A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Yine orada, s. 101.

¹⁰°) Bu beyit, Araplardan şâir Abû îshaq İbrahim ibn Osman al-Gazzî’niı» Türkleri öeverek söylediği kasideden şu parçayı hatırlatır: j \j~y~o c-O --A' o-*

• tyY Ijhy j »yY '>..•* K'rS

(Bak: Cüveynî, Cihânkü§a, cilt I, s. 63. Qazvînî’nin haşiyesi.

¹⁰¹) Ki azan ov, 84.

Sır Derya şimalindeki Teli Köl, Karatav, . Suzak, Karnak ve Çu havzası; esas kuvvetleri de Argın, Kıpçak ve Nayman urukları idi. Sonra. Cağalbaylılar, Aral Gölü civarındaki Çümekey, Şunkara, Çekli urukları da onunla birleşti. 1638 de Sibirya ve Orenburgdan gönderilen; mühim Rus kuvvetleriyle çarpıştı. Savaşta yaralandiysa da Sibirya fırkasının mühim kısmını yendi ve Turgay kıyısında bütün urukları top- iıyarak mutantan meclisler yaptı. Bu aralık batı sınırında yine Çingiz oğullarından yukarıda da zikri geçen Kaybali Sultan, İsetay, İşet ve Colaman Batırlar, 3.000 kişilik bir kuvvetle Yayık havzasındaki Rus kasabalarını yağma ediyorlardı. Kaybali da kendisini Batı Kazakların hanı olarak ilan etmişti¹⁰-'). Albay Mansurov idaresinde 1838 ağustosunda Orsk (Yaman Kala)dan gönderilen rus kuvveti, Irgız ırmağında Kaybali Sultanı yendiyse de, Kazaklardan yağma ettiği hayvan sürülerinden başka birşey elde edemedi^{251 252}).

Bürcen Başkurt işanlarından Moldaqay Abdullah Hazret, Kine Sa- r> isyanının gelişmesinin Başkurtlarda akisler uyandırdığını, han yaklaşırsa alınacak durum hakkında gizli konuşmalar vâki olduğunu hikâye ederdi. Ruslar da, Başkurtları bu karışmaktan alakoymak için, Başkurt ordusuna ve Başkurtlara karşı her türlü cemilelerde bulunmuşlardı. Orenburg valisi General Perovski ve Başkurt alaylarının kumandanr General Mayor Sialkovski tâmamile Başkurtların hâmisi kesilmişlerdi. Bütün isyanlara ruh veren merkez Khıyva olduğu için, Rusya, Perovski ve Sialkovski idaresinde olmak üzere, 1839-1840 kışında Üst-Yurt üzerinden Khıyvaya gayet mühim bir kuvvet gönderdi. Bu ordu, Khıyva- yı silip süpürecekti. Fakat ordu ve ordunun taşıtı olan develer Çoçqa Köl ve Cim ' aralarında soğuktan kırıldı. Başkurtlara kumanda eden Sialkovski, Leh milliyetperveri ve Rus düşmanı idi. 1831 deki Leh isyanını teşkil eden rus ordusuna mensup nefer ve subayları görürse, tahkir eder ve döverdi. Buna karşı Başkurtları çok severdi (bundan dolayı olmalı ki Başkurtlar da Sialkovski adına tahsis edilen bir raks bestesi vardır)²⁵³). Bu Khıyva seferinin iflâsına sebep olan da o idi. General Perovski yi de galiba, kasden yanlış yola sevketmişti ²⁵⁴).