A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Türkistan İktisadî
Tarihinde
Esası Amiller
Orta Asya tarihine ait incelemelerde bulunan bilginler, buradaki inkişafları, yalnız göçebe kavim- lerin otlak (mer*â) mücadeleleri ve oymak hayatı şartlarıyla izah ederler. Bu fikrin yanlış olduğunu ilk defa olarak tarihçi müsteşrik Barthold. 189.6 ."da. Çingiz devletinin teşekkülü meselesini izah ederken ³⁷), franşızca olarak Pariste ve rusça olarak da Petresburgda türk tarihine ait aynı eski bakışları belirterek yazılan iki mühim eseri tenkit ederken³⁸) anlatmıştır. Ona göre Türk kavimi erinin tarihi de medenî Avrupa milletlerinin tarihi gibi mûdil İçtimaî ve İktisadî şartlar altında inkişaf etmştir. Filhakika Türkistan tarihinin devirlere bölünmesi, ülkenin İktisadî hayatındaki inkılâplara tamamiyle uygun gelmektedir. Irmaklar üzerinde inkişaf eden «ziraat» medeniyeti ile Uzakdoğu-Önasya yolları üzerinde «ticaret» in inkişafı bu ülkede nöbetleşe olmuştur. Ülkenin en büyük bölümünü teşkil eden bozkırlar, çöller ve dağlarda «göçebe usulünde hayvan besleme» elbette bütün çağlarda kendi yoluyla devam etmiştir. Bu göçebe usulünde hayvan besleme tarzı, kendisinde zaman zaman görülen buhranlar