Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı

Şahseven İl/ Ulusu’nun Tayfa ve Tireleri
Şahseven il/ ulusunun son durumu hakkındaki bilgiler Dr.Hamit Cilveger’in “Azerbaycan Folklor Derlemeleri” isimli çalışmasından alınmıştır. Bilgiler, babası Kacar prenslerinden Dr.Kulu Mirza Kacar kaynaklıdır. Kulu Mirza’nın, çalışma hayatının büyük bölümü Şahseven bölgesinde geçmiştir. Öte yandan Varlık Dergisi’nin 68/ 2. sayısında yayınlanan Şahseven tayfalarını gösteren liste de gözden geçirilmiştir. Varlık’ta yer alan tayfa adlarının yanına “V” harfi konmuş, farklı formları varsa ilave edilmiştir:

Tayfa/ Aşiret	Tire/ Cemaat	Yaylak	Kışlak
Ali-Babalı(V)	(Mişgin bölgesi/ blg.)	Mişgin blg.	Mişgin blg.
Arablı(V) (Beydili İli’ndendir)	Savalanlı, Mansurhanlı, Seyityörlü	Külli, Kuzuçayı	Parsabad etrafı
Arolu/ Aralu(V) (Alarlu/ Arallu)	Ebülfethbegli, EbülHasanbegli, Hamidbegli, Mecidbegli, Musahanbegli, Memmed-Alibegli, Süleymanbegli. Bu tireler, Karadağlıdır. Oturdukları yerler Aras kenarındadır. Azerbaycanlı aydınlardan Samed Behrengî, Aroluların oturduğu bu bölgede ŞehRiver 1347/ 1968 yılında Aras’ta boğularak öldürülmüştü. Tirelere adını veren şahsiyetler, 1925-1930’lu yıllarda hayattaydılar. Burada “Tire” kelimesinin tam karşılığı, Türk il/ulus yapılanmasındaki “oba” karşılığıdır. Bazı durumlarda “tire”, “oymak” hatta “cemaat” karşılığı olarak da kullanılmaktadır. Ancak bunun sınırını çizmek hem zor, hem de tartışma konusu olabilmektedir. Çünkü Türkiye’deki sistem ile diğer Türk illerindeki yapılanma tam anlamıyla örtüşmemektedir. Aroluların kışlağına adını veren Musahan/ Musa-Han; Tebriz ve civarında tanınmış bir şahsiyetti. Ak Devrim’den sonra Meclis’e girdi. Aynı dönemde Şahsevenlerin Miyane beyleri de meclise girmiştir. Arolu’nun tirelerini oluşturan ve bu tirelerin atası olan Musahan, Ebü’l-Hasan, Hamid, Mecid, Süleyman, Ebü’l-Feth ve Memmed-Ali beylerin torun ve torun çocukları hayattadır. Büyük bölümü Tebriz’e yerleşmiştir. (2012) Ebü’l-Feth Bey, saygın ve tanınmış bir şahsiyetti. Kacar hanedanına yakındı. hanedan devrildikten sonra Kacarlarla olan ilişkisini kesmedi. Vefa duygusu ve ahlaki yapısı yüksek bir şahsiyetti. Hiç kimseden korkmazdı.	Erdebil blg.	Angutlar, Musahan
Balabegli(V)	Büyük bölümü, İran-Rus savaşları döneminde Aras’ın kuzeyine geçti.	Kotursu (Kotur: Nasir)	Pârsabad etrafı
Bend-Alibegli/ Alibaba	-	Cinlibulag, Maldeli	Şorgöl, Horuslu
Begdili(V)	(Mişgin bölgesi)	Mişgin bölgesi	Uzunkuyu, Sarıgebeli, Savalan
Beybağlı/ Bend-Alibegli(V)