Azot guruhchasi Azot nva uning birkmalari Reja

3. Azotning kislorodli birikmalari
Azot oksidlarida +1 dan +5 oksidlanish darajasigacha bo’ladi. Faqat N₂O₃ va N₂O₅ oksidlari kislotali hisoblanadi; NO₂ va N₂O₄ larga 2 ta kislota oksidi deb qaraladi. Ma’lum bo’lgan nitroza oksidlari NO, NO₂ va N₂O₄ lardan iborat bo’ladi.
Azot oksidlari to’g’risidagi dastlabki ma’lumotlar 3 rasmda keltirilgan.
3 rasm

Azot (I) oksidi bilan nafas olingan birinchi daqiqada odamda hayajonlanishni uyg’otadi, keyin uxlatuvchi ta’sir qiladi. Tibbiyotda 80 % N₂O va 20 % O₂ aralashmasidan narkoz vositasi sifatida foydalaniladi.
Og’riq sezilmaydi.
Azot (II) oksidi (azot monooksidi) NO- rangsiz gaz, havoda astasekin qo’ng’ir – jigar rang tusga kiradi (2NO+O₂=2NO₂ reaksiyasining o’tishi natijasida). t_q=-152⁰C. suvda amalda erimaydi. NO–elektron juftga donordir.
Suyultirilgan nitrat kislotasi bilan ko’pgina metallarning ta’siri natijasida olinadi:
3Cu + 8HNO_3suyul = 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O
Atmosferada chaqmoq chaqqanda elektr razryadlari ta’sirida hosil bo’ladi. Azot (II) oksidi nitrat kislotani sanoatda olish jarayonida oraliq mahsulot hisoblanadi.
Azot (III) oksidi (diazot uch oksidi) N₂O₃ – past haroratda to’q – ko’k suyuqlik 0⁰C dan yuqori haroratda parchalanadi: N₂O₃ = NO + NO₂
N₂O₃ - kislotali oksid, sovuq holatda suv bilan birikib nitrit kislotasini hosil qiladi:

Foydalanilgan adabiyotlar ro‛yxati

1. 
   Francis A. Carey. Organic chemistry, University of Virginia, fourth edition- 2012 (darslik)
   
2. 
   Anatol Malijevskґy.Physical chemistry inbrie., 2005(darslik)
   
3. 
   A. Abdusamatov “Organik kimyo” Toshkent – 2005(darslik)
   
4. 
   A. Abdusamatov, S. Zakirov, R.Ziyayev “Fizik va kolloid kimyo” Toshkent -2013. (darslik)