BiRİNCİ BÖLÜm amaç, Kapsam ve Tanımlar

(2)   Kursun öğrenme ve öğretme esaslarını kapsayan yer dersleri bölümü; gelişim

testleri için 7 saat, sınıf da pratik çalışmalar için 78 saat ve ders işlenmesi için 40 saat olmak üzere , toplam 125 saatlik bir program olacaktır.

3. 
   (3)   Uçuş eğitim bölümü ise; tek pilotlu ve tek motorlu helikopterlerle hususi pilot
   

lisansı seviyesinde eğitimi verebilecek seviyede olup , en az 30 saat olacaktır. Bunun 25 saati çift kumanda eğitim olarak uygulanacak, 5 saatlik bölümü ise , iki aday öğretmenin birlikte uçarak uçuş hareketlerini çalıştıkları ( mutual flying) bir tarzda icra edilecektir.

(4) Uçuş öğretmenliği uçuş testi: Uçuş öğretmenliği kursunu bitiren aday öğretmenler Bakanlıkça yetkilendirilmiş bir uçuş kontrol pilotu tarafından beceri testine alınırlar. Kontrol pilotu, aday öğretmenin hususi pilot eğitimi verebilecek düzeyde, uçuş öncesi, uçuş sonrası brifingleri ve teorik eğitim düzeyini de kapsayan bir uçuş testin de, yeterliliğini belirler.

 

f. Uçuş Öğretmeni yetki süresinin uzatılması ve yinelenmesi:

(1) Öğretmenlik yetkilerinin sürelerinin uzatılması için, aşağıdaki üç hususdan en az ikisinin karşılanmış olması gerekir.

(a) Yetki süresi içinde en az 100 saat uçuş öğretmeni, alet uçuş öğretmeni veya kontrol pilotu olarak uçuş yapılmış olmalı, bunun en az 30 saati yetki süresinin bitim tarihinden 12 ay öncesi arasındaki sürede uçulmuş olmalı,

(b) Yetki süresinin bitim tarihi ile 12 ay öncesi arasında Bakanlıkça onaylanan bir uçuş öğretmenliği tazeleme seminerine iştirak etmiş olmalı,

(c) Yetki süresinin bitim tarihi ile 12 ay öncesi arasındaki sürede yetkili uçuş kontrol

öğretmeni ile girilen yeterlilik testinde başarılı olmalı.

(2) Öğretmenlik yetkilerinin süresi içerisinde uzatılmaması dolayısı ile geçersiz hale gelen öğretmenlik yetkilerinin tekrar geçerli kılınması için yukarıdaki b ve c maddelerinde yazılı olan şartlar karşılanmalıdır.

 

 

 

 

Madde 63 - Helikopter tip yetkisi öğretmenliği ( TRI/ H)

 

a. Ímtiyazları:TRI sahibi bir pilot , lisanslı pilotlara uçuş ekibi işbirliği (MCC) eğitimini de ihtiva eden tip yetkisinin verilebilmesi için gerekli olan intibak eğitimlerini yaptırabilir.

b. Şartlar : Tip öğretmenlik yetkisi için ilk başvurudan önce müracaatçının aşağıdaki hususları tamamlamış olması gerekir.

(1) Aday Bakanlıkça onaylanmış tip intibak öğretmen kursunu başarıyla bitirmiş olmalı ve kursun bitiminden sonra, bir tip intibak kursunda Bakanlıkça yetkilendirilen TRI ' ın denetiminde en az 3 saat öğretmenlik yapmalıdır.

(2) Tek pilotlu , tek ve çok motorlu helikopterlerde TRI yetkisi için , en az 500 saat helikopter uçuşu olmalıdır.

(3) Çok pilotlu helikopterlerde (MPH) TRI yetkisi için , en az 1000 saat helikopter uçuşu olmalıdır. Bunun en az 350 saati çok pilotlu helikopterlerde olmalıdır.

(4) Başvuru tarihi ile 12 ay öncesi arasında en az 30 saat uçuş yapmış olmalı ve bu 10 kalkış -inişi ihtiva etmelidir. Tip yetkisini daha ileri bir helikopter tipinde kullanmak için Bakanlıkça onaylanmış TRI kursunun teknik eğitim ile ilgili bölümünü başarıyla bitirmeli ve yukarıdaki maddelerde belirtilen şartları sağlamalıdır.

 

c. Yetki süresinin uzatılması : TRI yetkisinin uzatılması için son 12 ay içerisinde ;

(1) Bir tip intibak eğitimi, tazeleme veya yineleme eğitim kurslarının birinde, simülatör ile 3 saat veya helikopterle minumum iki kalkış ve inişi ihtiva eden en az bir saat uçuş eğitimi yaptırmış olmalı veya ;

(2)Bakanlıkça onaylı bir TRI tazeleme eğitimini almış olmalıdır.

d. Süresi geçen yetkinin yenilenmesi : Eğer TRI yetkisinin süresi geçtiyse aşağıda yazılı olanların yerine getirilmesi gereklidir.

(1) Yenileme için başvurulan tarih ile 12 ay öncesi süre arasında ilgili helikopter tipiyle veya Bakanlıkça uygun görülen benzer tip ile pilot olarak en az 30 saat uçuş yapılmış olmalıdır.

(2) Onaylı bir TRI kursunun Bakanlıkça mutabakata varılan kısmını başarıyla tamamlamalıdır.

(3) Bakanlıkça yetkilendirilmiş bir TRI denetiminde, tip intibak öğretmeni olarak , tip intibak kursunda en az 3 saat öğretmenlik yapmak.

 

e. Tip intibak öğretmenliği kursu :

(1) Öğrenme ve öğretme ile teknik eğitim bölümünü kapsayan kursun amacı, adayın;

1. 
   (a)   Teknik bilgisini güncelleştirmek ve tazelemek,
   
2. 
   (b)   Teorik dersleri ve uçuş hareketlerini öğretebilecek seviyeye gelmesini sağlamak,
   
3. 
   (c)   Uçuş becerisini üst seviyeye çıkarmak,
   
4. 
   (d)   Yüksek uçuş emniyet bilinci kazanmasını sağlamaktır.
   

(2)Uçuş eğitim süresi, helikopterin yapısının karmaşıklığına bağlı olarak değişir.

(a) Tek pilotlu ve görerek uçuş şartlarında uçuşa sertifikalı helikopterlerde en az 5 saat uçuş eğitimi yapılmalıdır.

1. 
   (b)   Çok pilotlu, çok motorlu ve alet uçuş kurallarında uçmaya sertifikalı helikopterler
   

de en az 10 saat uçuş eğitimi yapılmalıdır.

(c) Çok pilotlu helikopterlerde uçuş mürettebatı işbirliği eğitimine önem verilir.

(d) Adayın tip intibak öğretmen kursuna başlamadan önce alet yetkisinin geçerli olması gerekir.

(e)Uçuş eğitim proğramı, uçuş beceri testi ve yeterlilik kontrol formlarındaki uçuş hareketlerini ihtiva etmelidir.

(3) Teorik eğitim , helikopter tipi ile ilgili olan bütün konuları kapsamalıdır. Ayrıca çok pilotlu helikopterlerde , uçuş mürettebatı işbirliği eğitimi ile ilgili olan İnsan faktörü konuları proğrama dahil edilmeli ve uygulanmasının yapılması gereklidir.

(4)Uçuş öğretmenliği yetkisi olan adaylar, kursun öğrenme ve öğretme bölümlerinden muaf tutulurlar.

 

Madde 64- Helikopter alet uçuş öğretmenliği yetkisi (IRI / H)

 

a. İmtiyazları : Alet uçuş öğretmeninin imtiyazı , alet uçuş yetkisine esas olan eğitimleri yaptırmaktır.

b. Şartları : Alet uçuş öğretmenliği yetkisi için başvurularda aşağıdaki hususlar aranır.

(1) Alet uçuş kuralları ile en az 500 saatlik uçuş tecrübesine sahip olmak,

(2) Bakanlıkça onaylanmış en az 10 saatlik uçuş eğitimi ve teorik eğitimi de ihtiva eden aletle uçuş öğretmenliği kursunu başarıyla bitirmiş olmak.

c. Yetki süresinin uzatılması ve süresi geçen yetkinin yenilenmesi: IRI yetki süresinin uzatılması ve yenilenmesi için uçuş öğretmeni yetkilerine uygulanan esaslar yerine getirilmiş olmalıdır.

d. Alet uçuş öğretmenliği kursu :

(1) Teorik eğitim, uzun brifingler ve uçuş eğitim konularını ihtiva eden ve Bakanlıkça onaylanmış IRI kursunun amacı , adayın ;

1. 
   (a)   Teknik bilgilerini güncelleştirmek ve tazelemek,
   
2. 
   (b)   Modüler alet uçuş kursu gereklerine göre pilotların eğitilmesini sağlamak,
   

(c) Alet uçuş yetkisi verilmesi için gerekli eğitimleri yaptırabilecek teknikleri öğrenmek ve geliştirmek,

(d) Alet uçuş standardını yükseltmek,

5. 
   (e)   Üst seviyede uçuş emniyet bilinci kazanmasını sağlamaktır.
   

(2) Uçuş eğitimi en az 10 saat olmalı ve beceri testi başarıyla geçilmelidir.

(3) Teorik eğitim konuları adayın öğretme becerisini geliştirmek için , eğitimi veren yetkilendirilmiş alet uçuş öğretmeni tarafından seçilerek uygulattırılır. Uçuş öğretmen lisansına sahip olanlar kursun öğretme ve öğrenme kısmından muaf tutulurlar.

 

Madde 65- Sentetik uçuş öğretmenliği izni ( SFI/ H)

 

1. 
   a. İmtiyazları : SFI sahibi , uçuş mürettebatı işbirliği eğitimi ve tip intibak eğitimlerini
   

uçuş simülatörlerinde yaptırır

2. 
   b.Şartlar : SFI izni için aday aşağıdaki hususları sağlamalıdır.
   

(1)Profesyonel pilot lisansına sahip olmalıdır.

(2)Simülatörde tip intibak kursunu başarıyla tamamlamalıdır.

(3)Çok pilotlu helikopterlerde en az 1000 saat uçuşu olmalıdır.

(4)Bir tip intibak öğretmenliği kursunu tamamlamalıdır.

(5)Bir tip intibak kursunda en az 3 saat tip intibak öğretmenliği yapmış olmalıdır.

(6)Başvuru tarihinden 12 ay öncesi süre içinde yeterlilik kontrolunu tamamlamış ve uygun olan uçağın kokpitinde gözlemci olarak en az bir saat uçmuş olmalıdır.

(7)Eğer imtiyazlarını başka bir çok pilotlu helikopterde kullanmak isterse, ilgili tipte intibak eğitimini simülatör de tamamlamış olmalı ve bir tip intibak kursunda simülatörde en az 3 saat öğretmenlik yapmalıdır.

 

c. İznin uzatılması : Geçerlilik süresi içerisinde ;

5. 
   (1)Tip intibak kursunda , tazeleme veya yineleme eğitimlerinden birinde en az 3 saat
   
6. 
   simülatörle uçmuş olmalıdır. Veya ;
   

(2)İlgili helikopterin simülatöründe yeterlilik kontroluna girmelidir.

 

d. İznin yenilenmesi : Süresi geçen iznin tekrar yenilenmesi için ;

(1)İlgili helikopterin simülatöründe , tip intibak kursunu tamamlamalıdır.

(2)Tip intibak öğretmenliği kursunu başarıyla bitirmelidir.

(3)Tip intibak kursunda en az 3 saat tip intibak öğretmenliği yapmalıdır.

 

 

ONİKİNCİ BÖLÜM

 

Kontrol pilotluğu yetkisi usulleri

Usuller

 

Madde 66- Kontrol pilotu yetkisi ile ilgili genel hususlar ;

a. Kontrol pilotu yetkisi , bu yönetmelikte belirtilen şartları taşıyan ve nitelikleri uygun

görülen uçuş öğretmenlerine / pilotlara, pilot ve uçuş okullarının sayısı, dağılımı ve ihtiyaca göre Bakanlıkça tanınan bir yetkidir. Uçuş kontrol pilotu yetkisi alınabilmesi için düzenlenen bir standardizasyon seminerine katılma zorunluluğu vardır.

b. Uçuş kontrol pilotları uçuş kontroluna aldıkları aday pilot / pilot / öğretmen pilotların lisans ve yetkileri ile eşit veya nitelik bakımından onlardan üst düzeyde olmalıdırlar.

c. Yeterli sayı ve nitelikte uçuş kontrol pilotunun olmaması halinde yukarıdaki maddede belirtilenler dışında yetkilendirmeler yapmaya Bakanlık yetkilidir. Kontrol pilotluğu yetkileri en çok 3 yıllıktır. Sürenin uzatılması Bakanlık yetkisindedir.

d. Bu yönetmelikte belirtilen tecrübe ve nitelikleri taşıyan uçuş kontrol pilotları birden fazla yetki ile yetkilendirilebilirler, bu husus lisanslarda belirtilir.

e. Uçuş kontrol pilotu olarak yetkilendirilen pilotların listesi, lisans veya tip eğitimi verme yetkisine sahip uçuş organizasyonlarına Bakanlıkça bildirilir.

f. Uçuş kontrol pilotları uçuş eğitimini yaptırdıkları aday veya pilotların kontrol uçuşlarını yapamazlar.

g. Bu yönetmelikte helikopterler için 4 kategori uçuş kontrol pilotluğu vardır:

 

(1)Uçuş kontrol pilotluğu yetkisi FE (H) :Uçuş kontrol pilotlarının imtiyazları , pilot lisansına ve tip yetkisine esas olan beceri testi ve yeterlilik kontrollarını yapmaktır. Bunun için aşağıdaki şartları sağlamış ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş olmalıdır.

(a)Hususi pilot lisansı beceri testi yapmaya yetkili kılınabilmesi için toplam helikopter uçuş saati en az 1000 saat olmalı, bu sürenin en az 250 saatinde uçuş öğretmeni olarak uçulmuş olmalıdır.

(b)Ticari pilot lisansı beceri testini yapmaya yetkili kılınabilmesi için toplam helikopter uçuş saati en az 2000 saat olmalı, bu sürenin en az 250 saatinde uçuş öğretmenli olarak uçulmuş olmalıdır.

5. 
    
   

(2)Tip yetkisi kontrol pilotluğu yetkisi TRE (H): Tip yetkisi kontrol pilotlarının imtiyazları;

(a) Çok pilotlu helikopterlerde pilot olarak en az 1500 saat uçuş tecrübesi olması ve bunun en az 500 saati sorumlu pilot olarak olması ve tip yetkisi kontrol pilotu yetkisine sahip olması ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş olması şartıyla , çok pilotlu helikopterlerde ;

1. 
   (1)   Tip yetkisinin verilebilmesi için beceri testlerini yapmak,
   
2. 
   (2)   Tip yetkisinin yenilenmesi veya uzatılması için yeterlilik kontrollarını yapmak,
   

(3) Geçerli aletle uçuş yetkisinin olması halinde , aletle uçuş yetkisinin yenilenmesi veya uzatılması için yeterlilik kontrollarını yapmak,

(4) Hava yolu nakliye pilot lisansının (ATPL) verilebilmesi için beceri testlerini yapmaktır.

(b) Profesyonel helikopter pilot lisansına sahip olması , aletle uçuş yetkisinin geçerli olması ve toplam en az 750 saat helikopter uçuşu olması ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş olması şartıyla ;

1. 
   (1)   Tip yetkisinin verilmesi için beceri testlerini yapmak,
   

(2) Tek pilotlu helikopterlerde tip ve aletle uçuş yetkisinin yenilenmesi ve uzatılması için yeterlilik kontrolunu yapmaktır.

 

(3) Alet uçuş kontrol pilotu yetkisi IRE (H) : Alet uçuş kontrol pilotu , helikopter ile en az 2000 saat uçuşu olması ve bunun en az 300 saati alet uçuş kurallarına göre olması ve bununda 200 saati uçuş öğretmeni olarak uçulması ve Bakanlıkça yetkilendirilmesi şartıyla ; alet uçuş yetkisinin ilk verilmesi için beceri testini, uzatılması ve yenilenmesi için yeterlilik kontrollarını yapma imtiyazına sahiptir.

 

(4) Sentetik uçuş kontrol pilotu yetkisi (SFE /H) : Sentetik uçuş kontrol pilotu , hava yolu nakliye pilot lisansına (ATPL)sahip olması , çok pilotlu helikopterlerde en az 1000 saat uçuşu olması ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş olması şartıyla ; çok pilotlu helikopterlerin uçuş simülatörlerinde tip yetkisi ve aletle uçuş yetkisi için yeterlilik kontrollarını yapma imtiyazına sahiptir.

 

(5) Uçuş öğretmeni kontrol pilotu yetkisi (FIE /H) : Uçuş öğretmeni kontrol pilotu , en az 2000 saat helikopter uçuşu olması ve bunun 100 saati uçuş öğretmen kursunda uçuş eğitimi olarak uçulması ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş olması şartıyla ; uçuş öğretmen yetkisinin ilk verilmesi için beceri testini , uzatılması ve yenilenmesi için yeterlilik kontrollarını yapma imtiyazına sahiptir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EK-1

Milli helikopter lisanslarının JAR-FCL Lisansına çevrilmesinde tatbik edilecek usuller

1. 
   a.      Pilot lisansları :
   

Müracaat sahibinin aşağıdaki hususları tamamlaması gereklidir ;

1. Bu yönetmelikte açıklanan ve lisanslardaki tip yetkileri ve alet yetkilerinin uzatılması veya yeniden geçerli kılınması için, ilgili usullerin açıklandığı Md.55, 56,57,58,59 ve 60 ‘da yazılı tip yetkisi usullerine uygun olarak yeterlilik kontrolunda başarılı olmalıdır,

2. JAR-OPS 3 ve JAR-FCL 2'den belirlenmiş olan konulardan yapılacak sınavda başarılı olmalıdır,

3.Alet uçuş yetkisi var ise İngilizce yeterlilik şartı sağlanmış olmalıdır,

4.Lisans ve toplam uçuş saati tecrübesine göre aşağıdaki tabloya uygun

olarak gerekli hususlar tamamlanmış olmalıdır.

 

Sahip olunan Milli lisansın cinsi	Toplam uçuş saati tecrübesi	JAA'nin ilave istekleri	Hak kazanılan JAA lisansı ve kısıtlamaları	Kısıtlamaların kaldırılması
(1)	(2)	(3)	(4)	(5)
ATPL(H) Geçerli IR(H)	>1000 saat çok pilotlu helikopterler de PIC uçuşu	Yok	ATPL(H)	Yok	A
ATPL(H) IR(H) yok	>1000 saat çok pilotlu helikopterler de PIC uçuşu	Yok	ATPL(H) VFR ile sınırlı	Yönetmeliğe göre IR(H) almalı	B
ATPL(H) Geçerli IR(H)	>1000 saat çok pilotlu helikopter uçuşu	Yok	ATPL(H) Lisansta yazılı tip yetkisindeki çok pilotlu helikopterde 2nci pilot olarak uçuş	Tip yetkisi kontrol formuna uygun olarak yapılacak uçuş testinde PIC olarak başarılı olmak	C
ATPL(H) IR(H) yok	>1000 saat çok pilotlu helikopterlerde uçuş	Yok	ATPL (H)'nin imtiyazlarınıVFR'da kullanır ve tip yetkisi ikinci pilot olarak sınırlanmıştır.	1)Yönetmeliğe göre IR almalı   2)Yapılan uçuş testinde PIC olarak başarılı olmalı	D
ATPL(H) Geçerli IR(H)	>500 saat çok pilotlu helikopterde uçuş	Uçuş performansı ve planlama ile ilgili ATPL teorik bilgisini göstermeli	(4)(c)	(5)(c)	E
ATPL(H) IR(H) yok	>500 saat çok pilotlu helikopterde	(3)(e)	(4)(d)	(5)(d)	F
JAA üyesi ülkede CPL/IR(H) almış ve ICAO ATPL(H) teorik sınavını geçmiş	>500 saat çok pilotlu helikopter lerde	1) ATPL düzeyinde uçuş planlama ve performans bilgisini göstermelidir. 2)Çok pilot intibak eğitimi şartlarını karşılamalıdır.	CPL / IR (H)	yok	G
CPL/IR(H)	>500 saat tek pilotlu helikopterlerde PIC uçuşu	Yok	CPL/IR(H) Tek pilotlu helikopter lerde tip yetkisinde sınırlama	Çok pilotlu helikopterlere intibak yetkisini elde etmiş olmalı	H
CPL / IR(H)	< 500 saat tek pilotlu helikopterler de PIC uçuşu	ATPL seviyesinde uçuş planlama ve performansı ile ilgili teorik bilgisini göstermelidir.	(4)(h)		i
CPL(H)	>500 saat tek pilotlu helikopterler de PIC uçuşu	gece uçuş niteliği	CPL(H) tip yekisini tek pilotlu helikopterlerde sınırlar		j
CPL(H)	< 500 saat tek pilotlu helikopterler de PIC uçuşu	gece uçuş niteliği, CPL düzeyinde uçuş planlaması ve performansı teorik bilgisini göstermeli	(4)(j)		k
PPL/IR(H)	75 saat IFR uçuş	Gece uçuş niteliği,eğer gece uçuş niteliği IR' da içermiyorsa	PPL/IR(H) IR(H) sınırlı	IR yetkisi uçuş performans ve planlama ile ilgili teorik bilgi gereklerini sağlamalıdır.	l
PPL(H)	75 saat helikopter uçuşu	Radyo S/S yardımcılarının kullanılmasını göstermeli	PPL(H)		m

• 
           Ticari pilot lisans (CPL)sahipleri lisansında yazılı olan çok pilotlu helikopter tipinde uçmaya devam ettikleri taktirde ATPL teorik sınavını geçmeleri gerekmiyor ve ayrıca ATPL teorik kredisi verilmiyor. Ancak müracaatçının diğer farklı bir çok pilotlu helikopterde tip yetkisi talebi halinde, ATPL teorik sınavından geçmiş olması şartı aranır.
  

2. 
   b.     Öğretmenlik yetkileri
   

 

Milli FI yetkisine ve yetkilendirmeye sahip olma	Tecrübe	JAA ilave istekleri	Tanınan JAA yetkisi
(1)	(2)	(3)	(4)
FI(H) /IRI(H)/TRI(H)	İlgili yetki için JAR-FCL 2’de istenenler	JAR-FCL 2 ve JAR-OPS 3 ile AMCFCL 2.005 & 2.015'in ilgili bölümlerinde ki bilginin gösterilmesi	FI(H) /IRI(H)/TRI(H)

 

 

 

3.