Bizans donanması Elm aləmində qəbul edilmiş ümumi fikrə əsasən, Bizans donanması Roma donanmasının birbaşa davamı və varisi hesab edilir. Əgər Romada quru qoşunları daha önəmli rola sahib idilərsə və donanmaya ikinci dərəcəli yardımçı vasitə kimi baxılırdısa, Bizansda donanmaya daha böyük əhəmiyyət verilirdi. Bu səbəbdən də bəzi tarixçilər Bizansı “dəniz imperiyası kimi xarakterizə etməkdədirlər (Lewis Archibald Ross, Runyan Timothy J., 1985, s. 20; Scafuri Michael P., 2002, s. 1).
Bizansın Aralıq dənizindəki hegemonluğuna ilk təhlükə V əsrdə yaranmışdı. Bu təhlükənin qaynağı vandallar idi, ancaq həmin təhlükə VI əsrdə I Yustinian apardığı uğurlu müharibələr sayəsində aradan qaldırıldı. VII əsrdən etibarən qalıcı bir donanmanın bərpası və yeni bir gəmi növünün - dromonların meydana gəlməsi ilə Bizans donanması klassik Roma modelindən ayrılmağa başladı və bu proses müsəlmanların fəthlərinin başlaması ilə daha da sürətləndi. Livan və Suriyanın, eləcə də Şimali Afrikanın itkisindən sonra əvvəllər "Roma gölü" kimi tanınan Aralıq dənizi Bizanslılarla ərəblər arasında mübarizə meydanına çevrilmişdi. Bu mübarizədə Bizans donanması təkcə Aralıq dənizi hövzəsi ətrafındakı geniş imperiyanın mülklərinin qorunmasına deyil, eyni zamanda imperiyanın paytaxtı Konstantinopola dəniz hücumlarının dəf edilməsinə çalışırdı. Donanmanın ən məşhur və ən təhlükəli gizli silahı olan və yaxınlarda icad edilmiş "yunan atəşi" nin köməyi ilə Konstantinopolun mühasirəsini bir neçə dəfə dəf etmək və çoxsaylı dəniz döyüşlərində qalib gəlmək mümkün oldu.
