Bəxtiyar Tuncay III dünya savaşi giRİŞ

Sergey Skripal və qızı Culia
Martın 26-da ABŞ administrasiyası 60 rus diplomatının ölkədən çıxarıldığını (ABŞ-dakı diplomatik nümayəndəliyin 48 üzvü və BMT missiyasının 12 üzvü) və Rusiyanın Sietldəki Baş Konsulluğunun bağlandığını elan etdi (США выдворят.., 2018).

29 mart, Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov, rus diplomatlarını geri göndərən ölkələrə münasibətdə adekvat tədbirlərinin görüldüyünü və ABŞ-ın Sankt-Peterburqdakı konsulluğunun bağlandığını elan etdi (Лавров заявил.., 2018).

Aprelin 6-da ABŞ Maliyyə Nazirliyi Rusiyaya qarşı yeni iqtisadi sanksiyaların tətbiq olunduğunu elan etdi. Rusiyanın ən böyük bankları və şirkətləri, habelə Vladimir Putinə yaxın rəsmilər və iş adamları (Gardiner Harris, 2018) sanksiya siyahısına daxil edildi.

1 avqust 2019-cu ildə Donald Trump Skripalların işi ilə əlaqədar Rusiyaya qarşı ikinci sanksiya paketini təsdiqlədi. Sanksiyalar avqustun 19-da qüvvəyə mindi. Bunlara ABŞ banklarının rublla ifadə olunan suveren Rusiya istiqrazlarının alınmasına qoyulan qadağa, həmçinin Rusiyaya rubl olmayan kreditlərin verilməsi qadağası daxil edildi.

1 fevral 2019-cu ildə Donald Trump, Orta və Qısa mənzilli Raketlərin Ləğvi haqqında Müqavilədən çəkilməyə başlandığını elan etdi. Fevralın 2-də Vladimir Putin Rusiyanın ABŞ-ın hərəkətlərinə cavab olaraq Müqavilədəki iştirakını dayandırdığını (В конгрессе США.., 2018; За дружбу.., 2019) bildirdi.

Fevralın 5-də Rusiya Müdafiə naziri Sergey Şoyqu nazirlikdəki konfrans çağırışında 2019-2020-ci illərdə ABŞ-ın INF Müqaviləsinin dayandırılması qərarına cavab olaraq, uzun mənzilli kruiz raketi ilə Kaliber dəniz bazlı kompleksinin quruda əsaslı bir versiyasının, eyni zamanda, hipersonik uzun mənzilli raket ilə yerüstü raket sistemini hazırlanması lazım olduğunu söylədi (Шойгу назвал.., 2019).

Sergey Şoyqu
Fevralın 20-də Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Federal Məclisə göndərdiyi bildirişində Amerikanın orta mənzilli raketlərinin Avropada yerləşdiriləcəyi təqdirdə, Rusiyanın bu raketlərin yerləşdiriləcəyi hər iki əraziyə və mərkəzlərin yerləşdiyi ərazilərə çatacaq vasitələr yerləşdirmək məcburiyyətində qalacağını söylədi. Eyni zamanda, Rusiya raketlərinin uçuş müddəti, Putinin 10-12 dəqiqə kimi hesabladığı Amerika raketlərinin uçuş vaxtına uyğun olacaq. Rusiya prezidenti Rusiyanın Avropada orta və daha qısa mənzilli raketlər yerləşdirən ilk ölkə olmadığını vurğuladı (Путин предупредил.., 2019).

Martın 4-də Vladimir Putin Rusiya tərəfindən orta və qısa mənzilli raketlərin ləğvi haqqında Müqavilənin (INF Müqaviləsi) icrasının dayandırılması barədə fərman imzaladı, bu sərəncamı şərh edərkən o, Rusiyanın sərhəd ərazilərinə INF Müqaviləsi altına düşən raketləri yerləşdirmək planlarına sahib olmadığını qeyd etdi (Путин подписал указ.., 2019).

31 iyulda ABŞ Prezidentinin Milli Təhlükəsizlik müşaviri John Bolton, ABŞ-ın 2 Avqust 2019-cu ildə İNF Müqaviləsindən çıxacağını təsdiqlədi (Болтон подтвердил.., 2019).

Avqustun 2-də Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi müqavilənin ləğv olunduğunu rəsmən elan etdi (Договор ДРСМД.., 2019; Договор умер.., 2019).

Avqustun 18-də ABŞ ilk sınaqlarını keçirdi, bu müddət ərzində orta mənzilli "Tomahavk" raketi yerüstü raket qurğusundan atıldı, hədəfi 500 km məsafədən uğurla vurdu. Beləliklə, ABŞ ilk dəfə olaraq INF Müqaviləsindən çıxmış olduğunu əyani şəkildə ortaya qoydu. Bu testlərin nəticələrini şərh edən Rusiyanın dövlət başçısı Vladimir Putin bildirdi ki, Amerikalılar ən başdan Müqaviləni pozmağa çalışırdılar (Tomahawk вернулся.., 2019).