Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi azərbaycan döVLƏt iqtisad universiteti fakultə : «Əmtəəşünaslıq»

Keramikanın  növləri.  Məişət  təyinatlı  məmulatlar  istehsal  etmək  üçün 

keramikanın  növləri tətbiq edilir. Çini  iki  növdə  hazırlanır: bərk  və  yumşaq.  Bərk 

çininin  tərkibində  50%  kaolin,  gil,  25%  çöl  şpatı,  25%  kvars  qumu  var.  Onun 

yandırma  temperaturu  1380-1400

0

S-dir.  Bərk  çinidən  gündə  istifadə  edilən 

məmulatları, radiotexniki məmulatlar hazırlanır. 

Yumşaq  çininin  tərkibi  25-40%  kaolin,  30-40%  kvars  və  30-35%  çöl 

şpatından  ibarətdir.  Onun  yandırılma  temperaturu  1200

0

S  çöl  şpatının  miqdarının 

artması  nəticəsində  şüşəyə  oxşar  görünüşü  artır,  işıq  keçirməsi  yaxşılaşır,  lakin 

mexaniki  və  termiki  davamlılığı  azalır.  Yumşaq  çininin    aşağı    temperaturda 

yandırılması  nəticəsində  ən  çox  şirəaltı  boyaqdan  istifadə  edilir.  Yumşaq  çinidən 

əsasən bədii məmulatlar, hədiyyə məmulatlar hazırlanır. 

---

29 

 

Yumşaq  çininin  bir  növü  də  sümük  çinisidir.  Bunun  tərkibində  20-45% 

kaolin, 9-20% çöl şpatı, 60%-ə sümük var. Sümük çinisinin istehsalı ümumi sxem 

üzrədir.  Belə  ki,  sümük  çinisinin  qəlibləmə  kütləsi  bərk  çiniyə  nisbətən  az 

plastikdir.  Adətən  şirə  pulverizasiya  vasitəsilə  çəkilir,  buna  görə  də,  nazik  və 

axıntısızdır. Sümük çinisi nazik divalıdır. 

Kaşı  da  çini  kimi  bərk  və  yumşaq  ola  bilər.  Lakin  son  20  ildə  bizim 

ölkəmizdə  qablar  yalnız  bərk  kaşıdan  hazırlanır.  Yumşaq  kaşı  kütləsindən 

hazırlanan  məmulatlar  aşağı  istismar  xassələrə  malik  olduğu  üçün  ondan  kafel 

istehsalında istifadə edilir. 

Mayolika  da  məqsədə  uyğun  olaraq  iki  növə:  kaşı  və  dulusa  bölünür.  Kaşı 

mayolikası xassələrinə və xarici görünüşünə görə kaşıya yaxınlaşır. Kaşıdan xarici 

görünüşünə görə fərqlənir, çünki o rəngli şəffaf şirə ilə şirələnir. Dulus mayolikası 

dulus  keramikasına  oxşayır,  lakin  onlar  nazik  divarıyla,  yaxşı  emal  olunması  və 

bəzəndirilməsilə, cürbəcür çeşidli olması ilə fərqlənir.