Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı



Yüklə 8,05 Mb.
səhifə154/411
tarix01.01.2022
ölçüsü8,05 Mb.
#105928
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   411
(Merkezî, Zencan ve Kum/ Qum Bölge Valilikleri)

Merkezî ve Kum bölge valiliklerindeki aşiretlerin büyük bölümü, İran’ın diğer bölgelerinden buraya gelip yerleşmiştir. Bu valiliklerdeki aşiretlerin Ş. 1363/ 1984 yılındaki nüfusu üç bin ailedir. Bunlardan iki bin kişi yerleşik hayata geçmiştir. Kalanlar çadırda oturmakta ve göçe devam etmektedir. Şahseven Bağdadî ili, Azerbaycan Şahsevenleri’ndendir. Azerbaycan’dan alınıp Kum ve Save’ye yerleştirildiler. Bağdadî Şahsevenleri, “Şahseven Bağdadî” adı ile tanınmaktadır. Dilleri Şahseven Türkçesi’dir.

Nadir Şah Afşar zamanında Mugan Çayırlığı’nda oturan Şahseven Bağdadî ilinden 12 bin aile, Kasım Ali Han ve kardeşi Karabeg Han liderliğinde batı sınırlarının korunması amacıyla hudut bölgesine sevkedildi. Daha sonra Kerim Han Zend’in desturu ile Şiraz’a göçürüldüler. Kerim Han’ın ölümünün ardından Deşt-i Muğan/ Mugan Çayırlığı’na geri dönmek istediler. Ancak Ağa Muhammed Han Kacar buna izin vermedi. Zencan mıntıkasına gelmelerine ses çıkarılmadı. Bu bölge Şahsevenleri Kazvin çevresi, Hemedan ve Save arasında göçü sürdürmektedir. Yaylak ve kışlaklarının yerleri ve sınırları Nasreddin Şah Kacar zamanında belirlenmiştir. Nasrullah Mustovfi tarafından hazırlanan ferman, Nasreddin Şah’ın mührünü taşımaktadır.
Şahseven Bağdadî İli Tayfaları
Şahseven Bağdadî ili üç tayfadır:


1.Lek

2.Aruhlu/ Arıhlı (Oruhlu)

3.İnanlu


Lek Aşireti Tire/ Cemaatleri:


Ahmedli

Köseler

Yaramışlı

Kara-Koyunlu

Marcanlu مارجانلو

Ali-Kurutlu

Sâ’dlu ساتلو

Ketunlu/ Ketünlu كتونلو

MeyhudAbendî مى خدابندى

Haggıcanlu حاقى جانلو

Şerefli



Şahseven Bağdadî ilinin Ş. 1299/ 1920 yılındaki nüfusu 8.820 hane, Ş. 1311/ 1932 yılında 10 bin hane olarak tahmin edilmiştir.

Dr.Ataullah Hasani, Şehid Behişti Üniversitesi’nde 19 İsfend 1382/ 2003 tarihinde “SAbıga Tarihî-İctİmaî Îl-i Şahseven Bağdadî der-İran ve MeMalik-i Hemcivâr” konulu söyleşisinde, Şahseven Bağdadî ili hakkında şu bilgileri vermiştir:

Şahseven Bağdadî ili; Lek (Türk’tür) ve Arıhlu olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bu il, 29 tayfa/ aşiret ve 220 cemaattan oluşmaktadır. Nadir Şah tarafından H/K. 1145-1146/ 1732-1733 tarihinde Kerkük civarından Horasan’a göçürülmüştür. Irak’tan gelmelerinden ötürü “Bağdadî” adını almıştır. İran’ın kuzeydoğusuna gelen il, Nadir Şah’ın H/K. 1160/ 1747 yılında ölümünden sonra Fars mıntıkasına göç ettiler. Kacar saltanatının ilk yıllarında Save, Kazvin, Hemedan ve Tahran etrafına yerleştiler. Öte yandan Haregân dağının bir bölümü bu ilin yerleşmesi için resmen iskân mahallî olarak tahsis edildi.

Save, Tefriş, Kum, Hemedan, Melayir, Zencan, Kazvin, Kerec, Şehriyar, Veramin Tahran ve Kürdistan ile Kirmanşah’ın bazı bölgeleri Şahseven Bağdâdî ilinin yerleşim mıntıkasıdır. (http://bicar-qorve-az.blogspot.com/)
Save, Kum, Gazirân, Buinzehra ve Tahran Şahsevenleri’nin Tayfa ve Tireleri
1.Aruhlu/ Arıhlı (Oruhlu) Tayfası:
Birinci Göbek:

A.Kasımlı

Tireleri: -Çırağlı, -Yeynallı, -Seyidler, -Kerimli, -Cöngehur, -Şehbendli, -Genberli/ Kanberli, -Seferli, -Gurbankulu, -Mutafalı, -Esved, -Hacılı, -Caferli, -Alamerdeşli, -Esgerli/ Memmedli

B.Kara-Koyunlu

C.İnanlu/ İnallu/ Eynallu

Tireleri: -Yengicek, -Gökber

D.Garelu/ Garalı

E.Hıdırlı

F.Hüseyinhanlı

Tireleri: -Mehdili -Ni’metlu, -Rahşan, -Elburz

G.Kurunlu
İkinci Göbek:

A.Sulduz


Tireleri: -Baratlı, -Kara-Memmedli, -Hılhovlu, -Paşalar, -Kara-Hasanli

B.Döger/ Döğer

C.Garib-Lekileki

D.Hasanli

E.Medihli

F.Mihrablı

G.Zülfü
Üçüncü Göbek:

A.Kelvend

B.Şıhlıgulu

Tireleri: -Hanlıg, -İlyat/ İliyat, -Ra’yet (Raiyyet)

C.Buzlarkulu

Tireleri: - İranşahlı, -Bayatlı

D.Celallıkulu

Tireleri: -Peşeli, -Doluhanlı, -Bitmeli

E.Memmedlikulu

Tireleri:- Emirli, -Velili, -Tahmasblı

F.Zeğalkulu

Tireleri: -Leleli, -Akca-Koyunlu, -Dört-Gaynaklı, -Hüdaverdili, -Körkör

G.İskenderkulu

H.Borçalıkulu

I.Musalıkulu
2.Lek Tayfası:
Birinci Göbek:

A.Köseler

Tireleri: -Alikörlü, -Alibeyli, -Ali-Hüsenli, -Garabeyli, -İsmayıllı, -Sirnavlı, -Mutulu, -Şah-Hüsenli, -Nezerli, -Ferruh, -Hüdâverenli, -Atahanlı, -Türkmen, -Gafarlı, -Abaselli, -Budağlı, -Kerli

B.Yarcanlı

Tireleri: -Valı, -Valmanlı, -Yeke-Garaca, -Mansırlı/ Mansurlu, -Ağca-Koyunlu, -Göydağlı

C.Deller


Tireleri: -Aga-Mirzeli/ Ağa-Mirzalı, -Azizli, -Şövketli, -Agayarlı/ Ağayarlı, -NîkNam

D.Ali-Gurutlu

E.Satılı

F.Gutulu


G.Ak-Koyunlu

H.Hagcanlı/ Haggıcanlı

I.Ahmedli
İkinci Göbek:

A.Yaramışlı

B.Çelebli

C.Vestelu

D.Dövletmend

E.Elceli


Tireleri: -Velili, -Hamzalı, -Hırdayamahlı

F.Beyişlu/ Bekişlu/ Bekeşlu

G.Bahadınlı


Yüklə 8,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   411




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin