Davacı : İstanbul Aile Hekimliği Derneği

(X)-KARŞI OY :

Dava, 19/01/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değiştirilen 19/01/2010 tarihli ve 27467 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmeliğin; 4. maddesinin (h) bendinin ve 16. maddesinin 2., 3. ve 4. fıkraları ile 19. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "....veya aile hekiminin göreve başlaması durumunda..." ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.

09/12/2004 tarih ve 25665 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinde; “Aile hekimi; kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Sağlık Bakanlığının öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabiptir.” düzenlemesine yer verilmiş; aynı Kanunun "Hizmetin esasları" başlıklı 5. maddesinde; aile hekimliği hizmetlerinin ücretsiz olduğu, acil haller hariç, haftada kırk saatten az olmamak kaydı ile Bakanlıkça belirlenen kıstaslar çerçevesinde ilgili aile hekiminin talebi ve o yerin sağlık idaresince onaylanan çalışma saatleri içinde yerine getirileceği, (Ek cümle: 10/09/2014-6552/117 md.) Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca belirlenen aile sağlığı merkezlerinde çalışma saatleri dışında, aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları ile gerektiğinde Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları personeline nöbet görevi verilebileceği, ilgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmî tabiplerce düzenlenmesi öngörülen her türlü rapor, sevk evrakı, reçete ve sair belgelerin, aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde aile hekimleri tarafından düzenleneceği, hükmüne yer verilmiş; "Yönetmelikler" başlıklı 8. maddesinde, Aile hekimi ve aile sağlığı elemanlarının çalışma usul ve esasları; çalışılan yer, kurum ve statülerine göre öncelik sıralaması; aile hekimliği uygulamasına geçişe ve nakillere ilişkin puanlama sistemi ve sayıları; aile sağlığı merkezi olarak kullanılacak yerlerde aranacak fizikî ve teknik şartlar; meslek ilkeleri; iş tanımları; performans ve hizmet kalite standartları; hasta sevk evrakı, reçete, rapor ve diğer kullanılacak belgelerin şekli ve içeriği, kayıtların tutulması ile çalışma ve denetime ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği kurala bağlanmıştır.

1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 216. maddesinde, belediye tabipleri olan yerlerde defin ruhsatiyeleri bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet tabipleri tarafından mevtanın muayenesinden sonra verileceği, ölümüne sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ruhsatnamenin resmi tabipler tarafından tasdik edilmek şartiyle muteber olacağı, 219. maddesinde, tabip bulunmayan yerlerde ölülerin muayenelerinin küçük sıhhat memurları veya bu iş için yetiştirilmiş veya tavzif edilmiş memurin tarafından icra ve ruhsatnameleri verileceği, bunların bulunmadığı yerlerde defin ruhsatiyesi ya jandarma karakol kumandanları veya köy muhtarları tarafından ita olunacağı, her şehir, kasaba veya köyde ölü muayenesi yapacak ve defin ruhsatını verecek olanların ise en büyük mülkiye memuru tarafından tayin ve ilan olunacağı, hükme bağlanmıştır.

Dava konusu 19/01/2013 gün ve 28533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 19/01/2010 gün ve 27467 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesiyle değişik 4. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde, "Hükümet tabibi: Toplum sağlığı merkezi hekimini veya aile hekimini,” ifade ettiği; 7. maddesiyle değişik "Gömme İzin Belgesi Verilmesi" başlıklı 16. maddesinin 2. fıkrasında, ölüm, özel sağlık kuruluşlarında gerçekleşmiş ise, ölüme sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ölüm belgesi varsa bu belge belediye tabibi, yoksa toplum sağlığı merkezi hekimi veya aile hekimi tarafından tasdik edilmek şartıyla geçerli olacağı, tasdik işleminin elektronik ortamda da yapılabileceği öngörülmüş; 3. fıkrasında, ölümün sağlık kurumları dışında gerçekleşmesi durumunda ölüm belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde toplum sağlığı merkezi hekimi yoksa aile hekimi tarafından, bunların bulunmaması halinde ise ölüm belgesi düzenleme yetkilisi tarafından verileceği; 4 fıkrasının 2. cümlesinde, mesai saatleri dışında verilecek olan ölüm belgelerinin düzenlenmesi işi ilçe bazında, belediye tabibi, toplum sağlığı merkezi hekimi ve aile hekimlerinin dahil olduğu nöbet sistemi ile verileceği öngörülmüş; 10. maddesiyle değişik 19. maddesinde, ölüm belgesi düzenleme yetkilisinin görev yaptığı yerde belediye tabibi, toplum sağlığı merkezi hekimi veya aile hekiminin göreve başlaması durumunda ölüm belgesi düzenleme yetkilisinin görevinin kendiliğinden sona ereceği, düzenlemelerine yer verilmiştir.

Bu bağlamda, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu uyarınca defin ruhsatının başka bir anlatım ile gömme izin belgesinin kural olarak belediye tabibi tarafından verileceği, belediye tabibi olmayan yerlerde bu görev ve yetkinin Hükümet tabibinde olduğu, tabip bulunmayan yerlerde ise söz konusu belgenin küçük sıhhat memurları veya bu konu ile görevlendirilmiş memurlar tarafından verileceği, bunların da olmadığı yerlerde defin ruhsatiyesinin jandarma karakol komutanı veya köy muhtarınca tanzim edileceği, Umumi Hıfzıssıhha Kanununa dayanılarak çıkarılan dava konusu Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelikte de defin ruhsatiyesinin ölümün resmi sağlık kurumunda gerçekleşmesi durumunda bu yer tarafından düzenleneceği, özel sağlık kuruluşunda gerçekleşmesi durumunda kişiyi tedavi eden hekimin düzenlediği defin ruhsatının belediye tabibi, belediye tabibi yoksa toplum sağlığı hekimi ya da aile hekimi tarafından tasdik edileceği, ölümün sağlık kuruluşları dışında gerçekleşmesi halinde ise defin ruhsatının cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi, belediye tabibi yoksa toplum sağlığı hekimi ya da aile hekimi, bunlarında bulunmaması halinde gömme izin belgesi görevlisi tarafından tanzim edileceği, dolayısıyla defin ruhsatı düzenleme yetkisinin öncelikle belediye tabibine verilmiş olduğu, belediye tabibinin olmadığı yerlerde ise bu belgeyi düzenleme görevinin toplum sağlığı hekimlerine ve aile sağlığı hekimlerine geçtiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda açıklanan tüm bu bilgiler ışığında, defin ruhsatının belediye tabiplerinin olduğu yerlerde öncelikle bu tabipler tarafından düzenlenmesi gerektiği, ancak adli tıbbi hizmetlerin yürütülmesine ihtiyaç duyulan yerlerde belediyelerde istihdam edilen tabip sayısının azlığı ve iş yükünün fazlalığı da gözönüne alındığında, defin ruhsatı düzenleme hizmetlerinin verilmesinde bir aksaklığın yaşanmaması ve bu hizmetlerin ülke genelinde düzenli yürütülmesinin sağlanması amacıyla kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak defin ruhsatı düzenlenmesinde toplum sağlığı hekimleri ile aile hekimlerinin de görevlendirilebileceği ve yetkilendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Bu durumda, üst hukuk normu olan 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununa uygun olarak adli tıbbi hizmetlerin aksamadan etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacına yönelik düzenlemeler içeren dava konusu Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptali istenilen hükümlerinde mevzuata ve hukuka aykırılık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği gerekçesiyle çoğunluk kararına katılmıyorum.

Başkan

Enver

KAYA