Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı



Yüklə 8,05 Mb.
səhifə125/411
tarix01.01.2022
ölçüsü8,05 Mb.
#105928
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   411
Merkez

Abyek

Âvec

Buin-Zehra

Rudbar

Rudbar Alamut

Tarum- Süfla

İkbal-i Şarki

Kûhpaye- Garbi

Hisar Veliasr

Ramend- Cenubi

Rudbar Muhammed ZaManî

Muallim Kelâye

Çekur چكور

İkbal-i Garbi

Kûhpaye-Şarki

Ab-ı Germ

DeştABi- Şarki

Rudbar Şehristan

Alamut- bâlâ

Handân

Şerifabad

BeŞariyyât

Haregân-ı Şarki

Zehrâ-yı bâlâ

Destcerd

Alamut-pâîn

Niyarek

Îlât-ı Gagarân- Şarki

Ziyarân

Haregân-ı Garbi

Zehrâ-yı Garbi










Îlât-ı Gagarân- Garbi




Şehidabad












Bakanlar Kurulu, Kazvin’in bölge valiliği yapılması için bir kanun taslağı hazırlayarak, Meclis-i Şura-yı İslami’ye sundu. 20 Hordâd 1376/ 1997 tarihli bu kararın taslağı “Kazvin Bölge Valiliği Kurulması” adını taşımaktaydı. Meclis’in tasvibinden sonra Şura-yı Nigahban onayladı ve 27 Hordâd 1376/ 1997 tarihinde İçişleri Bakanlığı’na gönderildi.

Kazvin Bölge Valiliği, aşağıdaki ilçeler ve bağlı nahiyelerinden oluşmuştur.


Kazvin Bölge Valiliği İlçeleri ve Bağlı Nahiyeleri


Kazvin

Buin-Zehra

Takistan

Merkezî

Merkezî

Merkezî

Rudbar Alamut

Âvec

Ziyaabad

Rudbar Şehristan




Hürremdeşt

Tarum-süfla







Abyek






20 Hordâd 1376/ 1997 Tarihli “Kazvin BV” Kanun Tasarısı’nın onaylanmasından sonra, bölge valiliğine bağlı nahiye (bahş) ve şehirlerin (şehristan) terkibinde bazı değişiklikler olmuştur.




1997 Yılında Oluşturulan Nahiye ve Şehirler


Ramend nahiyesi

İbrahimabad ve Ramend-Cenubi köy birliği merkezleri (Daha önce Buin-Zehra kentine bağlıydı)

Şal nahiyesi

Zeynabad Köy Birliği ve Kale-Haşim (Daha önce Buin-Zehra kentine bağlıydı)

Deşt-ABi nahiyesi

Deşt-ABi-Şarki köyü ile Deşt-ABi-Garbi Köy Birliği merkezi (Daha önce Buin-Zehra kentine bağlıydı)

Ab-ı Germ nahiyesi

Ab-germ köyü ve Haregân-Şarki Köy Birliği merkezi (Daha önce Buin-Zehra kentine bağlıydı)

Esferûzeyn nahiyesi

Hürremabad ve Ek köyleri (Daha önce Takistan kentine bağlıydı)

Kûheyn nahiyesi

Îlât-ı Gagarân-Şarki Köy Birliği merkezi ve Îlât-ı Gagarân-Garbi

Elburz nahiyesi

ŞeRifabad, Pir-Yusufân köyü (Daha önce Kazvin kentine bağlıydı)

Abyek kenti

Merkezî ve BeŞariyyât nahiyeleri

BeŞariyyât nahiyesi

BeŞariyyât-Şarki ve BeŞariyyât-Garbi köy birliği merkezleri

Elburz kenti

Merkezî ve Muhammediyye nahiyeleri

Muhammediyye nahiyesi

ŞeRifabad Köy Birliği merkezi ve Hisar-ı Harvan خروان

Bugün Kazvin BV; 5 ilçe, 19 nahiye, 46 merkez köyü ve 23 şehirden oluşmaktadır. Nüfusu 1996 yılı sayımına göre 968.710, 2006 sayımına göre ise, 1.127.734’tür. Kilometrekareye 62 kişi düşmektedir. hane sayısı 198.181’dir. (http:qezvin-az.blogspot.com, 29 Kasım 2007)


Kazvin BV’de Türkçe Konuşan Yerleşim Birimlerinden Bazıları

1. Haregân, Ebher-rûd, GagaZan قا قزان , Tarum, AfŞariyye ve Zehra köy birlikleri (dehistan).

2. BeŞariyyât بشا ريا ت , İqbal ve Peşguldere’nin bazı köyleri.

3. Kazvin kentinin kuzey ve kuzeybatısı.

4. Kazvin ilinin bazı mahalleleri; Derb-i Köşk, Şeyhabad, Gosfend-Meydan, Qumlaq, Dîmec.

Geçmiş dönemde Safevi emirleri, Türk devlet memurları, saray görevlileri’nin bu mahallelerde ikamet etmesi nedeniyle halkın tamamına yakını Türkçe konuşmaktadır.

Kazvin’in Farsça konuşan mahalleleri; Doğu (Şark), Güney (Cenub), Merkez (Merkezî), Penbe-Rise (Pembe Risler), Rah-çeMan, Rah-ı Rey, Handeg-bâr, Muğlâvek, Âhund آخوند ve Sikke-ŞeRihan mahalleleri ile yabancı devlet memurlarının oturduğu bazı cadde ve sokaklardır. (http:qezvin-az.blogspot.com, 23 Kasım 2008; Dr.Hamid Cilveger 2011)
Haregân/ Qaragân Mahalı
Haregân (Garakân/ Qaraqân/ Harekân) mahalı, Güney Azerbaycan’ın önemli Türk mahal/ bölgelerinden biridir. Ancak bu Türk bölgesi, mükî taksimat yoluyla Hemedan, Merkezî ve Kazvin bölge valilikleri arasında bölüştürülerek, bütünlüğü bozulmuştur.

Bugün Haregân mahalının bir bölümü, 1.“Dehistan-ı Haregân/ Haregân Köy Birliği merkezi” adı ile Hemedan BV Rezen ilçesine, 2. Bir bölümü, Buin-Zehra ilçesi/ “Haregân-Şarki/ Doğu Haregân-Ab-ı Germ nahiyesi” ve Buin-Zehra ilçesi/ “Haregân-Garbi/ Batı Haregân-Âvec nahiyesi” isimleri ile Kazvin BV’ne, 3. Diğer bölümü “Bahş-i Hâregân” adı ile Save ilçesinin bir nahiyesi olarak Merkezî BV’ne bağlıdır.

Haregân, dağlık bir mıntıkadır. Sultan-Bulag ve Âve isimli iki dağ silsilesini bünyesinde barındırır. Haregân dağları, Türk Şahseven Bağdâdî aşiretinin de yaylağıdır. Bu dağ silsilesi; Merkezî BV’nin kuzeybatısındaki 2.944 metre yükekliğindeki İncegâre dağından başlar, Kazvin ile Hemedan sınırını takiben batıya doğru uzanır. Haregân mahalı, bu silsilenin etrafı, aynı zamanda kuzey ve güney etekleridir. Yer yer 2.944, 2.659, 2.890 ve 2.630 m yüksekliklere ulaşır.

Haregân, Güney Azerbaycan’da çok önemsenen bir bölgedir. Kazvin’in Âvec nahiyesine bağlı Haregân’da, “Haregân burçları” adı verilen Selçuklulardan kalma ikiz burçlar dikkat çekicidir. Bu Türk mahalı/ mıntıkası; Güney İran’daki Kaşkay-yurd, Kuzeydoğudaki Afşar-yurd ve Türkmen-yurd’un Güney Azerbaycan’daki ortak buluşma ve iletişim noktasıdır. (http://qezvin-az.blogspot.com, 09 Kasım 2008)

*

Gövzemi Köyünün Adının Değiştirilmesi


Buin-Zehra ilçesi Ab-ı Germ nahiyesi Haregân-Şarki/ Doğu Haregân Köy Birliği’ne bağlı Gövzemi گٶزمى / گٶزمين köyünün adı Gülzemîn olarak değiştirilmiştir. Bakanlar Kurulu’nun 04 ŞehRiver 1382/ 2003 tarihli kararı ile köyün adı, Gâzvemîn گاوزمين olduğu gerekçesiyle Gülzemîn گل زمين ’e çevrilmiştir.

Köyün gerçek ismi Türkçe Gövzemi/ Gövzemîn’dir. Bilindiği üzere “Göv/ göy/ gök” kelimesinin çeşitli anlamları bulunmaktadır. Bunlardan biri de “yeşil/ koyu yeşil” demektir. Özellikle ham sebze ve meyvalar için “Göv-göverenti” tabiri kullanılır. Gövzemi (Göv+zemî/ zemîn) adı, herhangi bir yoruma ihtiyaç duyulmadan anlamı açık-seçik “Yeşil yer/ Yeşil tarla/ yeşillikle kaplı toprak” manasına gelir. Bu kelimenin anlamını Türkistan, Kırım, Kafkasya ve Balkanlarda herhangi bir kimseye sorsanız, zorlanmadan aynı cevabı verecektir. Bakanlar Kurulu ve devlet kuruluşlarının ileri sürdüğü üzere köyün adı Gâzvemîn değildir. “Gâv” kelimesinin anlamı “Sığır” demektir. Resmi kayda göre köyün adı Gâzvemîn, yani Sığırlık’tır. Bölge Türklerinin ifadesine göre, köyün adı kurulduğu günden itibaren hiçbir şekilde “Gâzvemîn/ Sığırlık” olarak anılmamıştır. Velhasıl Türkçe Gövzemi adı, Farsça Gülzemîn’e çevrilmiştir. (http://merkezi-az.blogspot.com)



-Halaclar ve Halacistan hakkında bkz.→Halaclar ve Halacistan; Hemedan BV


Yüklə 8,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   411




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin