Cədvəl 2.3.2
Mülahizələrin davranışının təsviri
|
Şkala dərəcələri / qutu nömrəsi
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
Mülahizələri dərəcəsinə çatdırmış
ekspertərin sayı
|
-
|
-
|
-
|
10
|
20
|
15
|
5
|
-
|
-
|
nisbi sıxlıq %-lə
|
-
|
-
|
-
|
20
|
40
|
30
|
10
|
-
|
-
|
yığılmış sıxlıq
|
-
|
-
|
-
|
20
|
60
|
90
|
100
|
|
|
Bizim halda yığılmış sıxlığın 60% (bax, cədvəl 2.3.2 olması onu göstərir ki, ekspertlərin 60%-i mülahizəyə beşə bərabər və beşdən az bal veriblər, 90% isə onu göstərir ki, ekspertlərin 90%-i mülahizəyə bərabər və ya altıdan az bal veriblər. Nəhayət, ekspertlərin 100%-i yeddiyə bərabər və yeddidən az bal veriblər. Ekspertlərin yekdilliyini qiymətləndirmək üçün məhz bu sıxlıqların əsas olduğunu başa düşmək o qədər də çətin deyildir. Sadə bir sualı qarşınıza qoyuruq, əgər ekspertlərin 50%-nin mülahizəyə verdikləri qiymət müəyyən bir baldan aşağı, digər 50%-nin verdiyi qiymət həmin baldan yuxarıdırsa, bu situasiyaya hansı bal (o, median adlandırılacaqdır) müvafiqdir. Bu isə bir növ ekspertlərin «qatı» yerinə düşmək üçün lazımdır. Sosioloq özünə belə bir növbəti sual verir: ekspertlərin 50%-nin qiymətləri median ətrafında hansı intervalla toplanıblar? Bu iki suala verilən cavablar ekspertlərin mülahizə barəsində yekdilliyi haqqında müəyyən nəticəyə gəlməyə imkan verir. Bu cavabları qrafik formada da axtarmaq olar. Şəkil 2.3.1-də kumulyata adlandırılan – belə ki, kumulyativ (yığılmış) sıxlıq üzrə qurulur – qrafik əyri xətt lazımdır.
Siz hamınız məktəbdə müstəvi üstündə qrafiklər qurmusunuz. Situasiya analojidir. Horizontal istiqamətdə şkala üzrə qradasiyanı, şaquli istiqamətində isə – yığılmış sıxlığı qeyd edək.
Dostları ilə paylaş: |
