
Slot – bu ob’ekt xususiyati atributi tavsifi.
16. Ekspert tizimlarni tashkillashtirilgan strukturasi. Ekspert tizim asosida bilimlar bazasi yotadi. Bu yerda bilim faktlar va qoidalarning o‘zaro bog‘liq shaklda qabul qilinadi, xoh ular to‘g‘ri bo‘lsin, xoh noto‘g‘ri yoki qaysidir darajada ishonchlilikka ega bo‘lsin.
ETda ko‘p qoidalar, masalan, empirik yoki tajribali qoidalar yoki soddalashtirish, evristika bo‘ladi.
Ekspert tizim evristikani ishlatishga majbur, chunki bu yerda yechiladigan masalalar odatda qiyin bo‘ladi va oxirigacha tushunib bo‘lmasligi mumkin.
Fan sohasi haqida saralab olingan bilimlar bazaviy bilimlar, masalani yechishda qaror qabul qilishda ishlatiladiganlari esa umumiy bilimlardeyiladi. Shunday qilib, ETdagi bilimlar bazasi faktlar va qoidalardan iborat bo‘ladi, qaror qabul qilish mexanizmida esa yangi bilimlar uchun qoidani qanday shaklda qabul qilishni aniqlashtiruvchi interpretator va bu qoidalarni qanday tartibda qabul qilishni o‘rnatuvchi dispetcher bo‘ladi.
17. Bazaviy va umumiy bilimlar Fan sohasi haqida saralab olingan bilimlar bazaviy bilimlar, masalani yechishda qaror qabul qilishda ishlatiladiganlari esa umumiy bilimlardeyiladi. Shunday qilib, ETdagi bilimlar bazasi faktlar va qoidalardan iborat bo‘ladi, qaror qabul qilish mexanizmida esa yangi bilimlar uchun qoidani qanday shaklda qabul qilishni aniqlashtiruvchi interpretator va bu qoidalarni qanday tartibda qabul qilishni o‘rnatuvchi dispetcher bo‘ladi.
