1/5/2004 tarihinden önceki dönemdeki yıllara ilişkin birim m2 maliyetlerinin aritmetik ortalamasının alınması suretiyle bulunacak olan tutarın, inşaatın bittiği yıldan önceki yılın birim m2 maliyet bedeli ile toplanmak ve bulunan tutarın ikiye bölünmesi yoluyla hesaplanacak ortalama maliyet tutarı esas alınarak bulunacaktır.
2004 yılından önceki yılların birim maliyetleri toplanarak yıl sayısına bölünmesi ile elde edilecek ortalama maliyetin hesaplanmasında; 2001, 2002 ve 2003 yıllarına ait birim maliyet bedellerinin aritmetik ortalaması dikkate alınmak suretiyle araştırma işlemi yapılacaktır.
Tüm blokların inşaatına aynı anda başlanılması ve bitirilen bloklar için kısmi ilişiksizlik belgesi istenildiğinde yapılacak araştırma işlemi
SSİY’nin 27 nci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünce tek sicil numarasından yürütülebilecek olan birden fazla yapı ruhsatı bulunan bina inşaatlar ile tek yapı ruhsatına istinaden yapılacak birden fazla blok inşaatlarında;
-Bitirilen ilk kısım için ilişiksizlik belgesi talep edildiği durumlarda, araştırma işleminin bitirilen kısmın yüzölçümü esas alınarak, inşaatın başladığı tarihten (işyerinin tescil tarihinden) ilk kısmın ilişiksizlik belgesinin istenildiği tarihe kadar geçen süre içinde bildirilen işçilikler dikkate alınmak suretiyle,
-Daha sonraki sürelerde bitirilen bloklar için ilişiksizlik belgesi talep edildiği durumlarda araştırma işleminin, daha önce bitirilen ve ilişiksizlik belgesi verilen kısımlar da dahil olmak üzere bitirilen kısımların tamamının yüzölçümü esas alınarak, inşaatın başladığı tarihten (işyerinin tescil tarihinden) ilişiksizlik belgesi talep edilen diğer kısmın bitirildiği tarihe kadar geçen süre içinde bildirilen işçilikler dikkate alınmak suretiyle,
araştırma işlemi yapılacaktır.
Art arda inşa edilen yapıların bitirilen blokları için kısmi ilişiksizlik belgesi istenildiği durumda yapılacak araştırma işlemi
İşverence talep edilmesi halinde bitirilen her bir blok için ayrı araştırma işlemi yapılabilir ve her bir blok için ayrı ilişiksizlik belgesi verilebilir. Bu durumda inşaatın tümünün bitirilmesi halinde ayrıca toplam metrekare üzerinden araştırma işlemi yapılmaz. Dolayısıyla daha önce bitirilen ve ilişiksizlik belgesi verilen inşaatların yüzölçümleri son değerlendirmede dikkate alınmaz.
Her bir blok için araştırma işleminin yukarıda belirtildiği şekilde yapılabilmesi; her bir bloğun yapımına başlanıldığı ve bitirildiği tarihlerin resmi nitelikteki belgeler (yapı denetimine tabi yapılarda; işyeri teslim tutanağı, iş bitirme tutanağı, yapı denetimine tabi olunmaması halinde ise ruhsat vermeye yetkili makamdan alınacak temel vizesi, vs belgeleri) ile kanıtlanması halinde mümkün olabilecektir.
Bir blok halinde inşa edilen yapıların bitirilen kısımları için kısmi ilişiksizlik belgesi istenildiği durumda yapılacak araştırma işlemi
Bir blok halinde inşa edilen yapıların bitirilen kısımları için kısmi ilişiksizlik belgesi istenildiği durumda yapılacak araştırma işlemi
Bir blok olarak yapılacak inşaatların bitirilen kısımları için ayrı ayrı ilişiksizlik belgesi istenilmesi halinde;
- Bitirilen ilk kısım için ilişiksizlik belgesi talep edildiği durumda, araştırma işlemi bitirilen kısmın yüzölçümü esas alınarak, inşaatın başladığı tarihten (işyerinin tescil tarihinden) ilk kısmın bitirildiği tarihe kadar geçen süre içinde bildirilen işçilikler dikkate alınmak suretiyle,
- Daha sonraki sürelerde bitirilen kısımlar için ilişiksizlik belgesi talep edildiği durumda araştırma işlemi, daha önce bitirilen ve ilişiksizlik belgesi verilen kısımlar da dahil olmak üzere bitirilen kısımların tamamının yüzölçümü esas alınarak, inşaatın başladığı tarihten (işyerinin tescil tarihinden) ilişiksizlik belgesi talep edilen kısmın bitirildiği tarihe kadar geçen süre içinde bildirilen işçilikler dikkate alınmak suretiyle,
yapılacaktır.
Biten bir binanın bağımsız bölümlerinin satın alınan kısımları için ayrı ayrı ilişiksizlik belgesi istenilmesi
İşverenlerden, biten bir binanın bağımsız bölümlerini satın alan bazı kişiler, işveren konumunda olmamalarına karşılık satın aldıkları bölümler için yapı kullanma izin belgesi alabilmek amacıyla Kuruma başvurarak ilişiksizlik belgesi istemekte, ancak işveren konumunda olmamalarına ve işverenin Kuruma borçlu bulunmasına bağlı olarak, bunlara ilişiksizlik belgesi verilmediğinden bu kişilerin mağdur oldukları görülmektedir.
Bu kişilerin mağdur olmaması ve ayrıca işverenlerin inşaat işyerlerinden dolayı Kuruma olan prim borçlarının kısmen de olsa tahsiline olanak sağlanması açısından, biten bir binanın bağımsız bölümlerini satın alanlara, istekleri halinde, bu yöndeki isteklerini belirtir dilekçe ve ekinde inşaatın ruhsatını düzenleyen merciden temin edilen bahse konu ada parsele ilişkin onaylı “m2 cetveli”nin işyeri dosyasının tescilli olduğu üniteye ibrazı halinde ilişiksizlik belgesi verilebilmesi uygun görülmüştür.
Ancak, bunun için ödeme tarihine kadar hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hem prim borcunun, hem de (araştırma) sonucunda hesaplanan fark tutarın, satın alınan bağımsız bölüme düşen kısmının, ilişiksizlik belgesi isteyen kişilerce işveren nam ve hesabına ödenmiş olması gerekmektedir.
Ancak, bunun için ödeme tarihine kadar hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hem prim borcunun, hem de (araştırma) sonucunda hesaplanan fark tutarın, satın alınan bağımsız bölüme düşen kısmının, ilişiksizlik belgesi isteyen kişilerce işveren nam ve hesabına ödenmiş olması gerekmektedir.
