Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu qarabağ: folklor da bir tariXDİr III kitab

118. ALA İNƏK
İndi mən bir rəvayət danışım. Bizim yerdə bi kişi olur. Bunun (arvadını göstərir – top.) nənəsinin bavası olur. Məhəmmədiydi onun adı. Urus onun malını-qarasını yığıf aparır o vaxdı. Bunu qu­lağa salır. Bu da kalan varrıymış. Qoyunu çox, arısı çox, malı çox, döyləti çox, da həddinnən artığıymış. Bu da bir qız verir bir ayrı kəndə. Qızına mal da verir, öz qapısının malınnan.

Bir gün urus bunun malını yığıf aparır, bir dənə mal qoy­müllər qala. Bir dənə ala inəh olur. Ala inəh həmin maldan ayrılır düz meşiyə. Nə qədər güllə atıllar, neynillər, o inəyə heş biri ilişmir. İnəh çıxır gedir meşiyə.

Bir gün bu kişi azarrıyır. Daa əvə gəlmir, çıxır gedir yaməş­dərdə oturur, meşədə oturur. Aparıllar çay-çörəh verillər, nə qədər yalvarıllar, əvə gəlmir. Deyir:

– Bir əvdə qatıx yox, bal yox, nəyə gəlim o əvə?

Arısını-zadını, hamısını dağıtmışimişdər. Çox da varrı kişiy­miş. Kişi çox ağır xəsdələnəndə gətirillər əvə. Əvə gətirəndə kişi vəsiyyət eliyir ki, mən ölejəm, – da bunun üsdündə kəsməyə malı yox, danası yox, heş bir şeyi yox, – gedərsınız o kəntdəki qızıma verdiyim cehiz malı gətirif mana ehsan verərsınız.

Nəysə, bu, belə deyir. Bu, ağır xəsdələnir. Özü də deyir ki, filan quyuda filan qədir mal var, filan qədir də taxıl var, onu çıxardın ehsanıma. O vaxdı quyu qazıf quyuda saxlıyırmışdar haylə şeyləri. Hə... Ehsan verın, mana ordan da mal gətirin. Özü bilirmiş də. Axşam deyirmiş mən savax öləjəm. Çox nurru kişiymiş, özü də hajıymış. Belə-belə vəsiyət eliyir. Səhər durullar ki, tezdən kişi can verir. Can verəndə olar adam yığıllar ki, getsin, – kənt də bizdən xeylax aralıdı, – getsinnər ordan malı gətirsinnər. Əvdən çölə çıxıllar ki, meşiyə qaşmışdı ee, urus vura bilməmişdi, həmən ala inəh meşə­dən hərrənif gəlif yatıf qapıda. Hamı – o ona muşdulux, bu buna: “Kişinin öz inəyi gəldi, kişinin öz inəyi gəldi”, – deyənnən sora, da oraya gedən olmur. Həmin inəyi kəsillər. Həmən inəh ona qismət imiş. Ho meşədən qayıtdı gəldi. Beş-altı ay çəkif ee. İnəyi heş meşədə görən də olmuyufdu. Onnan sora inəh özü gəlif qapıda yatmışdı. İnəyi kəsif ona ehsan vermişdilər.