Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

VII mətn

Bir kişi olur. Kişi gedir dəyirmana. Yolnan gəldiyi yerdə görür ki, bir yerdə yaman toy çalınır. Kişini məcbur aparıflar bu toya. Baxıf görüf ki, bu toyda oynuyan arvadın ikisinin paltarı bunun arvadının paltarıdı. Bunun qabağına yağlı yeməh qoyullar. Yeməyi götürüf basır arvadın birinin paltarına. Çörəyi qabağına qoyanda “pismillah” deyif. Çörəyi kəsəndə bir də baxıf görür ki, qabağında heş nə yoxdu. İki-üş dənə at p..u var. Gəlir evə. Arvadına deer:

– O paltarını bir gətir bura.

Arvadı deer:

– A kişi, dəli olmusan, nəsən?

Deef:

– Yox ey, paltarı gətir bura. Bəs belə bir işə düşmüşəm.

Kişi baxıf görüf ki, guya elə həmən əli paltardadı.
VIII mətn

Hal başqadı, cin başqa. Cin yığnaxdı. Adamı yığnağa salıllar. Şəxsən mənim özümü yığnağa salıflar, amma mən qorxmamışam. Mən Molla Həsənnidə əv hörürdüm. Ordan əyənnən bəri, özü də şənbə axşamıdı, gəlirdim. İşi qutarmışdım. Özü də təhcə gəlirdim. Gəldim bı Sirihdə, Çaxmaxlının dərəsindən аddıyırdım belə, ordan yavaş-yavaş dərəyə enən­də, dərin dərəydi, şəlliydi. Dərə aşağı su da gedirdi. Nəysə, mən aşağı endihcə gördüm bir səs gəlir. Özü də mən aşağı endihcə səs də çoxa­lırdı. Amma şənbə günü olduğunnan elə bildim onnar har­sınnardı, bazardan gəlillər. Hələ bir az gündüzdü, gün var. Nəy­sə, aşağı endim. Lap suya sarı yaxınnaşanda, ə, dərə tay oldu bazar. Canın hakqı, dərə­də tay səs-küyün əlinnən yer olmadı. Amma genə hiss eləmədim. Ağlıma heş-zad gəlmədi. Nəysə, suyu addadım. Sumkam varıdı. İçin­də çəkiş-zad olan qara sumkam vardı, qoydum yerə. Orda alınça^ varıydı. Yazıydı, dedim bu alın­ça­dan bir ovuc, iki ovuc qopa­rım qoyum cibimə, dümyə eliyə-eliyə gedim. Nəysə, sumkanı qoy­dum yerə, döndüm alınçaya sarı. Alınça qayanın divin­dədi. Su da gedir qayaya dəyir, qayıdır belə. Deməh, mən alınçanın divinə çatanda gördüm ki, şəl belə yarıldı. Dedim bəs canavardı. Sənin canın hakqı, genə hiss eləmirəm. Ağlıma heş-zad gəlmir. Tez su tərəfi, alt tərəfi kəsdim ki, canavar olsa, çıxsın döşə, görüm. Nəysə, şarıltı gəldi, kəsildi. Axı bu alt tərəfi mən kəsmişəm, amma yuxarı heş nə çıxmadı. Uje bir balaca şübhələn­dim. Şübhələ­nən­­nən sora tez qayıtdım, balta-çəkiş varıydı, bını çıxart­dım aldım əlimə. Tam özümdəyəm. Amma səs götürüf dünya­nı ağzına. Dəyir­man arxı varıydı, o tərəfə çıxanda birdən ağlıma gəldi, tez dedim, lənət saa, şeytan, pismillah, pismil­lah. Elə bını demişdim ki, səs də bınıynan kəsildi, küy də. Gəldim bını irəhmət­dih Suqra Çələbiyə nağıl elədim. Suqra dedi ki, çox fərəsətdi tərpənmisən ki, qorxma­mısan. Əgər sən olardan qorxsaydın bir yeməh yedirəjey­dilər, elə onnan da gedəjeydin. Tay sənin sağalmağın yo­xuydu. Qorxmama­ğınnan yaxşı eləmisən. Ham­ma hal yığnağ ol­mur.