A research on the application of participatory rural appraisal approach

Proje Çalışmaları ile Gözlemlenen Değişiklikler

Katılımcılarda psikolojik rahatlama olmuştur. Ayrıca, aile içi iletişim sorunlarında da azalma olduğu, problemlerin çözümlendiği ifade edilmiştir. Katılımcılar, sorunlarını ve sıkıntılarını daha net bir şekilde ifade etmeyi öğrendiklerini belirtmişlerdir.

Annelerin, çocuklarına karşı daha hoşgörülü davranmaya ve onları birer birey olarak kabul etmeye başladıkları, bu nedenle de özellikle çocuk ve anne-baba arasındaki sorunların belli bir düzeyde çözümlendiği belirtilmiştir.

İzmir Toplum Merkezi’nden gelen uzmanların tavırlarından, verdikleri bilgilerden memnun kalındığı ifade edilmiştir. Ayrıca, toplu olarak ilk kurum ziyaretlerini bu merkeze yaptıklarını, beklemedikleri kadar yoğun bir ilgi ile karşılaştıklarından dolayı mutlu olduklarını vurgulamışlardır. İzmir Toplum Merkezi’ne bireysel danışmanlık için başvuruların arttığı, ayrıca köydeki herkese de önerildiği belirtilmiştir.

Başka bir konudaki bir uzmanının ise yeterli ve doyurucu bilgiler veremediği, somut önerilerde bulunamadığı ifade edilmiştir.

Katılımcılar, 14 Nolu Ana-Çocuk Sağlığı Eğitim Merkezi’ni ziyaretten sonra meme sağlığı ve kadın hastalıkları konusunda kendi kendilerini kontrol etmeyi ve periyodik olarak doktor kontrolünden geçmeleri gerektiğini öğrendiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca, bu konuda doktora gitme rahatlığı kazanıldığı ve kuruma ziyaretlerin devam ettiği ifade edilmiştir. Köydeki diğer kadınlara da kurumun çalışmaları anlatılıp, önerilmektedir.

Ortopedi uzmanının şikayetlere tam olarak cevap verebildiği, verilen önerilerin uygulanabilir olduğu belirtilmiştir. Katılımcılar, süt ve ürünlerinin tüketimini arttırmıştır. Hatta, gelen misafirlere de kola -gazoz yerine ayran ve soğuk süt ikramı başlatılmıştır. Gruplar halinde yürüyüşlere başlanmıştır. Çok hareket edip, ayaklar üzerindeki yükü hafifletebilmek için diyete başlamışlardır. Ayak ve bel ağrıları konusunda çok fazla ilaç kullanmayıp, koruyucu önlemlerin uygulanmaya başlandığı ifade edilmiştir.

İneklerdeki mastitis konusunda verilen bilgilerden sonra temizlik önlemleri son daldırma hariç hepsi uygulanmaktadır. Dezenfektan kullanımı yaygınlaşmıştır. Makinaların bakımı yaptırılmış, kötü durumda olanlar yenileri ile değiştirilmiştir. Kuruda antibiyotik uygulaması yapılmaktadır. Ahır içi temizlik yapılıp, sık sık kireç atılmaktadır. Hastalıktan şüphenilen hayvanların sütleri Bornova Veteriner Kontrol ve Araştırma Merkezi’ne götürülmeye başlanmış, bu konuda gelişme sağlanmıştır. Ayrıca, mastitis testleri için “CMT Plate” ve solüsyon siparişi verilmiştir. Ancak, hayvanlar hergün özel veteriner tarafından kontrol edilmekte ve alınan analiz sonuçlarına göre tedaviler devam etmektedir. Proje öncesi veterinere hiç karışmayan katılımcılar; projeden sonra veterinerin başında durmakta, sorular sormakta ve öğrendiklerini test etmektedirler. Ancak, tüm bunlara rağmen bir katılımcı hiç iyileşemeyen hayvanları, diğer hayvanlara bulaşmasını engellemek için kesime göndermiştir.

Katılımcılar, çöp konusunda çevre sağlığı uzmanından bilgi aldıktan sonra “Çöp Komitesi” oluşturdular. Büyükşehir Belediye Başkanı’ndan talep edilen çevre sağlığı uzmanına Harmandalı Çöplüğü hakkında rapor hazırlatılıp, Belediye Başkanına sunulmuştur. Çöp konusunda mücadele kararı alınmıştır. Ayrıca, İzmir Valiliğine ve Büyükşehir Belediyesine bireysel şikayet dilekçeleri verilmesi, eylem yapılması kararları alınmıştır. Büyükşehir Belediye Başkanı’ndan talep edilen randevu henüz alınamamıştır. Üstelik, Başkanın kadınlar grubu ile ziyaret etme talebine “kadınları getirme, geleceksen yalnız gel” şeklinde yaklaşılmıştır. Bunun üzerine çöp konusundaki ilk eylem 6 Nisan 2001 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Köylüler çöp kamyonlarının yolunu kesmişlerdir. Basının da ilgi gösterdiği bu eylem sırasında Büyükşehir Belediyesi’nden çöp alanının rehabilite edilmesi, çöpten dolayı kaybedilen rant için tazminat alınması (bunun yol yapımı, makina-araç alımı vb. şeklinde olabileceği belirtilmiştir.) ve çöp deponi alanına giden alternatif bir yol talep edilmiştir. Bundan sonra ikinci bir eylem olarak çöp deponi alanına giden yolda çalışmalar başlatılacağı ve alternatif bir yolun gündeme gelmesinin sağlanacağı ifade edilmiştir. Üçüncü eylem olarak ta çöp deponi alanı civarında oturan ve pis su baskınına maruz kalan mağdur vatandaşların dava açmaları için İzmir Barosundan yardım isteneceği belirtilmiştir. Dördüncü eylem, halk sağlığı taraması için E.Ü. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalına başvurmak olarak saptanmıştır. Kadınlar grubu çöp konusu ileri sürülerek yalnızca Belediyelerine puan getirecek şekilde Büyükşehir Belediyesinden araç-gereç alımı gibi çözümler yerine sorunun hem Harmandalı hem de daha geniş bir çerçevede kökten çözümü için çaba gösterdikleri gözlenmiştir. Aksi takdirde konu yalnızca Büyükşehir belediyesinden tavizler almaya indirgenmesi tehlikesi kadınlar grubu tarafından anlaşılmıştır.

Belediye Başkanı, gübre konusunun görüşüldüğü oturumdan sonra köydeki gübre toplayıcılarla toplantı yapmıştır. Toplantının sonucunda köyden iki kişinin bu işi sürdürmesi ve dışarıdan kimsenin girmemesi kararlaştırılmıştır. Bu kişilerin de araç-gereç ve işçi sayısını arttırmaları istenmiştir. Ancak, bu kişilerin işini kolaylaştırmak amacıyla yapılması planlanan havuzların inşaatına henüz başlanmamıştır.

Projeden sonra katılımcıların beslenme ve gıda muhafaza konularında bilgilerinin arttığı ve bilinçlendikleri belirtilmiştir. Bunun sonucunda da gıda muhafaza uygulamalarının geliştiği ifade edilmiştir.

Harmandalı’nın 1977 yılında başladığı aile işletmeciliği şeklindeki süt hayvancılığının günlük yaklaşık 10 Milyar TL (2001 yazında) kazanç sağladığı belirtilmiştir. Ancak, Beldenin 1-2 yıl gibi çok kısa bir süre içerisinde metropol sınırları içine gireceği bu nedenle hayvancılığın yasaklanacağı ifade edilmiştir. Belediye daha önceleri 7780 dekarlık kendilerine ait mera alanında modern hayvancılık işletmeleri kurmayı tasarlamış, ancak bu yeni durumda meraların tespitinin çok zaman alacağı için vazgeçilmiştir. Ayrıca, belediyeye ait alanların çöp ve konut alanlarına çok yakın olması nedeniyle “hayvancılık sitesi” şeklindeki bir kooperatifleşmenin de yapılamayacağı, bu nedenle Ulukent Belde’si ile ortaklaşa olarak Ulukent Ovası’nda yapılacak siteye katılınması kararlaştırılmıştır. Bu amaçla 15 aile Ulukent Ovası’ndan arazi satın almıştır. Ancak, evlerinde bir-iki hayvanı olanların yatırıma değecek bir kazançlarının olmaması nedeniyle zamanla bu işi bırakmayı düşündükleri ifade edilmiştir.

Halilbeyli Köyü’ne yapılan ziyaret sonrasında, burada gezilen işletmeler ve mezbahadaki gözlemler ile köyde yaşayanların birbirlerine bağlılığı, misafirperverliği, tertipli ve insaniyetli olmaları eşlere ve diğer kişilere aktarılmıştır. Hatta, katılımcıları götüren otobüsün şoförü bu ziyareti “Size araba dolusu insanlık getirdim” şeklinde kahvede oturanlara anlatmıştır. Bu köylüden –köylüye yönteminin çok etkili olduğu görülmüştür.