Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı



Yüklə 8,05 Mb.
səhifə127/411
tarix01.01.2022
ölçüsü8,05 Mb.
#105928
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   411
Yıl(Şemsi yıl)

Nufus

1252/1873

9.300 kişi

1311/1932

5.000 hane

1317/1938

1.275 hane

1342/1963

1.600 hane

1353/1974

1.600 hane

1366/ 1987

2.074 hane

(Coğrafya-yı Kirman, s.146; Coğrafya-yı Keyhan, 2.cilt, s.94; MerdumşiNaSi İran, s.279, İranşehr, 1.cilt, s.159, Mukaddime ber-Coğrafyâ-yı İnsanî İran, s.37; http://kerman-tr.blogspot.com)
Afşar İli Aşiretleri:


Âli Kırklu (Kırklıoğulları)

Âli-Kisve(Kisve: Değerli, kıymetli)

آل كسوه



AMuyî (Amcalı)

Cankulu-Uşağı

Celâllu/ Celâllı

Eşreflu/ Eşrefli

Farsi-Medan (Farsça bilmez)

Hamzalu/ Hamzalı

Haydar Muhammed Şahlu

Kasım Evlâdı

Kasımlu/ Kasımlı

Mîr Cani/ Mir-Canlı

Pir-Muradlı

Reh Dırazlu (Uzun yollu)

Safi-Kulu Evlâdı

Sarbân

Zerger

Afşar İlinin Bağımsız Tire/ Cemaatleri:




Afşar→ Yaylak: Gûğar گوغر , Kışlak: Devletabad

Pur-Mamşalu/ Mamaşallu پورممشالو

Pir-Muradlı

Ağacanlı

Velîpur→Yaylak: hane-sorh, Kışlak: Çâh-Çufuk

Karayi-Türk→Yaylak: Çahar-Künbed’in kuzeyindeki dağlık bölge, Kışlak: Aynül-Bagar çevresi

Mîr-Hüseyni

Farsi-Medan

Mir-Canlı

Kara-Koyunlu

Kara-Gozlu

HamzaHani/ Hamzahanlı

Ber-âVerdi (Sonuç verme) →Yaylak: Géygân گيگا ن , Kışlak: Urzuiyye

AMuyî (Amcalı)

Ğonceî

Sadıkî/ Sadıklı

Râyînî/ Rayinli

ŞehsuvâRi/ Şehsuvarlı

Came-Bozorgî / (Camia-Bozorgî/ Büyük topluluk)

Murâdî/ Muradlı

Savundur سا وندر

Hûbru حبرى / حوبرو

Kutulu→Yaylak: Berzah, Kışlak: Çâh-ı Afğan

(Mecmua-i Ittılâât ve ÂMar-ı Îlât ve Tavâyif-i Aşayiri İran, s.112-113; İrec Afşar, Îlhâ, Çâdurnişînan…, 2.cilt, s.709; Muhammed Cevâdîpur, İran ve İraNiyan, s.633-634)

Tîrmah 1366/ 1987 yılı itibariyle göçe devam eden Kirman Afşarıları 26 tayfadır. Afşarların nüfusu 2.074 aile, 12.121 kişidir:




Agacanlu/ Agacanlı

Amuyî

Barçı

Ber-âVerdi (Sonuç verme)

Camia-Bozorgî

Celallı

Elkestu الٔ كستو

Eşrefli

Farsi-Medan

Gîl گيل

Halac

Hamza Hanlı

Hamzalı

Haydar Mamşalu

Kara-Gozlu

Kara-Koyunlu

Kasım Evlâdı

Kocabeglu Gîl/ Kocabeyli Gîl

Mehenî/ Mehinli

Mir-Cani/ Mir-Canlı

Mîr HabiBi

Pir Muradlu/ Pir Muradlı

Sadıgî/ Sadıklı

Safikulu Evlâdı

Şol/ Şöl

Zerger

(http://kerman-tr.blogspot.com)
Kirman Lek İli
İrec Afşar Sistani, “Îlhâ, ÇadurnişîNan ve …” isimli kitabında; “Bu il, İran’ın yerli ve saf soylarından biridir”.demektedir. (s.710) Ancak Kirman Lek ili, Türkmen bölgesinden Fars mıntıkasına sürülmüştür. Dilleri Türkçe’dir. Daha sonra Ş. 1100/ 1721 yıllarında, Fars mıntıkasından Kirman’a göçmüştür. İlin yaylağı Bezincan, kışlağı Devletabad’tır. Hayvancılık, tarım, devecilik ayrıca halı ve seccade dokumacılığı ile geçimlerini sağlarlar. Türkmen bölgesinde uzun süre yaşadıkları için Türkmenlere benzerler. Yerleşik hayata geçmişlerdir. Alevi’dirler. Kacar hanedanına bağlı aile ve aşiretler, Lek’leri Kacar olarak kabul etmektedir. İrec Afşar, Türk Leklerle, Lekistan etnik Leklerini birbirine karıştırmaktadır. Burada söz konusu olan Kirman Lekleri, Kacar iline bağlı Türk tayfalarındandır.

Leklerin Kirman’daki bağları, “Türk Bağları” adıyla meşhurdur.




Lek İlinin Nüfusu


Yıl(Şemsi)

Nüfus

1252/1873

16.000 kişi

1281/1902

1.000 hane

1317/1938

1.000 hane



Lek İli Cemaatleri


Arap-SalNar سلنا ر

Küçük-Hani/ Küçük-Hanlı

Lek→Yaylak: Berincan, Kışlak: Devletabad

Mehennî (Bölge/ yer adıdır) مهننى

SerguDaRi

Sultan-Şeyh

(Coğrafya-yı Kirman, s.144; MerdumşiNaSi İran, s.280, SeferName-i Sykes, s.423; Dr.Hamit Cilveger, Azerbaycan Folklor Derlemeleri)
İran geneline baktığımız zaman Lek (Türktürler) ilini şöyle tasnif edebiliriz:
-Kacar hanedanına bağlı aşiret ve aileler, Türk’tür.

-Kirman Lek’leri, Türkmenlere yakın Türkçe konuşurlar. Bunlar da Kacar ili/ hanedanına bağlı aynı tayfanın devamıdır. Sadece farklı bir coğrafyada oturmaktadırlar.

-Batı Azerbaycan ve Kürdistan Lek’leri, Türk kökenli olmakla beraber, dilleri bölgelere göre Türkçe ve Türkçe-Kürtçe karışımıdır.

-Bağdadî Şahsevenleri bünyesindeki Lek’ler, Muganlıdır ve Türktürler.

Bahsekonu Lekler Türk olup, Lek dili konuşan etnik Lekistan Lekleriyle bağlantıları yoktur. Öte yandan Batı Azerbaycan’da bulunan Türk Lekistan bölgesi ile Lekçe konuşan etnik Lekistan bölgeleri de biribirine karıştırılmamalıdır. Türk Lekler için bkz.→ Batı Azerbaycan ve Kacar Türkleri

*

14 Azer Çarşamba günü, Kirman Üniversitesi’nde faaliyet gösteren “Şems-i Tebriz (Tebriz Güneşi) ve Şehriyar edebi Komitesi” başkanı, yönetimin hiçbir kültürel faaliyete izin vermemesi ve çalışmalarının engellenmesi nedeniyle görevinden istifa etti. Komite ise kapatıldı. (http//kerman-tr.blogspot.com,Kirman Azerbaycan Öğrenci Harekâtı, 05 Aralık 2007)



*

Kirman Şehid Bâhuner Üniversitesi’nde okuyan Türk öğrencilerin kurduğu “Komite-i edebi Üstad Şehriyar/ Üstad Şehriyar edebi Komitesi”nce, Azerbaycan Müzik Grubu davet edilerek, 03 Dey Pazartesi günü üniversitede konser düzenlendi. Konsere, 500 civarında öğrenci katıldı. Üstad Demirçî, bu günün anısına Azerbaycanlı sanatçılara plaket verdi. (http//kerman-tr.blogspot.com,06 Ocak 2008)

*

Kirman’ın güneybatısındaki Türk kenti Sircan’da, çevre şehirlerdeki arsa spekülatörlerinin haksız kazançlarından rahatsızlık duyan ve olayı protesto eden üniversite öğrencilerinin hazırladığı bildiriyi dağıtan 10 yaşındaki bir çocuk, Sircan emniyetince yakalandı. Sorguya tabi tutulan çocuk, halkın ve din adamlarının protestosu üzerine serbest bırakıldı. (http//kerman-tr.blogspot.com, 12 Ocak 2008)




Yüklə 8,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   411




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin