bizim elimizden toprağımız, ve malımız, aldınız. Dünyaida başımız,
vuracak bir yer de bırakmıyorsunuz, madamki bizi öldüreceksiniz, biz de. kımıldamadan can veremeyiz» ">)• Ayüke, az sonra hapishanede başını duvara vurmak suretiyle intihaır etmiştir.
. 3 .
isyanlar ve Başkaldırmalar
Petro 1. riin kurduğu yeni «Rus emperyalizmini «Göç1» Yahut ozaman Başkurtlar. daha 16, ncı-asırda yaşıyan
«Savaş» Babsag Biy adlı bir beğlerinin sözüyle «Urus qala
salır; yerindi, malındı, qanındı, alır, qurutur» ■ şeklinde izah etmişler ve buna karşı ancak silâhla mukabele edilebi leceğini ileri sürmüşlerdir. 1734 yılında Yayık havzasında Orenburg ve diğer kaleleri yapmak için ' Petresburgdangönderilen Kirillov a Başkurtlar Ufa'ya gönderdikleri üç kişilik heyet vasıtası ile, sonradan Ignatiyalv tarafından neşredilen, şu sözleri yazıp gönderdiler: «Rus
padışâhı~bizim muhtariyetimizi tanimiş, kendi ülkemizi kendi âdet ve nizamlarımızla kendi bildiğimiz gibi idare etmemizi ve buraya bir tek Rus gönderilmiyeceğini kabul etmişti. Babalarımız bu şartlarla rus tâ biiyetini kabul etmişlerdi... Fakat bu vaidlere siz Ruslar derhal ihanet ettiniz. Yerlerimizi zaptederek kale ve istihkâmlar yapıp,, Rus yerleş tirmeğe başladınız. Ufa, Şamar, Bürü (rusçası: Birsk) Tabın (Ta- binsk) istihkâmlarıyla kjanmayıp, şimdi Kazaklarla iki aramızda Or ırmağı kıyısında kale yapmak ve hiçbir rus ayağı basmıyan yere Rus doldurmak istiyorsunuz. Biz, bizim hakkımızda Petresburgda neler dü şünüldüğünü biliyoruz. Artık bize kendi haklarımızı yalnız silâhla mü dafaadan başka yol yoktur. Siz ahdinizi bozdunuz. Biz de son neferi mize kadar harbedeceğiz». Malûmdur ki amansız savaşlardan sonra Ruslar 1735 ağustosunda Or ırmağı mansabına geldiler ve resmî he saplarına göre, ceza olarak Başkurt köylerinden 396 köyü yaktılar. 9.488 Başkurtu öldürüp, 3.101 ini kürek, cezasına mahkûm ve 6.309
