Avrupa standardi european standard

4.6 Doğrulama kaydı

Analiz ve deney yoluyla doğrulama kayıt altına alınmalıdır. Kayıt, güvenlik gereklerinin her biri için doğrulama işlemini göstermelidir. Çapraz referans, düzgün tespit edilmesi şartıyla, önceki doğrulama kayıtları için yapılabilir.

Doğrulama işleminin bir elemanı başarısız olan herhangi bir güvenlikle ilgili parça için doğrulama kaydı, doğrulama analizinde/deneyde hangi elemanların başarısız olduğunu açıklamalıdır. Tüm güvenlikle ilgili parçaların değişiklik sonrasında başarıyla yeniden doğrulanması sağlanmalıdır.

5 Analiz ile doğrulama

5.1 Genel

SRP/CS’yi doğrulama analiz ile yapılmalıdır. Analiz için girdiler aşağıdakileri içerir:

• 
  Risk analizi sırasında belirlenen güvenlik fonksiyonu/fonksiyonları, bunların karakteristikleri ve gerekli performans seviyesi/seviyeleri (bk. ISO 13849-1:2006 Şekil 1 ve Şekil 3),
  
• 
  Ölçülebilir hususlar (MTTF_d, DC_ort ve CCF),
  
• 
  Sistem yapısı (örneğin, belirlenen yapılar) (bk. ISO 13849-1:2006 Madde 6),
  
• 
  Sistem davranışını etkileyen ölçülemeyen, nitel hususlar (uygulanabilirse, yazılım hususları),
  
• 
  Belirleyici bağımsız değişkenler.
  

Güvenlik fonksiyonlarını deneyden ziyade analiz ile doğrulama, belirleyici bağımsız değişkenlerin formülasyonunu gerektirir.

Not 1 - Belirleyici bir bağımsız değişken, nitel hususlara dayalı bir değişkendir (örneğin; imalat kalitesi, kullanım deneyimi). Bu husus, belirleyici bağımsız değişkenleri etkileyebilen diğer faktörlerle birlikte uygulamaya bağlıdır.

Not 2 - Belirleyici bağımsız değişkenler, sistemin gerekli özelliklerinin bir sistem modelinden mantıksal olarak takip edildiğini gösteren diğer delilden farklıdır. Bu tür bağımsız değişkenler basit, iyi anlaşılan kavramlar temelinde oluşturulabilir.
5.2 Analiz teknikleri

Bir analiz tekniğinin seçimi, belirli bir nesneye bağlıdır. Aşağıdaki şekilde iki temel teknik bulunmaktadır.

a) Yukarıdan aşağıya (tümdengelim) teknikler, tanımlanmış en üst durumlara yol açabilen başlatma durumlarını belirlemek ve başlatma durumlarının ihtimalinden en üst durumların ihtimalini hesaplamak için uygundur. Bu teknikler, tespit edilen çoklu hata sonuçlarını incelemek için de kullanılabilir.
ÖRNEK: Hata ağacı analizi (FTA, bk. IEC 61025), durum ağacı analizi (ETA).
b) Aşağıdan yukarıya (tümevarımsal) teknikler, belirlenmiş tekil hataların sonucunu incelemek için uygundur.
ÖRNEK: Arıza modları ve etkileri analizi (FMEA, bk. IEC 60812) ile arıza modları, etkiler ve kritiklik analizi (FMECA).

6 Deney ile doğrulama

6.1 Genel

Analiz ile doğrulama inandırıcı olmadığında, doğrulamayı tamamlamak için deney yapılmalıdır. Deney, her zaman analizi tamamlayıcıdır ve genellikle gereklidir.
Doğrulama deneyleri, mantıklı bir şekilde planlanmalı ve uygulanmalıdır. Özellikle:
a) Deney başlamadan önce, bir deney planı hazırlanmalı ve aşağıdakileri içermelidir.
1) Deneyin teknik özellikleri,
2) Uygunluk için gerekli deneylerin sonuçları ve
3) Deneylerin kronolojisi.
b) Aşağıdakileri içeren deney kayıtları hazırlanmalıdır.

1) Deneyi yapan kişinin adı,

2) Çevresel şartlar (bk. Madde 10),
3) Deney prosedürleri ve kullanılan donanım,
4) Deneyin tarihi ve
5) Deney sonuçları.

c) Deney kayıtları, belirtilen fonksiyonel ve performans hedeflerinin sağlandığından emin olmak için deney planı ile karşılaştırılmalıdır.

Deney numunesi, nihai çalışma yapılandırmasına mümkün olduğunca yakın, örneğin tüm çevresel cihazlar ve ekli mahfazalar ile çalıştırılmalıdır.
Bu deney, elle veya otomatik olarak, örneğin bilgisayar ile uygulanabilir.
Uygulamalı olduğu yerlerde, deney ile güvenlik fonksiyonlarını doğrulama, çeşitli kombinasyonlarda SRP/CS’ye girdi sinyalleri uygulanarak yapılmalıdır. Çıkışlarda oluşan tepki, uygun verilen çıktılarla kıyaslanmalıdır.

Bu giriş sinyallerinin kombinasyonunun, kumanda sistemine ve makinaya sistematik olarak uygulanması önerilir. Bu mantığın bir örneği; açma, ilk çalıştırma, işletme, yönsel değişiklikler ve yeniden başlatmadır. Gerektiğinde, genişletilmiş bir veri girişi aralığı, SRP/CS’nin nasıl tepki vereceğini görmek amacıyla anormal veya olağandışı durumları dikkate almak için uygulanmalıdır. Bu tür veri girişi kombinasyonları öngörülebilir yanlış işlemi/işlemleri dikkate almalıdır.

Deneyin amaçlarını, bu deney için aşağıdakilerden biri veya ikisi olabilen çevresel şartlar belirleyecektir:

- Amaçlanan kullanımın çevresel şartları,

- Belirli bir seviye de şartlar,

- Sapma bekleniyorsa, verilen bir şartlar aralığı.

İstikrarlı olarak kabul edilen ve deneylerin geçerli olduğu şartlar aralığı, tasarımcı ile deneylerin yapılmasından sorumlu olan kişi/kişiler arasında kabul edilmeli ve kayıt altına alınmalıdır.

6.2 Ölçüm doğruluğu

Deney ile doğrulama sırasında ölçümlerin doğruluğu, gerçekleştirilen deney için uygun olmalıdır. Genel olarak, bu ölçüm doğrulukları sıcaklık ölçümleri için 5 K ve aşağıdaki ölçümler için % 5 dâhilinde olmalıdır:
a) Zaman ölçümleri,

b) Basınç ölçümleri,

c) Kuvvet ölçümleri,

d) Elektriksel ölçümler,

e) Bağıl nem ölçümleri,

f) Lineer ölçümler.

Bu ölçüm doğruluklarından sapmalar gerekçelendirilmelidir.

6.3 Daha zorlayıcı gerekler

Beraberindeki belgelendirmeye göre SRP/CS için gerekler, bu standardın içindekileri aşarsa, daha zorlayıcı gerekler uygulanmalıdır.
Not - Kumanda sistemi; kaba kullanım, nem etkileri, hidrolizasyon, ortam sıcaklık değişimleri, kimyasal ajanların etkileri, korozyon, yüksek elektromanyetik alan şiddeti (örneğin, vericilerin yakınlığı nedeniyle) gibi özellikle olumsuz servis şartlarına dayanmak zorunda ise, daha zorlayıcı gerekler uygulanabilir.