Dirab b. Amr


- Die Pro-pâdeutik der Araber63 1-VI. risalelerin tercümesidir. 3-



Yüklə 0,9 Mb.
səhifə24/91
tarix10.01.2022
ölçüsü0,9 Mb.
#101416
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   91
2- Die Pro-pâdeutik der Araber63 1-VI. risalelerin tercümesidir.

3- Logik und Psychologie der Araber64. VII-XIII. risalelerin tercümesidir.

4- Natur-wissenschaft der Araber65. XIV-XXI. risalelerin tercümesidir.

5- Ant-hropologie der Araber66. XXII-XXX. risalelerin tercümesidir.

6- Die Lehre von der V/eîtseele bei der Ara­ber67. XXXI-XL. risalelerin tercümesidir. Dieterici'nin bu çalışmaları genellikle serbest tercüme şeklinde ol­makla birlikte orijinal metinlerdeki temel fikirlere uygunluğu bakımından güveni­lir kabul edilmiştir.68 Eser­lere eklenen önsözlerde risalelerin mü­ellifleri, kaynakları ve İhvân-ı Safa topluluğu hakkında bazı tartışmalara yer verilmiş, aynca tercümelerin bir kısmı­na açıklayıcı mahiyette notlar eklenmiş­tir.

7- Die Philosophie der Araber69. İhvân-ı Safa felsefe­siyle ilgilidir. 1. cildi "Makrokosmos", II. cildi "Mikrokosmos" başlığıyla yayımlan­mıştır. Müellif bu çalışmasında İhvân-ı Safa Risaleleri ile ilgili en önemli prob­lemlerden biri olan telif tarihini araştır­mış ve şair Mütenebbrnin bazı beyitlerinin risalelerde yer alması. Ebû Hayyân et-Tevhîdfnin 350'de {961) İhvân-ı Safa ile ilgili bir açıklama yapması gibi delil­lere dayanarak bunların 350-376 (961 -986) yıllan arasında yazılmış olduğunu ileri sürmüştür. 8. Die Abhandlungen der lchwan as-Safa in Austv/ahl70. Kırk risalenin orijinal metindeki sıralamaya riayet edilmeksizin kı­saltılarak yapılmış ilk metin neşridir.

Dieterici'nin başlıca çalışma alanların­dan birini Fârâbî'nin eserleri oluşturmuş­tur. Öncülük ettiği bu alanda büyük ilgi gören ilk çalışması Alfârâbî's philosop-hische Abhandlungen adlı eseridir71. eş-Şemeretü'l -marzıyye fî ba'zi'r-risâlâti'l-Fârâbiyye başlığını da taşıyan neşir, Dieterici'nin önde gelen İs­lâm filozoflarından Kindî, Fârâbî, İhvân-ı Safa topluluğu. İbn Sfnâ ve Gazzâli ile bunların felsefelerine dair kısa bilgiler veren, ayrıca Fârâbî hakkında yapılmış eski ve yeni çalışmalarla felsefesinin kay­naklarına dair yeni tesbitleri de tanıtan bir girişiyle birlikte Fârâbî'nin şu risa­lelerini kapsamaktadır: Küâhul-Cenf beyne re'yeyi'î-hakîmeyn Eflâtun el-İlâhi ve Aristotâiis, Fî Ağrâzi'l-hakîm Iî külli makale mine'I-kitabi 1-mersûm bi'1-hurûf, Makale iî Macâni'I-cakl, RisâJe fîmâ yenbağî en yükaddem kab-îe te caliümi '1 - ieîsefe, c Uyun ü 1 - me-sâ'il, Risâletü Fuşûşi'l-hikem, Risale fî cevabi'1-mesâ'ili sü"ile canhâ, Fî­mâ yesıhhu ve lâ yesıhhu min ahkâ-mi'n-nücûm, Kıt'atün min tercümeti'1-Fârûbî ve hiye me3'hûzetün min Târihi'l-hükemâ. İlk defa Dieterici'nin neşri ve arkasından Almanca'ya yaptığı çevirileriyle72 ilim âleminde tanınan ve geniş ilgi uyandıran bu risa­lelerden "Fusûşü'l-hikem" başlıklı olanı. Fârâbî'nin felsefî sistemine uymayan un­surlar ihtiva etmesi sebebiyle filozofa nisbeti konusunda geniş tartışmalara yol açmış ve ilim adamları arasında bu risalenin otantik olmadığı kanaati ağır­lık kazanmıştır. Bunlardan araştırmacı Halil Cer bir tenkit yazısında yaptığı kar­şılaştırmalarla Dieterici'nin görüşünün aksine, gerek üslûbu gerekse felsefî ka­rakteri bakımından Fuşûşü'l-hikem Fârâbrye mal etmenin mümkün olma­dığını ortaya koymuş, bununla birlikte müellifinin Fârâbî okuluna mensup ola­bileceğine, ayrıca eserin İhvân-ı Safâ'-nın risalelerinden de unsurlar taşıdığı­na işaret etmiştir. Dieterici'nin bu neşri giriş bölümü çıkarılarak el-Mecmûc baş­lığıyla yeniden yayımlanmıştır73. Dieterici daha sonra, British Museum ve Oxford Kütüphane­si74 nüshalarına dayanarak Fâ­râbî'nin Ârâü ehli'l-medîneti'l-fâzıla adlı eserini Aîfarabi's Abhandlungen über den Musterstaat başlığıyla yayım­lamış75, ardından da Der Musterstaat von Aliarabi aus dem arabischen başlığıyla Almanca'ya çevirmiş­tir76. Dieterici Fârâbî ile ilgi­li çalışmalarını, filozofun es-Siyâsetü'l-medeniyye adlı eserinin Almanca tercü­mesini hazırlamakla sürdürmüştür. An­cak ölümü sebebiyle sonuçlandıramadı­ğı bu çalışma, vasiyeti uyarınca öğrencisi Paul Brönnle tarafından tamamlanarak Dieterici'nin hayatı ve ilmî çalışmalarına dair bir girişle birlikte Die Staatsleitung al-Fârâbî's, Eine methaphysisch - et-hische Studie adıyla yayımlanmıştır.77




Yüklə 0,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   91




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin