Ata-aof sağlik lisans tamamamlama sağlik yönetiMİ sinif dönem

dağılımı

 Hasta akış süresinin ortalaması ve sıklık dağılımı

 Randevularının ilk 30 dakikası içerisinde muayene edilen hasta yüzdesi

3. Yoğunluk Ölçütleri

 Kuyrukta bekleyen hasta sayısı ortalaması ve sıklık dağılımı

 Sistemde bekleyen hasta sayısı ortalaması ve sıklık dağılımı

4. Eşitlik Ölçütleri

 Klinikteki yerlerine göre hastaların ortalama bekleme süresi

 Bekleme zamanlarının varyansı

 Kuyruk uzunluklarının varyansı

5. Diğer

 Doktor verimliliği

 Endirekt bekleme süresi

 İstedikleri zaman dilimine randevu alabilen hastaların olasılığı

 Klinik etkililiği

MERKEZİ HASTANE RANDEVU SİSTEMİ (MHRS)

Merkezî randevu sistemi, Türkiye Cumhuriyeti'nin Sağlıkta Dönüşüm

Programı kapsamında, vatandaşların sağlık hizmetine daha kolay erişiminin

sağlanması ve hastanelerin daha etkin ve verimli şekilde hizmet sunabilmesi için

geliştirilmiş bir projedir. Bu amaçla 2009 yılında başlatılan çalışmalar

tamamlanarak 2011 yılında hizmetin ülke geneline yaygınlaşması sağlanmıştır

(MHRS, 2016).

Merkezi randevu sistemi, vatandaşların ALO 182 hattını arayarak veya

internet üzerinden, Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ile ağız ve diş sağlığı

merkezlerinden muayene randevusu almalarını sağlayan bir hizmettir.

Vatandaş randevu talebinde bulunduğu hastane, poliklinik ve hekim

bilgilerinden en azından hangi polikliniğe gideceğini asistana bildirdikten sonra,

asistan uygun tarih ve saat dilimlerini vatandaşa iletir.

Merkezi randevu

sistemi, vatandaşların

ALO 182 hattını

arayarak veya internet

üzerinden, Sağlık

Bakanlığına bağlı

hastaneler ile ağız ve

diş sağlığı

merkezlerinden

muayene randevusu

almalarını sağlayan bir

hizmettir.

Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

Resim 5.3. MHRS Giriş Ekranı Vatandaşlar, randevu almak istedikleri MHRS kapsamında olan hastanelerin internet sitelerindeki “Online Randevu” linkine basarak, “Vatandaş Giriş” ekranından kayıt oluşturup randevu alabilmektedir. Türkiye’de uygulanmakta olan bu randevu sisteminde bilinmesi gerekli iki önemli uygulama vardır. Bunlardan bir tanesi Devam Eden Muayene uygulamasıdır. Resim 5.4. MHRS 2.Ekran Devam Eden Muayene uygulaması, ağız ve diş sağlığı merkezlerinde doktorların tedavisini devam edecekleri hastalar için tanımlanan çalışma programlarıdır.

Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

Devam Eden Muayene uygulaması, ağız ve diş sağlığı merkezlerinde doktorların tedavisini devam edecekleri hastalar için tanımlanan çalışma programlarıdır. Bu alan vatandaşlara açık değildir. Bu alana randevular doktorlar tarafından verilir. İlk muayeneyi yapan doktor, devam eden tedavi işlemlerine, bu alanlardan uygun tarih ve zaman dilimine göre hastasının bir sonraki randevusunu verebilir. Resim 5.5. MHRS 3. Ekran Diğer önemli bir uygulama ise Yeşil Liste uygulamasıdır. Yeşil liste, takip gerektiren hasta listesidir. Bu liste kaydını ilgili ana dal uzmanı ya da yan dal uzmanı yapar. Muayene sonrası hekim tarafından uygun görülen hastalar yeşil listeye kaydedilir. Yeşil listeye kaydı yapılan hastalar 90 gün süre ile ilgili yan dal polikliniklerine Alo 182, mobil uygulama ya da internet aracılığı ile randevularını alabilirler. 90 günlük süre sonunda, doktor uygun gördüğü takdirde hastanın takibi süresiz olarak uzatılabilir. Takipli hasta listesine eklenen vatandaşımız ilgili yan dal polikliniğinin bulunduğu Türkiye'deki tüm hastanelerden randevu alabilirler. Yan Dal uzmanı tarafından sürekli takip listesine kaydedilen hastalar ise ömür boyu bu şekilde randevularını alabilirler (MHRS, 2016). Yeşil liste, takip gerektiren hasta listesidir.

Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

Özet

•Hastane randevu sistemi; hastanın uygun bir doktor ile, uygun bir tarih ve

zamanda uygun bir yerde (hastane/poliklinik/sağlık ocağı/ameliyathane)

buluşması demektir.

•Bilgisayarlı randevu çizelgeleme sistemleri insanların randevularını ve

toplantılarını yönetmek için bir dizi algoritmaların ve kuralların kullanıldığı

bir metottur. Bilgisayarlı randevu sistemleri kullanıcıların kendine özel

zamanlarını gizlerken, boş zamanlarını herkesin göreceği bir şekilde

yayınlamalarını sağlar. Elle tutulan randevu çizelgesine oranla daha

etkilidir, ancak iyi bir randevu sekreteri de başarılı bir randevu takibi

yapabilir.

•Birinci basamak sağlık hizmetlerinde hastaların büyük çoğunluğu, sabit bir

sürede karşılanabilecek hizmetlere gereksinim duyarlar.

•Uzman kliniklerde hasta muayene süresi hastaların tanılarına ve diğer

karakteristiklerine göre daha fazla değişkenlik gösterme eğilimindedir.

•Cerrahi operasyonların çizelgelenmesi bu üç kategori içerisinde en

karmaşık olandır. İşlem süreleri oldukça değişkendir ve gerekli tıbbi

taramaları yapmak için bazı operasyon öncesi randevulara ihtiyaç

duyulabilir.

•Çizelgeleme kuralları, hastaların hangi aralıklarla ve hangi sayıda

çağrıldığını belirleyen, randevu sistemi tasarımının en temel karar

aşamasıdır. Blok sayısı, her bloğa hangi sayıda hastanın çağrıldığıdır, tekli

ya da çoklu, sabit ya da değişken olabilir. Başlangıç bloğu, mesai saatinin

başlangıcına kaç kişi çağrıldığını belirler. İki randevu arasındaki süreyi

belirleyen randevu aralığı genellikle konsültasyon süresine (ortalama ve

varyans) göre belirlenir. Bu üç değişkenin birleşimi "randevu kuralını"

belirler.

•Bazı hastaların randevularına gelmeme ihtimali doğrultusunda randevu

defterine fazladan hastalar ilave ederek (overbooking) doktorun boş kalma

riskinin azaltılması öngörülebilir. Bu yöntem beklendiği üzere sağlık

personelinin verimliliğini artırmakta, ancak aynı zamanda fazla mesai riskini

ve hastaların ortalama bekleme sürelerini artırmaktadır.

•Endirekt bekleme, hastanın randevu almak istediği zaman ile

randevusunun verildiği zaman arasında geçen süredir. Direkt bekleme ise

hastanın klinik içeresindeki doktor bekleme süresidir ve çizelgelenmiş

hastalar için randevu saatinden sonra hesaplanması daha doğrudur.

Nitekim erken gelen hastaların daha uzun süre beklemesi kliniğin

sorumluluğunda değildir. Endirekt bekleme süresi için kullanılan birim gün,

direkt bekleme süresi için ise dakikadır.

•Performans ölçütleri üzerindeki etkileri en fazla olan ve dolayısıyla randevu

tasarımını en çok etkileyen iki faktör, randevusuna gelmeyen hasta oranları

(no-shows) ile randevusuz gelen hasta (walk-in) oranlarıdır.

Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

DEĞERLENDİRME SORULARI

1) Hastane bilgi sisteminin ilk modülü aşağıdakilerden hangisidir?

a) Ameliyathane Modülü

b) Radyoloji Modülü

c) Randevu Modülü

d) Eczane Modülü

e) Yatan Hastane Modülü

2) Hastalara randevu zamanları gösterilmeden, doktorun randevu talebini kabul

edip etmeme seçeneği olan çizelgeleme şekli aşağıdakilerden hangisidir?

a) Kamuya açık çizelgeleme

b) Elle tutulan çizelgeleme

c) Açık erişim çizelgeleme

d) İlk gelenin ilk hizmeti alacağı çizelgeleme

e) İşlem önceliği olan çizelgeleme

3) Hizmet sürelerinin 15-30 dakikalık dilimlere bölünerek randevu düzenlemesi

hangi sağlık sisteminde uygulanmaktadır?

a) İlkyardım sağlık sistemi

b) Cerrahi operasyonlar

c) Ağız ve diş sağlığı

d) Uzman klinikler

e) Birincil basamak

4) İşlem süresi değişken olup en karmaşık çizelgeleme yöntemi hangi sağlık

sistemindedir?

a) İlk yardım sağlık sistemi

b) Cerrahi operasyonlar

c) Uzman klinikler

d) Birincil basamak

e) Sağlık ocağı

5) İlk iki hastaya mesai saatinin ilk randevusunun verildiği, diğer hastaların

ortalama konsültasyon süresine göre belirlenen sabit aralıklarla teker teker

çağırıldığı çizelgeleme kuralı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tek Blok

b) Tekli Blok/Sabit Aralık

c) Tekli Blok/Değişken Aralık

d) Bailey Kuralı

e) Çoklu Blok/Sabit Aralık

Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

6) Randevu aralıklarının mesai saatinin ortasına doğru gittikçe arttığı ve son

kısımda tekrar kısaldığı randevu sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tekli blok/sabit aralık

b) Bailey

c) Çoklu blok/sabit aralık

d) Çoklu blok/değişken aralık

e) Kubbe

7) Aşağıdakilerden hangisi çizelgeleme için kullanılan algoritmalardan biri

değildir?

a) Hizmetin ilk olarak önce gelene sunulduğu çizelgeleme algoritması

b) Öncelikli çizelgeleme algoritması

c) Round Robin çizlegeleme algoritması

d) Çok aşamalı kuyruk çizelgeleme algoritması

e) İkili çizelgeleme algoritması

8) Hastanın randevu almak istediği zaman ile randevusunun verildiği zaman

arasında geçen süre aşağıdakilerden hangisidir?

a) İlk gelen için verilen süre

b) Direkt bekleme süresi

c) Endirekt bekleme süresi

d) Boşta kalan süre

e) Kliniğin sorumluluğundaki süre

9) Merkezi hastane randevu sisteminden telefonla randevu almak için

aşağıdakilerden hangisi aranmalıdır?

a) 155

b) 177

c) 160

d) 182

e) 180

10) Merkezî Hekim Randevu Sisteminde, Yeşil Liste aşağıdaki hangi hasta grubu

için uygulanabilmektedir?

a) Yatan hastalar

b) Tedavisi devam eden hastalar

c) İlk defa gelen hastalar

d) Yaşlı hastalar

e) Maddi durumu uygun olmayan hastalar

Cevap Anahtarı

1.C, 2.A, 3.E, 4.B, 5.D, 6.E, 7.E, 8.C, 9.D, 10.B

Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER

KAYNAKLAR

Ak, Ronay ve Çayırlı, Tuğba (2011), “Randevu Sistemlerinin Sağlıkta Kalite ve

Verimlilik, Açısından Önemi: Literatür ve Uygulamadaki Örnekler”, III.

Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Ankara, s722-739.

Bailey, Norman T. J. (1952), “A study of queues and appointment systems in

hospital outpatient departments with special reference to waiting times”,

Journal of the Royal Statistical Society, Vol. 14, No. 2, pp. 185-199.

Çayırlı, Tuğba and Veral, Emre (2003), “Outpatient-scheduling in health care: A

review of the literature”, Production and Operations Management, Vol. 12,

No. 4, pp. 519-549.

Davidson, E. (2016) “What Is a Computerized Vs. Manual Scheduling System?”,

http://smallbusiness.chron.com/computerized-vs-manual-schedulingsystem-

11956.html, Erişim Tarihi: 18.08.2016

Denton, Brian and Gupta, Diwakar (2003), “A sequential bounding approach for

optimal appointment scheduling”, IIE Transactions, Vol. 35, No. 11, pp.

1003-1016.

Denton, Brian and Gupta, Diwakar (2008), “Appointment scheduling in health

care: challenges and opportunities”, IIE Transactions 40(9) 800-819.

Fries, Brant E. and Marathe, Vijay P. (1981), “Determination of Optimal Variable-

Sized Multiple-Block Appointment Systems”, Operations Research, Vol. 29,

No. 2 (Mar. - Apr., 1981), pp. 324-345.

Haziza, F. (2007), “Scheduling Algorithms”, Department of Computer Systems,

Uppsala University, Spring 2007.

Jonathan P. F. Strahl (2015), “Patient appointment scheduling system: with

supervised learning prediction”, Master's Programme in Machine Learning

and Data Mining, Master's Thesis, Aalto University, School of Science Espoo,

May 27.

Klassen, Kenneth. J. and Rohleder, Thomas R. (1996), “Scheduling outpatient

appointments in a dynamic environment”, Journal of Operations

Management, Vol. 14, No. 2, pp. 83-101.

MHRS (2016), TC. Sağlık Bakanlığı, Merkezi Hekim Randevu Sistemi,

https://www.mhrs.gov.tr/, Erişim Tarihi: 08.08.2016.

Örengül, O. (2008), “Hastane Bilgi Sistemleri”, Sağlık Bilişim Derneği, Çalışma

Grupları, http://www.saglikbilisimdernegi.org/makaleler.php?mak_id=6,

Erişim Tarihi: 16.08.2016

POLİKLİNİK VE KLİNİK

HİZMETLERİNDE BİLGİ

SİSTEMLERİ KULLANIMI

HASTANE BİLGİ

SİSTEMLERİ

Yrd. Doç. Dr. Handan

ÇAM

İÇİNDEKİLER

• Poliklinik ve Klinik Hizmetleri

• Polikliniklerin İşleyiş Süreci

• Polikliniklerin İşleyişinde Bilgi

Sistemleri Kullanımı

• Kayıt İşlemleri

• Tıbbi Giriş ve Görüntüleme

• Tıbbi Raporlama

• İlaç ve Sarf Malzeme İstemi

• Poliklinik ve Servis

Raporlama

HEDEFLER

• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

•Poliklinik ve klinik hizmetlerinde

bilgi teknolojileri kullanımının

önemini anlayabilecek,

•Poliklinik ve klinik hizmetlerinde

gerekli bilgi teknolojilerinin

kullanımını anlayabilecek,

•Poliklinik ve klinik hizmetlerin,

bilgi teknolojileri ile

entegrasyonunu kavrayabilecek,

•Poliklinik bilgi sistemlerinin alt

işlevlerini öğrenebileceksiniz.

ÜNİTE

6

Poliklinik ve Klinik Hizmetlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

GİRİŞ Bilgi sistemlerinin kullanım düzeyi, her sektörde olduğu gibi sağlık sektöründe de hızla artmaktadır. Sağlık kurumlarının en önemli yapılarından olan hastanelerde de bilgi sistemlerin kullanımı ve gelişimi önem arz etmektedir. Zira hastaların ilk müracaat ünitelerinden biri olan polikliniklerde bilgi teknolojilerinin kullanımı sadece hastalar değil, sağlık çalışanları ve hastane yöneticileri açısından da birçok avantajı beraberinde getirmektedir. Bilgi sistemleri sayesinde hastalar, sağlık hizmetlerinden daha etkin ve hızlı bir şekilde yararlanabilmektedirler. Hekimler ve diğer sağlık çalışanlarının iş yükleri bilgi sistemlerinin kullanım düzeyine bağlı olarak düşerken, iş verimlilikleri artmaktadır. Hastane yöneticileri ile idari personel ise bilgi sistemleri sayesinde bilgilere anlık ulaşabilmekte ve performans değerlendirmeleri yapabilmektedirler. Bu ünitede, hastanelerin temel ünitelerinden olan poliklinik ve klinik hizmetlerinde bilgi sistemleri ile bunlara ait alt işlevlere ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Yine bu ünitede poliklinik ve klinik ayrımı yapıldıktan sonra bilgi sistemlerinin gerekliliğinin daha iyi anlaşılabilmesi için polikliniklerin işleyiş süreçleri detaylı olarak incelenmiştir. Bu ünitede ayrıca, poliklinik hizmetleri bilgi sistemlerinin alt işlevleri üzerinde durulmuş ve etkin bir bilgi sistemi ağının taşıması gereken özellikler alt başlıklar hâlinde sunulmuştur. POLİKLİNİK VE KLİNİK HİZMETLERİ Poliklinik, Fransızca kökenli bir sözcük olup ayaktan muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yapıldığı ve hastaların yataklı tedavi kurumlarında ilk müracaat üniteleridir. Örneğin Ortopedi Polikliniği, Nöroloji Polikliniği, Kardiyoloji Polikliniği, Göz Hastalıkları Polikliniği, Çocuk Sağlığı Polikliniği vb. bu tür ünitelerdendir. Klinik ise hasta bakımının yapıldığı yerdir. Klinik hizmetleri her ne kadar hasta bakımının yapıldığı yer olarak tanımlansa da uygulamada klinik hizmetleri ayakta bakılması gereken hastaların tanıların yapıldığı yerler olarak da tanımlanabilmektedir. Bu tür ünitelere ise Uyku Bozuklukları Merkezi, Diyaliz Ünitesi ve Evde Sağlık Hizmetleri örnek olarak gösterilebilir. POLİKLİNİKLERİN İŞLEYİŞ SÜRECİ Bilgi teknolojilerinin poliklinik hizmetlerinde kullanımı son derece önemli bir husustur. Verilen sağlık hizmetinin kalitesi, hızı, güvenilirliği ve maliyeti bilgi teknolojilerinin kullanım düzeyinin bir çıktısıdır. Bilgi teknolojilerinin poliklinik hizmetlerinde kullanımının önem düzeyinin daha iyi anlaşılabilmesi için öncelikle bir sağlık kuruluşunda poliklinik işleyiş sürecinin iyi bilinmesi gerekmektedir. Poliklinik işleyiş süreci Şekil 6.1.’de gösterilmiştir. Poliklinik; ayaktan muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yapıldığı hastaların yataklı tedavi kurumlarında ilk müracaat üniteleridir.

Poliklinik ve Klinik Hizmetlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

Şekil 6.1. Poliklinik İşleyiş Süreci Şekil 6.1.’de görüldüğü gibi poliklinik işleyiş süreci genel olarak 8 aşamada gerçekleşmektedir. Bu aşamaların içeriği ve bilgi teknolojilerinin bu aşamalarda kullanımı aşağıda açıklanmıştır. Müracaat İlk aşama müracaat aşamasıdır. Bu aşamada hasta ilgili polikliniğe ilk defa başvurmuş ise hasta bilgilerinin sisteme kayıt edilmesi gerekmektedir. Hastanın daha önce kaydı varsa T.C. kimlik numarası ile müracaatını yapabilmektedir. Merkezi Hastane Randevu Sistemi'ne (MHRS) kayıtlı olan sağlık kurumlarında hastalar, 182 nolu MHRS telefonunu arayarak veya internet üzerinden www.mhrs.gov.tr web sitesi aracılığıyla randevu alınabilmektedir. Bu sistem sayesinde hastalar, müracaat ve evrak kontrol aşamasını atlayarak doğrudan polikliniklere başvurulabilmektedir. Bu sebeple MHRS, poliklinik ve klinik hizmetlerinde kullanılan en önemli bilgi teknolojilerinden biridir. İlgili kullanıcı T.C. kimlik numarası ve parolası ile sisteme girerek istediği polikliniğe randevu alabilmektedir. MHRS bilgi giriş ekranı görüntüsü Şekil 6.2.’de gösterilmiştir. 1. Aşama MÜRACAAT2. Aşama EVRAK KONTROL VE RANDEVU3. Aşama MUAYENE4. Aşama TETKİK İSTEMİ5. Aşama TETKİK GÖRME MUAYENESİ 6. Aşama ARA SONUÇ7. Aşama MUAYENENİN SONLANDIRILMASI8. Aşama KONTROL VE GÖZLEM MHRS; poliklinik ve klinik hizmetlerinde kullanılan en önemli bilgi teknolojilerinden biridir.

Poliklinik ve Klinik Hizmetlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

Şekil 6.2. MHRS Bilgi Giriş Ekranı Görüntüsü Evrak Kontrol ve Randevu Evrak kontrol aşamasında kayıt, ücretlendirme ve sıra alma işlemleri gerçekleştirilmektedir. Hastalara randevu verilirken T.C. kimlik numarası ile ilgili kurumlardan provizyon alınmaktadır. Provizyonu alınan hastalara istedikleri hekime sıra verilir. Provizyon onayı alınamazsa hasta ücretini ödeyerek veya eksik evrak belgesi düzenleyerek işlemlerine devam eder. Bu aşamada öncelikli muayene hakkı bulunan hastalarında sıra ve yönlendirme işlemleri gerçekleştirilir. Özürlü raporu bulunanlar, 65 yaş üstü yaşlılar, 7 yaş altı çocuklar ve özürlü raporu bulunan engelliler yasal mevzuata göre bekletilmeden muayeneye alınmaktadır. Hastalar, muayeneye yönlendirilirken (sıra verilirken) biri muayene için diğeri de olası istenecek tetkikler için en az 2 adet barkod düzenlenmektedir. Bireysel Etkinlik•MHRS sistemini kullanarak online bir randevu alınız. Daha sonra ynı randevuyu hastaneye giderek almayı deneyiniz. Muayeneye girene kadar geçen zaman farkını kayıt altına alınız. Ortaya çıkan zaman tasarrufunu bilgi teknonolojileri ile ilişkilendiriniz.

Poliklinik ve Klinik Hizmetlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

Muayene Hasta poliklinik veya kliniğe geldiğinde barkodu ve sırası kontrol edilerek muayeneye alınır. Günümüzde hastalar muayene sırasını, bilgi teknolojilerinden biri olan kapı üstü bilgilendirme ekranlardan takip ederek, muhtemel muayene saatlerini belirleyebilmektedirler. Tetkik İstemi Hekimler, hastalara teşhis koyabilmek için gerekli durumlarda birtakım tetkikler isteyebilir. Hastanın başvurduğu hastanede ilgili tetkikler yapılabiliyorsa ilgili otomasyon aracılığıyla hekim tarafından girişler yapılarak hasta tetkik istenen birime yönlendirilir. İstenen tetkikler eş zamanlı olarak tetkik istenen birimin ekranına düşer ve sıra otomatik belirlenir. Hastalar sırası geldiğinde ilgili tetkik işlemini yaptırarak sonuçları bekler. Bu aşama ayrıntılı olarak 8. Ünitede anlatılmıştır. Hastanın başvurduğu hastanede ilgili tetkikler yapılamıyorsa, hastanın sevki başka bir sağlık kurumuna yapılır. Hatsa istediği sağlık kurumuna giderek tetkiklerini yaptırabilir. Tetkik Görme Muayenesi Hastalardan istenen tetkiklerin sonuçları çıktığı anda eş zamanlı olarak tetkikleri isteyen hekim tarafından görülebilir ve yazdırılabilir bir formatta programa yüklenmektedir. Ancak tetkiklerin farklı sağlık kurumlarında yapıldığı durumlarda ilgi sonuçların hasta tarafından alınarak hekime getirilmesi gerekmektedir. Hastanelerde kullanılan bilgi teknolojilerinde bir birliğin sağlanması ileri zamanlarda bu tür tetkikleri de eş zamanlı olarak hekimlerin görmesini sağlayabilir. Ara Sonuç İlgili muayene ve tetkikler tamamlanıp, tetkik muayenesinin yapılmasından sonra ilgili hekim muayeneyi sonlandırmadan önce ara sonuç verebilir. Bu sonuçlar sevk, yatış ve ameliyat işlemleridir. İlgili sağlık kuruluşunda sonuçlandırılamayan muayeneler için hastalar, daha donanımlı bir hastanede tedavisi yapılmak üzere sevk edilebilir. Bunun yanında ilgili hekim yatış kararı vererek, hastanın yatış işlemlerini başlatabilir. Bu tür bir süreç ilgili otomasyon tarafından gerçekleştirilerek, hastanın ilgili odaya yatış işlemleri gerçekleştirilir. Bunun yanında bazı durumlarda acil ameliyat kararı verilebilir. Böyle bir durumda hastanın da istemesiyle ameliyat işlemleri için ilgili prosedürler işletilmeye başlar. Muayenenin Sonlandırılması Ara sonuç aşamasından sonra muayenenin sonlandırılması aşaması gelmektedir. Hasta hakkında yatış, ameliyat veya sevk gibi herhangi bir karar yoksa konulan teşhis doğrultusunda hekim yazılı veya sözlü olarak tedavi bildiriminde bulunabilir. Ayrıca hekimin uygun gördüğü durumlarda hastaya istirahat raporu ile adli rapor verilebilir.

Poliklinik ve Klinik Hizmetlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

Kontrol ve Gözlem Kontrol ve gözlem aşaması, önceki aşamalardan farklı bir aşamadır. Bundan önceki aşamaların tamamı hastanın ilgili polikliniğe başvurusu ile başlayıp muayenenin bitmesi ile sonlanmaktadır. Bu aşama ilgili polikliniğe tekrar başvuruyu gerektirmektedir. Hastalığın özelliklerine göre kontrol ve gözlem için hastadan yeniden polikliniğe başvurması istenebilir. Bu tür durumlarda hasta ilgili polikliniğe geldiğinde yeni bir barkod alarak başvurusunu gerçekleştirir. Bilgi teknolojilerinin üst seviyede kullanıldığı sağlık kurumlarında bu süreç daha hızlı işlemektedir. Yukarıda anlatılan aşamalar incelendiğinde karmaşık ve kompleks görülen bu sürecin ancak bilgi teknolojilerinin etkin kullanılmasıyla verimli hâle geleceği açıktır. Bilgi teknolojilerinin kullanılması sadece hasta açısından değil, aynı zamanda hekimler ve sağlık kurumlarının yönetimi açısından da ciddi zaman ve kaynak tasarrufu sağlayacaktır. POLİKLİNİKLERİN İŞLEYİŞİNDE BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI Poliklinik Bilgi Sistemleri Bilgi sistemlerinin, sağlık hizmetlerinde kullanılmasındaki asıl amaç, bilginin kullanımını güvenilirliğini ve verimliliğini artırmak, sistemleri iyileştirip, maliyetleri düşürmektir (Faughnan, 1997: 689). Poliklinik bilgi sistemleri de benzer amaçlar doğrultusunda sağlık kurumlarında kullanılmaktadır. Poliklinik bilgi sistemleri, hastanın polikliniğe müracaatından hastaneyi terk etmesine kadar geçen süreçte ihtiyaç duyulan tüm resmî, tıbbi ve mali işlemlerin elektronik ortama aktarılması, ilgili kayıtların tutulması ve bu bilgilerin gerektiğinde incelenmesini sağlayan bilgi sistemleridir (Bleich ve Slack, 1991: 294). Hastanelerde polikliniklerin ve kliniklerin işleyiş sürecini verimli hâle getirebilmek için bilgi sistemlerinin etkin bir biçimde kullanılması gerekmektedir. Bunun sonucunda ilgili kişi ve kurumlar birtakım avantajlar sağlayacaktır. Polikliniklerde bilgi sistemlerin etkin kullanılmasının sağlayacağı avantajların bazıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:  Hastanın teşhis ve tedavi süreci kısalır.  Polikliniklerde daha fazla hastaya sağlık hizmeti sunulur.  Anlık bilgiler görüntülenebilir.  Hastalar ve hekimler zaman tasarrufu sağlar.  Hastane yönetiminin verimliliği artar.  Muhasebeleştirme ve faturalama süreci etkin hâle gelir. Polikliniklerde bilgi sistemlerin altyapısı (poliklinik modülü) hazırlanırken poliklinik işleyiş sürecinde gerekli olan temel bilgilerin elde edilmesine dikkat Poliklinik bilgi sistemleri, tüm resmî, tıbbi ve mali işlemlerin elektronik ortama aktarılması, ilgili kayıtların tutulması ve bu bilgilerin gerektiğinde incelenmesini sağlayan bilgi sistemleridir.