Paketlar kommutatsiyasi Paket – bu uzunligi (xajmi) fiksirlangan (qatiy belgilangan) va uzatishga mo’jallangan ma’lumot to’plamidir. Paketlar komutsiyasi-bu keng tarmoqlarda (masalan , Internet) elektron xabarlarni paketlarga ajratib kerakli manzillarga eng qisqa yo’llar (mashrut yoki trafik) orqali jo’natishga asoslangan texnalogiyadir. (Keng tarmoq yoki WAN-bu katta muddadga tarqalgan tarmoqdir). Bu texnologiyalarning afzalligi shundan iboratki u tarmoqdagi katta hajmdagi trafikdan samarali foydalanishga imkon beradi. Uzatuvchi kompyuter, anqrog’i undagi komunikatsion qurulma va programmalar malumotlarni paketlarga ajratadi.
Multipleksirlash: komunikatsiya samaradorligini oshirish. Komunikatsiya liniyalarni shar qanday kompyuter yoki terminalga nisbatan kattaroq qismga ega .Bu liniyalardan matbuot saqlash uchun foydalanish qimmatga tushishi mumkunligi sababli turli komunikatsiya qurilmalarining bir vaqtda bitta liniyadan foydalana olishlari ayni samaraliroq bo’lardi. Bu jarayon Multipleksirlash deyiladi. Multipleksirlash - bu ko’p signallarni bir vaqtda bitta komunikatsiya kanali orqali uzatishdir. Multipleksirlashni amalga oshirish uchun uch tur-dagi qurilmalar kerak: Multipleksor, konsentrator va FEP.
Multipleksor. Bu turli past tezlikdagi uzatishni yagona yuqori tezlikdagi uzatishga birlashtiruv-chi qurilmadir . Modemiga qarab, yagona aloqa liniyasi 32 ta yoki ko’proq qurilmalarni ulash mumkin. Uzatuvchi multipleksor turli qurilmalar uzatayotgan ma’lumotni birlashtirib bitta liniya orqali katta tezlikda uzatadi. Qabul qiluvchi multipleksor esa qabul qilingan xabarni saralaydi va kerakli qurilmalarga ajratib uzatadi.
Konsentrator. Konsentratorlar ham multipleksor kabi bir nechta qurilmalarga bitta kommunikat-siya liniyasidan foydalanishga imkon beradi. Ammo multipleksorlardan farqli bo’laroq, konsen-trator ma’lumotni vaqtincha saqlash qurilmasiga yig’adi.
Fep (Front – End Prosessor). Bu qurilma katta kompyuter – meynfreymga ulangan mikrokomp-yuter bo’lib uni kommunikatsiya liniyasiga ulaydi. U komunikatsiya liniyasiga meynfreym ma’-lumotlarni uzatadi, xatolarni tuzatadi va katta kompyuterga asosiy protsessor vaqtini FEP ba’zan kommunikatsiya kontrolleri deb ham ataladi.
