209
Yeniləşdirmə (əvəzetmə) investisiyaları – mal və xid-
mət istehsalının mütəmadiliyini təmin etmək məqsədilə
kapitalın ayrılmasıdır. Bu investisiya növünə texniki cə-
hətdən əlverişli olmayan, mövcud üsulların və təchizatın
yeniləşdirilməsi daxildir. Yeniləşdirmə investisiyaları de-
dikdə, ilk mərhələdə köhnəlmiş texnologiyanın eyni növü-
nün yenisi ilə dəyişdirilməsi düşünülə bilər.
Tamamlama investisiyaları – istehsal amillərinin
(xammal, kapital, iş gücü və s.) məhdud olması və ya tələ-
bin istənilən səviyyədə olmaması səbəbi ilə bəzi müəssisə-
lər investisiyalarını ilk vaxtlar məhdudlaşdıra bilərlər. Da-
ha sonra istehsal amillərinin artması və tələb həcminin ge-
nişlənməsinə mütənasib olaraq investisiyalarını əvvəlcə-
dən planlaşdırılmış səviyyədə həyata keçirmək üçün əskik
qalmış hissələrini tamamlamaq məqsədilə bu investisiya
növünə müraciət edilir.
Modernləşdirmə investisiyaları – yeni bir istehsal
üsuluna və ya yeni texnologiyaya, köhnəsi ilə müqayisədə
daha səmərəli istehsal üsuluna keçirilməsinə şərait yara-
dan investisiyalardır.
Çatışmazlıqların aradan qaldırılması investisiyaları –
investisiya layihələrinin ilk mərhələdə çox geniş və müfəs-
səl hazırlanmasına baxmayaraq, istehsala başladıqdan
sonra
bəzi mənfi və gözlənilməz vəziyyətlərlə qarşı-qarşıya qal-
maq mümkündür. Bu cür investisiya istehsalda durğunluq
baş verdiyi zaman qoyulur ki, buna da çatışmazlıqların ara-
dan qaldırılması investisiyaları deyilir.
Keyfiyyətin yaxşılaşdırılması investisiyaları – müəs-
sisələr arasında amansız rəqabətin və texnologiyanın inki-
şafı ilə əlaqədar keyfiyyətli malın istehsalı hər zaman mü-