Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
ti, quam & ego ubi nihil obstat, libenter am- plector, dico in primis, si gratia esse infinita possit, Christo esse meritissimò asserendam, contra eos, qui solùm finitam esse conceden- dam in quavis suppositione contendunt: quia respectu immensæ dignitatis ab unione hypo- statica provenientis, nihil non dignissimum potest cogitari. Et quidem Christi meritum infiniti valoris est: & ita si illis esset reddenda gratia, esset dubio procul infinita. Quod ergo respectu meritorum esset cōdignum, de merito est radicali, seu substantiali dicendum, de ipsa scilicet Christi persona, quę tātę dignitatis est, ut ipsi infinita gratia debeatur. Deinde assero concessurum me illam absolutè quoties pro possibilitate id succurrerit, quo intellectus possit majorem in eo probabilitatem recogno- scere. Licet enim posita majoris probabilitatis<-P>@@ <-P>cognitione, possit intellectus assensum suspen- dere, non circa probabilitatem, quæ potest verè cognosci, sed circa objectum, quia pro eo nulla est necessitas, ut expositum alibi, & est receptissimum in Philosophia dogma, quia sola evidentia captivare intellectum potest, ob ineluctabilem claritatem. Nihilominùs pro assensu fidem facio: quem libentissima incli- natione præstabo. Unde ex nunc pro tunc id perago, & ita quod habeo, hoc do, daturus plura, si plura suppeterent, qua voluntate con- tentum suspicor esse Deum, sicut & Virgi- nem, quibus minuta pauperum solent esse gra- tissima, quia quod habent, & voluntate obse- quentissima largiuntur. Tandem affirmo gra- tiam Christi, etsi infinita non sit, æquivalere infinitæ, & ita illa non indigere, quia ratione unionis hypostaticæ elevatur ad omnem effe- ctum, pro quo posset illa deservire, sicut unio facta in humana natura æquivalet unioni, quæ potuit in Angelica fieri, & sic Christus esse ca- put Angelorum, sine monstrosa aliqua impro- portione, in tanta diversitate naturalis condi- tionis, & ita dici potest æquè grata Deo Hu- manitas, ac si gratia esset infinita. Licet enim effectus gratiæ physicus sit, multùm in ea de morali esse effectu potest ratione connexionis cum alia forma sublimiori, aut quasi forma, qualis est divina personalitas & natura. Et ita ratione illius non est Christus filius adoptivus quem tamen præstat effectum quando se sola afficit intellectuale subjectum. Nec de his plu- ra, ne ex recognitionibus majora prioribus vo- lumina construamus. Ergo ad alia. Pro Maternitate Virginis aliquid peculiare. Ad Num. 219. & 280. pulchritudine adductus Panegyristes Constantini Magni, incerti nominis, cujus apud Cardinalem Baronium mentio Tomo 3. Annal. nu. 7. & 17, ubi Gallicanum Oratorem clarissimum illorum temporum ipsum Ethni- cum uti est, appellat: verba autem à Nobis al- lata apud illum non extant, quæ tamen addu- cunt alij, non tamen Panegyrico in speciali ci- tato, ex quo hauserint, cùm fuerint illi qua- tuor, unde in 1. & 4. circa alia dicti Impera- toris encomia, à Cardinali præfato adductus, ex quibus primum tantùm, & secundum, si illius est, quia & ignoti Scriptoris, licuit per- legisse, in quibus sententia illa elegantissima non inventa. Juvat autem ex secundo aliquid pro pulchritudinis Christi commendatione, qui speciosus præ filijs hominum, decerpere, dum sic ille locutus post alia: Nec quidquam aliud
Et quid jam ille, in cujus facie divinitatis insi-<-P> @@0@ @@1@ ad alium, de quo Titulus, neque injucundum ipsi, transeundum. Mariana, pro gloria Virginis, Siracidis illud ele- ganter, graviter, & subtiliter prosecutus: Sicut Cedrus exaltata sum in Libano, Eccli. 24. v. 17. ex similitudine Cedri penicillum efformavit, & id Virgini accommodans, penicillum Dei eam asseruit, quo summus ille artifex picturas bellissimas, & divinissimas conformavit: id quod ex materna deduxit dignitate: Conside- rate illam Matrem &c. Sic legeram, & cùm Cypressus pro similitudine penicilli aptior planè sit, aliquali memoriæ lapsu, id quod do- ctus Scriptor de Cedro dixerat, eo non ex- presso, Cypresso credideram applicatum, quæ cum Cedro in eadem clausula Sacri textus oc- currit, dum sequitur: & sicut Cypressus in mon-
&c. Ut verò & sensum nostrum pro Cypresso stantem, & qui tanto Auctori pro Cedro, tuea- mur, dicamus Virginem non unicum, sed ge- minum fuisse penicillum: vel unum virtute divinitùs geminata. Non enim unico penicil- lo uti pictores possunt in tanta varietate colo- rum. Quòd si unus illis sufficeret, mira esset profectò illius virtus, colorum omnium simul diversitate conspicui. Et talis profectò Virgo, in qua sex principum colorum varietas inveni- tur. Candor lilij Cant. 2. v. 2. Sicut lilium in- ter spinas. Nigredo, de qua ipsa Cant. 1. v. 4. Nigra sum, sed formosa. Rubor, quia Rosa. Ec- cles. 24. v. 18. & sicut plantatio Rosæ in Iericho. & maligranati. Cant. 8. v. 2. Cæruleus splen- dor. Quasi aurora consurgens Cant. 6. v. 9. Fla- vus, quia mel & lac sub lingua ejus 4. v. 11. Vi- ror jam ex Cedro & Cypresso notus, cui adde & Olivæ & Platani Eccli. 24. v. 19. Quasi oli-
non pulchrum, elegans, & venustum, agat & peragat? Rogandus ergo ille, & corditus ex- orandus, ut manum adhibeat operi, & in no- bis imaginis & similitudinis nativæ, penicillo utens cælesti reformet, renovet, & reddat identidem pulchriorem. dius aliquid, hic meritò declarandum, Mater- nitatem scilicet Virginis esse penicillum no- strum, non ea solùm ratione, quia cooperantes Deo, pingere in nobis virtutum possumus for- mas, in quibus imago divinitatis elucet, sed quia media illius consideratione multiplices & excelsos, de illius excellentijs possumus for- mare conceptus. Considerate illam Matrem, do- ctus, pius, & elegans clamabat sua in Polemica Scriptor. Considerate inquam, & quidquid<-P>@@ <-P>magnum occurrerit, quod non sit regulis fidei, & Theologicis dogmatibus adversum, de illa, sancta quadam audacia, & laudabili, ut ita di- cam, temeritate, devoti filij cogitate. Ut suo modo de illa dici possit, quod à Siracide cun- ctis, erga magnitudinem Deitatis. Glorifican- tes Dominum quantumcumque potueritis, superva- lebit enim adhuc. Benedicentes Dominum, exal- tate illum quantùm potestis: major enim est omni laude. Eccli. 43. v. 32. & 33. rabilis Virginis Marinæ verbis proponendum ex Parte 2. vitæ lib. 1. Cap. 4. ubi post multa alia rara & admiratione dignissima, sic illa:
pro non Hispanis Latinus sermo jam tradit. Die sequenti, qui erat Festi (Assumptionis) vidi Dominam hanc tamquam à morte suscitatam, cum Sanctißimo ejus Filio: nullum alium Sanctorum conspexi, & Domini mei Angeli tantùm erant me- cum. Perspiciebam etiam à longè obversantia spa- tia, in quibus alij multi supremi adstabant Angeli Dominam cum admiratione contemplantes. Eam mihi Dominus ter ostendit ad modum trium pro ascensu graduum. In primo eam vidi adeò plenam gloria & majestate, ut videretur quædam gloriæ plenitudo. In secundo, cùm nihil quod conspici ul- teriùs posset, videretur, gloriam illam increvisse & grandiorem factam deprehendi. Sed in tertio gra- du ipsam tot divinis excellentijs plenam aspexi, tot Domini gloriosis dotibus, ut stupefacta hæserim, & quæ ibi erant non agnoscens, quasi submersa in ijs eram, quæ cognovi. Et ut soleo, quando mihi ali- quid ex profundo Divinitatis ostenditur, hic etiam dicebam: Plus est quod videndum restat: visis est rebus amplius, amplius, majus. Per non breve spa- tium subobscurus iste duravit intuitus, divinæ hu- jus Reginæ conspectu perfruita singularißimo cum solatio &c. Juxta quę veniunt etiā Siracidis pro Virgine accipienda verba genere mutato sub- jecti: de quo ille, ut dicamus & piè, & verè.
Pro quo est simile illud apud apud Richardum à S. Laurentio Columna 19. Vers. Ave Maria. Ubi ita scribit: Dicit enim Salomon, qui parùm noverat de MARIA. Proverb. 18. v. 10. Tur- ris fortißima nomen Domini: ad ipsum currit ju- stus & exaltabitur, Nobis autem dicendum est:<-P> @@0@ @@1@ gradus sunt, ad quos ascendi possit, sed nullis ascensibus terminandi. cantem sciscitemur, quare sic ejus alta provi- dentia disponat, verbis poterit D. Ambrosij respondere: Matrem considerate, matrem cogi-
sub consideratione alia considerate inquit, Matrem, & cogitate, & per gradus excellentia- rum ejus ascendite, semper enim locus erit ascensui, semper admirationi materia, semper intelligentiæ quantumlibet perspicaci jucun- dissimæ novitates. Audit hoc Ecclesia, & mo- nitis cælestibus obsecundans sic clamat: Sublimis inter sidera. Qui te creavit Parvulum Lactante nutris ubere. Sublimem illam supra sidera hymnus habebat antiquior, & ita accipiendum quod inter sidera dicitur, ob leges metricas; quia Urbanus VIII. in correctione hymnorum testatus circa sen- sum nullam futuram var etatem, & ita Sublimis inter Sidera, idem est quòd Excelsa super Sidera. Nihilominùs mysterij aliquid novitas ista, Deo sic disponente, videtur continere. Sunt inter sidera gradus multiplices claritatis, id quod D. Paulus ad mysteriũ resurrectionis advocans ita scribit Cor. 1. Ca. 15. v. 40. Alia claritas solis, alia claritas lunæ, & alia claritas stellarum. Stella enim differt in claritate. Est ergo inter claritates istas ascendere, à claritate in claritatem, ut aliàs idem 2. Cor. 3. v 18. Et ita quidem ascendere, ut sint inter illas gradus, ut dixi, multiplices, cùm numerari ipsas Scriptura sacra inter impossibi- lia naturæ constituat. Gen. 15. v. 5. Numera stellas si potes. Sed quidẽ in tanta graduum suc- cessione ad unum tandem deveniri sidus pote- rit, quo clarius nullum, ad Solem inquam, principem claritatis. Non sic autem, non sic in Virgine gloriosa: Sublimis inter Sidera. Inter illius, & ipsorum gradus eminens & gloriosa diversitas. Nam quantumcumque mens crea- ta moliatur ascensus, numquàm poterit appre- hendere terminum claritatis. Et unde hoc? ob Maternitatem profectò, de qua statim sacer concentus: Qui te creavit Parvulum Lactante
P. Gregorius Valentianus in Hymnodia San-
circa cujus versamur initium, verba D. Leo- nis assumpsit, de humana nostra natura in Christo exaltata locuti Serm. 1. de Ascensione, dum sic ille: Qua super omnium creaturarum cæ-
sunt modo consignata, quod ad modum spe- ctat grandioribus apposito characteribus. Ne- que ulteriùs progressus cum S. Doctore pro- nuntians, veritus, ut videtur, quod sequitur usurpare: Nisi æterni Patris recepta consessu, il- lius gloriæ sociaretur in throno, cujus naturæ copu-<-P>@@ <-P>labatur in Filio. Atqui si priora quadrant, cur non & sequentia convenient? Sic tamen vo- luit ille supplendum: Nisi ad Ethereum thalamum (ut canit Ecclesia) in quo Rex regum stellato sedet solio assumpta, ad dexteram Filij collocaretur &c. Juxta quæ thalamus & solium idem sunt. Si ergo, ita plaudente Ecclesia, ad thalamum as- sumpta: ad solium pariter, & ita æterni Patris recepta consessu. Jam quod sequitur, quid habet obstaculi? Illius gloriæ sociaretur in throno. An non idem est ac Illius gloriæ sociaretur in solio? & hoc jam ostensum. Cujus naturæ copulebatur in Filio. Copulabatur inquam in Filio Mater divinæ naturæ Patris. Caro enim Christi caro Matris est, & illa est divinæ naturæ, eo quem alibi modo exposuimus, copulata; non solùm mediante personalitate Verbi, sed immediatè. Potest ergo integra Magni Doctoris sententia prolata pro Domino, ad Dominam derivari. Neque quia & thronus, & consessus talis, ali- quid Domino de prærogativa primariæ demi- tur Majestatis. Positusque est thronus matri Regis, quæ sedit ad dexteram ejus, Salomonis inquam, 3. Reg. 2. v. 19. cui matri impertitus honor nihil de regia sublimitate detraxit. Non capiebat duos regalis sedes, capiebat tamen throni emi- nens latitudo: & ita mater in throno sedit, singularitate supremi regiminis filio reservata, sicut & sedis, pro cujus illa exercitio ab ipso est rege pacifico, dum divinissimi alterius fi- guram gereret, constituta, cui cum Matre hæc sit pars gloriæ, dum ad decantandam pleniùs (quod utinam) non datur pervenire. Circa locum ad Ephes. 5. v. 32. Sacramen- tum hoc magnum est, Conciliata & notanda doctrina. Ad Num. 299. & alios. præfatum Apostoli testimonium ad- ductum, & præsertim in Ratione operis proba- tum ad carnale conjugium pertinere. Id quod Concilium Tridentinum Seßione 14. in princi-
quod cùm verba illa: Sacramentum hoc &c. pro confirmanda veritate Sacramenti adducit, non id Apostolum innuisse decernit, cùm sit cer- tum ita statuisse. Innuere enim non infallibi- le aliquid sua propria significatione, sed quid- quam minus, importat. Referendum ergo ad hoc, quod indicat ipse contextus: quòd scili- cet D. Paulus innotat per Christi Passionem gratiam promeritam, ut fideles conjuges Sa- cramento accepto bonis illius fruerentur. Cùm enim de gratia nihil egerit, nec traditum<-P> @@0@ @@1@ pro Ecclesia; non ita illius sensus videtur apertus. Licet enim negari nequeat se pro con- jugibus abstrahendo à conjugio tradidisse: non ita in Apostolo adeò illa verbis adductis veri- tas propalata. Quam tamen innuit, dum Sa- cramentum agnovit: ex eo enim quòd tale sit, gratiam continet, si de Sacramentis novæ lo- quamur legis, quod ab eodem definitum Con- cilio Seßione 7. Canone 6. ibi: Continere gra- tiam, quam significant. Eam autem per Christi Passionem haberi, dogma fidei est, pro quo militat divinus ipse Magister multis in locis, ut nihil ita Epistolæ ipsius spirare comperian- tur. Sanctificati gratis per gratiam ipsius, per re- Ibidem 5. v. 9. Quamquàm & dici queat etiam quod attinet ad Sacramentum innuisse Aposto- lum, nec omninò apertè docuisse: unde ante Concilia Florentinum & Tridentinum illa veritas non fuit adeò comperta, ut locum opi- nionibus Apostoli verba præcluserint, ut vi- deri potest apud P. Thomam Sancium Lib. 2. Disput. 10. Unde Concilia non tantùm ex ver- bis Apostoli, sed ex fundamentis alijs, ratio- nem Sacramenti in Matrimonio deprehendunt. Sed verò expositio à Nobis allata aptior & di- gnior apparet, ut scilicet quod innuisse Apo- stolus dicitur, supra Sacramentum non cadat, Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|