Dış lastik bak lastik

181 Dionysios

parlak çizgili yapının merkezine yakın bölümünde, büyük bir çarpışmanın gerçekleşmiş olduğunu düşündüren izler bulunur; ama, uydunun bakışımsız olan yüzeyinin bu özelliğinin nereden kaynaklandığı henüz tam olarak anlaşılamamıştır.

Yazımı aynı olan başlıklar kişiler, yerler, kavram,

kurum ve nesneler biçiminde sıralanmıştır.

Dionne beşelerî, Kanadalı Oliva ve Elzire Dionne'un Emilie, Yvonne, Cecile, Marie ve Annette adlı beşiz kızları. Ontario'daki Callander yakınlarında, 28 Mayıs 1934'te prematüre bebekler olarak dünyaya geldiler. Böylece Dionne'ların daha önce tek olarak doğan dokuz çocuğuyla birlikte 14 çocuğu oldu. Çocukluklarında dünya çapında ün kazanan beşizler, 20th Century-Fox Film Corporation için üç konulu film çevirdiler; balıkyağmdan daktiloya ve otomobile kadar her çeşit ürünün reklamına çıktılar; Kuzey Ontario'ya akın akın turist gelmesini sağladılar. Doktorları Allan Roy Dafoe da (ö. 1941) büyük üne kavuştu. Beşizler, 1935'te Öntario hükümetinin vesayeti altına girdiler, ama 1941'de babalan yeniden vasiliği aldı.

Dionne kardeşler, tıp tarihinde hiç kayıp vermeden yaşamayı başaran ilk beşizlerdi. Daha önce doğan beşizlerden hiçbiri birkaç günden fazla yaşamamıştı. Biyolojik araştırma sonunda beşizlerin tek yumurtadan oluştuğu anlaşıldı.

Dionysia bak. Bacchanalia

Dionysios areopagites bak. Sahte Dionysios areopagites

Dionysios exiguus (d. y. 500, Skythai [İskit ülkesi] - ö. 560, Roma ?), hazırladığı yeni Paskalya çizelgelerinin benimsenmesiyle kullanımı yaygınlaşan Hıristiyan takviminin yaratıcısı olarak kabul edilen kilise hukukçusu.

6. yüzyıl tarihçisi Cassiodorus'un yapıtla- nnda keşiş olarak geçmekle birlikte, başke- şiş olduğu kabul edilir. Kendisini papalık arşivlerinin düzenlenmesi için çağıran Papa Aziz I. Gelasius'un ölümünden sonra Ro- ma'ya varabildi (496). Burada bir din bilgini olarak ün yaptı. 525'te Papa Aziz I. Johan- nes'in isteği üzerine hâlâ kullanılan kronolojiyi hazırladı. Bu kronoloji, Akitanyalı Vic- torius.'un 532-yıllık takvim dönemine dayanan İskenderiye hesabının (İskenderiyeli Patrik Theophilos'un geliştirdiği 95-yıllık çizelgeler) değiştirilmiş bir biçimiydi. İsa' nin doğum tarihi olarak Roma sistemine göre hesapladığı 25 Aralık 753 (Roma'nm kuruluşundan 754 yıl sonra) yanlıştı.

Saygın bir ilahiyatçı, başarılı bir matematikçi ve astronom olan Dionysios'un Kutsal Metinler ve kilise hukuku konusunda geniş bilgisi vardı. Apostolik yasalar ve Nikaia (İznik), Konstantinopolis (İstanbul), Khal- kedon (Kadıköy) ve Sardes konsilleri karar- lannın da yer aldığı 401 kilise yasasından oluşan bir derleme ve Aziz Siricius (384- 399) ile II. Anastasius (496-498) arasındaki papalara ait kararların toplandığı bir derleme de Dionysios'a atfedilir. Aynca aralarında Aziz Pakhomios'un yaşamöyküsü, Kons- tantinopolisli Aziz Proklos'un bir yönergesinin bulunduğu bugün kaybolmuş birçok Yunanca yapıtı da çevirmiştir.

Dionysios 182

Dionysios (genç), Sicilya'daki Şyrakusa (Si- racusa) kentinin yöneticisi. İÖ 367-357 ve 346-344 arasında hüküm sürmüştür. Yaşlı Dionysios'un oğlu ve ardılı olan Dionysios, devraldığı askeri otokrasiyi sürdürecek güçten yoksundu. İÖ 367'de başa geçtikten sonra Kartaca'vla, babasının üçüncü savaştaki (İÖ 383 y. 375) yenilgi üzerine kabul ettiği elverişsiz koşulları temel alan bir barış yaptı Bir bilge-hükümdar olması için çalışan danışmanları Dion ile Platon'u İÖ 366'da görevden aldı İÖ 357'de Dion'un giriştiği bir müdahaleyle devrildi ve Locri'ye kaçtı. Dion'un öldürülmesinden yaklaşık sekiz yıl sonra, İÖ 346'da Syrakusa'nın denetimini yeniden eline geçirdi. İki yıl sonra Yunan komutanı Korinthoslu Timolion'un gelişiyle teslim olarak Korinthos'ta kalmayı kabul etti.

Dionysios (halikarnassoslu) (ü. İÖ y. 20; d. Halikarnassos [Bodrum] Karya. Anadolu), Eski Yunanlı tarihçi ve hitabet hocası. Kuruluşundan I. Kartaca Savaşı'na değin Roma tarihini kapsayan 20 ciltlik Antiquita- tes Romanae'û (Roma Tarihi), Roma yanlısı bir bakış açısıyla yazılmış olmakla birlikte, titiz bir araştırmanın ürünüdür. Tarih kuramlarının vakayiname üslubuna bir uyarlaması olan bu yapıt, Lıviııs'un yapıtıyla birlikte erken dönem Roma tarihine ışık tutan en değerli kaynaklar arasında sayılır İÖ 30'da Roma'ya göç etti. Yunanlılara karşı Romalıları haklı göstermeyi amaçlayan yapıtını İÖ 7'de yayımlamaya başladı. Günümüze yapıtın 20 kitabından yalnızca 10'u ulaşmıştır. Edebiyat ve retoriğe ilişkin kuramları, tek tek yazarlar üzerine değerlendirmeler içeren Peri mimeseos (Taklit Üzerine), Eski Hatipler Üzerine ve sözcük düzeni ile ses uyumu ilkeleri konusunda günümüze kalmış tek klasik çalışma olan Peri sunteseos onomaton (Sözdizimi Üzerine) gibi yapıtlarında yer alır.

Dionysios (İskenderiyeli aziz), büyük aziz dİonysİos olarak da bilinir (d. 200, İskenderiye - ö. 265, İskenderiye; yortu günü, 17 Kasım), dönemin en önemli Doğu piskoposluğu olan İskenderiye'nin piskoposu. Sabellianusçuluğa karşı mücadelenin önde gelen adlarındandır. Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra İskenderiye'de, Origenes'in başında bulunduğu ka- teşizm okulunda öğrenim gördü ve 231/ 232'de onun ardılı olarak aynı göreve seçildi. 247/248'de İskenderiye piskoposu oldu. Roma imparatoru Decius'un Hıristiyanlara zulmü (250-251) nedeniyle Libya Çölüne kaçtı. İmparator Valerianus'un Hıristiyan kıyımında yeniden sürgüne gönderildi (257- 260).

İskenderiye'ye geri döndüğünde, din değiştirdikten sonra tövbekâr olanların dışlanmasına karşı çıkarak kiliseye yeniden kabul edilmelerini savundu. Vaftiz tartışmalarına da katılarak, eski inançlarına göre vaftiz edilmiş kişilerin yeniden vaftiz olmalarında ısrar etmedi, ama cemaatlere, isterlerse üyelerini yeniden vaftiz etme hakkını tanıdı. Vahiy Kitabini Aziz Yuhanna'nın yazdığına ilişkin görüşü reddetmenin yanı sıra, bu kitabı kelimesi kelimesine yorumlayarak İsa'nın bin yıl sonra geri gelip yeryüzünde krallığını kuracağını savunan binyılcılara sert eleştiriler yöneltti.

Dionysios, kendisini Üçleme'nin üç ayrı kişiden oluştuğu inancını yaymakla ve başka heretik tutumlarla suçlayan Sabellianus- çulara karşı yoğun saldırılarda bulundu. Sabellianusçularm şikâyetleri üzerine konuyu ele alan papa, Aziz Dionysios'un Üçleme'nin kişileri arasında herhangi bir ayrım gözetenleri ve bunları üç ayrı kişi olarak kabul edenleri mahkûm etmesi üzerine, bu hükmü kabul ederek Sabellianusçularm suçlamalarını reddetti. Ama Üçleme'nin birbirinden ayrı üç kişiden oluştuğu inancında diretti. Bu görüşü daha sonraları kilisece de doğru kabul edilerek savunulmuştur. Dionysios, Yunanlı filozof Epikuros'un atom kuramına karşı doğa üzerine bir bilimsel kitap da yazmıştır. Önde gelen Bizans ilahiyatçılarının kendisine büyük değer vererek sık sık adını anmış olmalarına karşın, yapıtlarına ilişkin bilgiler daha çok Kaisareia piskoposu Eusebios ve başka kilise yazarlarının aktardığı geniş alıntılara dayanır

Dionysios (YAŞLi)(d. İÖ y . 430 ö İÖ 367), İÖ 405'ten sonra Şyrakusa (Siracusa) tiranı. Sicilya ve İtalya'nın güneyindeki fetihleriyle Syrakusa'yı Yunanistan anakarasının batısındaki en güçlü Yunan kenti durumuna getirmiştir. Yunan Sicilyası'm Kartaca istilasından kurtarmasına karşın, acımasız asken despotızmîyle Helenizme zarar vermiştir

Bir süre kâtiplik yaptıktan sonra, İÖ 409'da Sicilya'da Kartacalılarla başlayan savaşta üstün yararlıhklarıyla kendini gösterdi. Savaş sırasındaki bir bunalımdan yararlanarak İÖ 405'te tiranlığını ilan etti. Sonraki sekiz yıl içinde acımasız yöntemlerle iktidarını pekiştirdi ve genişletti Şyrakusa kentini surlarla çevirdi ve Fpıpolae^yi tahkim etti. Naksos, Catania ve Leontini' mn Yunan yurttaşlarım kovdu, çoğunu köleleştirerek, evlerini Sicilyalı ve Italyalı ücretli askerlere verdi. Büyük ordusunu Sicilya'nın batı ve güney kesimini işgal eden Kartaca'ya karşı harekete geçmeye hazır duruma gelen Dionysios Yunanlıların Motya'yı ve Kartacalıların Syrakusa'yı kuşattıkları birinci savaşta (İÖ 397-396), düşman kuvvetleri Sicilya'nın kuzeybatısına sıkıştırarak parlak bir zafer elde etti. İÖ 392'de patlak veren ikinci savaşı lehine bir antlaşmayla sona erdirdi. İÖ 390'dan sonra Rhegium ile İtalya'nın güneyindeki öbür Yunan kentlerine karşı bir sefer düzenledi. Lucanialıların yardımıyla Thuria, Crotone, Locri bölgelerini istila etti ve yağmaladı. Rhegium'u aldığı İÖ 386'ya doğru Yunan İtalyası'nda üstünlüğü ele geçirdi. Illyria'ya ve bir olasılıkla İtalya'nın kuzeydoğusuna koloniciler gönderdi. Hele- nizmin savunucusu olarak Atinalı yazar İsokrates'in övgüsünü kazanmakla birlikte, fetihlerindeki acımasızlığıyla Yunanistan'da büyük tepki topladı. Edebiyat alanındaki yapıtları küçümsemeyle karşılandı. İÖ 388 Olimpiyat şenliğinde, gönderdiği elçilerin kaldığı çadır bir kalabalığın saldırısına uğrayarak yağmalandı.

Dionysios, Kartaca'yla yaptığı üçüncü savaşta (İÖ 383 - y. 375) Cronium'da ağır bir yenilgi aldı. Bin Yunan altını (talent) tazminat ödemek ve Halycus Irmağının batısındaki toprakları bırakmak zorunda kaldı. Kartacalılarla giriştiği yeni bir çatışma sırasında öldü.

Dionysios takvim dönemi, Yeni Ay'ın aynı güne rastladığı iki tarih arasında geçen 19 yıllık dönem (tam Yeni Ay çevrimi) ile, haftanın ve ayın aynı günlerinin aynı tarihe rastladığı iki tarih arasında geçen 28 yıllık dönemin sonucu olan 532 (19x28) yıllık takvim dönemi, Ay'ın belli bir evresinin, haftanın ve ayın aynı gününe rastladığı iki tarih arasındaki zaman dilimidir. Buna, bu takvim dönemini ilk olarak hesaplayan (İS y. 465) Akitanyalı Victorius'un (ya da Victorinus) adından Victorius takvim dönemi, Victorius'un rakamlarını 6. yüzyılda yeniden gözden geçiren Dionysios Exigu- us'un adından Dionysios takvim dönemi, Paskalya gününün saptanmasında kullanıldığı için de Büyük Paskalya takvim dönemi denir.

Dionysius (aziz) (d. Yunanistan? - ö. 26 Aralık, 268, Roma; yortu günü, 6 Aralık), 22 Temmuz 259-26 Aralık 268 arasında papa.

Aziz I. Stephanus'un papalığı sırasında (254-257) henüz bir papazken, din değiştirenlerin yeniden vaftizi konusundaki tartışmaya katıldı. İskenderiye piskoposu Aziz Dionysios'tan Roma ve Asya kiliseleri arasında ayrılık doğmasından kaçınma isteğini içeren bir mektup aldı.

imparator Valerianus'un Hıristiyanlara karşı baskıları sırasında şehit edilen Aziz II. Sixtus'un ardından bir yıla yakın bir süre boş kalan papalık makamına geçtikten sonra, kiliseyi yeniden düzenleme işine girişti. Pers istilası (259) altında olan Kapadokya' daki Hıristiyanlara para yardımı yaptı.

İskenderiye piskoposu Dionysius'a yöneltilen Üçleme'nin üç ayn kişiden oluştuğunu savunma suçlamaları üzerine, Roma'da bir sinod topladı (260) ve Piskopos Dionysios' tan açıklama istedi. "İki Dionysios Meselesi" olarak bilinen bu olayın temelinde Yunan ve Roma kültürlerinde aynı terimlerin farklı biçimde anlaşılması yatıyordu. Sinoddaki tartışmalar İznik (Nikaia) Amen- tüsü'nde (325) ifadesini bulan ilahiyat anlayışına zemin hazırladı. Piskopos Tekzip ve Savunma'da kendini suçlamalardan arındırmaya çalışarak papanın otoritesini kabul etti. Böylece Dionysius'un papalığı sırasında Roma Kilisesi'nin inanca ilişkin konularda yol göstericilik rolü pekişti.

Dionysos, Eski Roma'da bacchus (Yunanca Bakkhos) ya da liber olarak da bilinir, Eski Yunan-Roma dininde, toprağın ve ürünün bereketini simgeleyen doğa tanrısı.

Dionysos'u betimleyen bir alçak kabartma; Ulusal Arkeoloji Müzesi, Napoli

Alinari - Art Resource / EB Inc.

Özellikle şarap ve coşkunluk tannsı olarak anılır. Trakya ve Frigya kökenli olmasına karşın, doğumunu, ölümünü ve Girit kökenli tanrıça Ariadne ile evliliğini anlatan efsaneler, Dionysos kültünün Yunan öncesi Minos doğa dinine b^:r dönüş olduğu izlenimini verir.

En yaygın geleneğe göre Dionysos, Thebai kralı Kadmos'un kızı olarak bilinen, ama gerçekte Frigya kökenli bir toprak tanrıçası olan Semele ile Zeus'un oğludur. Bu birleşmeyi kıskanan Zeus'un karısı Hera, Seme- le'yi kandırarak, onu, Zeus'tan tanrılığını kanıtlamak için gerçek kişiliğinde görünmesini istemeye ikna eder. Zeus buna razı olur, ama onun doğaüstü gücüne karşı koyamayan ölümlü Semele yıldırımlarla kül olur. Zeus, oğlunu kurtararak baldırının içine koyar ve olgunluğa erişinceye değin orada saklar; böylece Dionysos ikinci kez doğar. Bundan sonra Tanrı Hermes, Nysa adında bütünüyle düşsel bir dağın perileri olan Bakkhalara (Mainadlar ya da Thyad- lar) büyütmeleri için Dionysos'u emanet eder.

Doğanın özsuyunu simgeleyen Dionysos onuruna birer şenlik biçiminde düzenlenen bolluk ayinleri (orgia) Eski Yunan ve Roma dünyasında büyük yaygınlık kazandı. Di- onysia (Bacchanalia [*]) şenlikleri Miken sonrası dönemde kadınlar arasında hızla yayıldı; şenliklere katılan kadınlar da Bakk- ha adıyla anılır oldu. Ama erkekler bu şenlikleri genellikle olumsuz karşıladılar, inanışa göre Bakkhalar, Thebai kralı Pent- heus'u onları gizlice izlettiği gerekçesiyle parçalamışlar, Dionysos'a saygısızlık eden Atinalı erkekler de iktidarsızlıkla cezalandırılmışlardı. Ama erkeklerin tepkisine karşın kadınlar ailelerini terk ederek, üstlerinde ceylan postundan giysiler, başlarında sarmaşıktan çelenklerle dağlara çıktılar. Ayin sırasında Bakkhalar, kutsal horon kollan (thyasi) oluşturup asma yaprağı ile bağlanmış rezene dallarından asâlarmı (thyrsoi) sallayarak flütlerin ve büyük davulların eşliğinde meşale ışığında dans ederlerdi. Tanrı Dionysos'tan esin geldiğinde gizli güçler kazanan Bakkhalann, yılanlan büyü- leyip hayvanlan emzirebildiklerine, dinsel şölene (omophagia) başlamadan önce doğaüstü güçleriyle canlı kurbanlannı parçaladıklarına inanılırdı. Dionysos'un, ayinlerinde kurban edilen hayvanı bedenleştirdiğine inanan Bakkhalar, ona Bromios (Gümbür- tülü), Taurokeros (Boğa Boynuzlu) ve Tau- roprosopos (Boğa Suratlı) gibi adlarla da seslenirlerdi. Dionysos'a tapınma Anadolu' da, özellikle Frigya ve Lidya'da uzun süre yaygınlığını korudu. Bu kültün çeşitli Asya tanrılarıyla da ilgisi vardı.

Annesi Semele'yi geri getirmek için yeraltına indiğine inanılan ve Güney İtalya'da Persephone'yle ilişkilendirilen Dionysos'un başlangıçta yeraltı dünyasıyla bir bağlantısı olduğu kuşkuludur. Ama Dionysos'un kehanet gücü de vardı ve Delphoi'deki rahipler onu neredeyse Apollon'la eşit sayıyordu. Trakya'da Dionysos'a adanmış bir kehanet yeri bulunuyordu. Dionysos, Phokis' teki Amphikleia'da bulunan bir şifa tapınağının da koruyucu tanrısıydı.

Dionysos alayında, Satyrler gibi bereketi ve doğayı simgeleyen cinler de bulunurdu. Dionysos ayinlerinde erkeklik organı simgeleri önem taşırdı. Çoğu zaman bir hayvan biçiminde betimlenen Dionysos ile çeşitli hayvanlar arasında bağ kurulurdu. Sarmaşık çelenk (thyrsos) ve iki saplı büyük bir kadeh (kantharos) Dionysos'un kişisel simgeleriydi. Erken dönem sanat yapıtlarında sakallı bir erkek biçiminde canlandırılan tanrı, sonraları kadınsı görünümlü bir genç olarak betimlendi. Bacchanalia şenlikleri, vazo resimlerinde sık sık rastlanan bir konuydu.

Dionysos Tapınağı, İÖ y. 130'da Teos'ta (Sığacık) İon düzeninde inşa edilmiş Helenistik dönem tapınağı. Anadolu'da Tanrı Dionysos'a adanmış en büyük tapınaktır. Ayrıca bak. Teos.

Dionysos Tiyatrosu, Eski Yunan tiyatro yapılarının ilk örneği. Günümüze ulaşmış bütün klasik Yunan oyunları ilk kez Atina Akropolisi'nin güney yamacındaki bu tiyatroda sahnelenmiştir. .Önceleri burada yalnızca, daire biçiminde (yaklaşık 18 m çapında), toprak tabanlı, orkestra adı verilen bir alan bulunuyor, ortasında bir sunak yer alıyordu. Her yıl Dionysos adına düzenlenen bahar şenliklerinde (bak. Bacchanalia) dinsel geçit ve adak törenleri gerçekleştirilir, Bereket Tanrısı Dionysos'un tapınağı yakınındaki bu orkestrada da gösteriler yapılırdı. İÖ 5. yüzyılda gene Dionysos şenlikleri kapsamındaki yarışmalarda, bu tiyatro alanında Sophokles, Euripides, Aiskhylos ve Aristophanes'in çeşitli oyunla- n ilk kez sahnelendi. O dönemde tepenin yamacına izleyicilerin oturması için ahşaptan portatif sıraların yapıldığı, orkestranın öteki yanına da oyunlara bir tür arka plan oluşturmak üzere, skene(*) adı verilen bir yapının eklendiği sanılmaktadır.

İÖ 4. yüzyılın ortalarında, ahşap sıraların yerine 6-12 bin arasında izleyici alabilen kalıcı taş sıralar yapıldığı gibi, skene de taş bir yapı olarak yenilendi.

Roma imparatoru Neron döneminde, İS 61'de, Dionysos Tiyatrosu'nda önemli yenilemeler yapıldı; sahnenin yükseltilmesi de büyük bir olasılıkla bu sırada gerçekleştirildi, 4. yüzyıldan sonra kullanılmayan ve yıkık bir hal alan tiyatro 1765'te yeniden ortaya çıkarıldı 19. yüzyıl sonlannda. Alman arkeolog ve mimar Wilhelm Dörpfeld yönetiminde geniş bir onarım çalışması gerçekleştirildi.

Dioon, Cycadaceae familyasından, anayurdu Yenidünya olan süs bitkileri cinsi. Dört ya da daha fazla türü içeren Dioon, familyanın en ilkel cinsidir. Yavaş büyüyen ve uzunluğu 15 m'ye ulaşabilen, dikenli yapraklı D. spinulosum çok sevilen bir ev bitkisidir D. edule'nin tohumlarından, ararota benzeyen bir nişasta elde edilir.

Diop, Birago (d. 11 Aralık 1906, Dakar, Fransız Batı Afrikası [bugün Senegal] - ö. 25 Kasım 1989, Dakar, Senegal), Volof halkının efsane ve öykülerini derlemiş Afrikalı şair.

Senegal'de, Dakar ve Saint Louis'de okuduktan sonra 1933'e değin Toulouse Üni- versitesi'nde veterinerlik öğrenimi gördü. Ardından cerrah veteriner olarak Sudan, Fildişi Kıyısı, Yukan Volta (bugün Burkina Faso) ve Moritanya'da bulundu. Senegal bağımsızlığına kavuştuktan sonra 1961-65 arasında, Tunus büyükelçisi olarak görev yaptı.

Kısa ama güzel lirik şiirleriyle tanınır. 1930'larda Afrika'nın kültürel değerlerine dönüş arayışı içinde gelişen Siyah edebiyat akımının(*) öncülerinden Leopold Seng- hor'dan etkilendi. 1925-60 arasında yazdığı şiirlerden oluşan Leurres et lueurs (Tuzaklar ve Panltılar) adlı kitabında Afrika yaşamının gizemlerini araştırdı.

1964'te, Contes et lavanes (1963; Öyküler ve Yorumlar) ve her ikisi de 1960'lar- da yeniden basılan Les Contes d'Ama- dou Koumba (1947; Amadou Koumba' dan Öyküler) ve Les Nouveaıa Contes d'Amadou Koumba (1958; Amadou Ko- umba'dan Yeni Öyküler) ile Kara Afrika Büyük Edebiyat Ödülü'nü aldı. Kendisine ilk kez ailesinin griof su (kabilesinin sözlü geleneklerini sürdürmekle görevli öykü anlatıcısı) tarafından anlatılan bu öyküler, dinleyiciyi eğlendirmek kadar ona ahlaki ve kültürel değerleri öğretmeyi ve geçmişi yüceltmeyi de amaçlıyordu. Diop'un diyalog ve hareketlerdekı nüanslan yansıtma yeteneği kitaplannın ününü daha da artırdı. 1967'de bu kitaplardan yapılan bir seçme, okul kitabı olarak yeniden basıldı. 1978'de

183 Diophantos

ise Les Contes d'Aura (Awa Öyküleri) yayımlandı.

Diop, David (d. 9 Temmuz 1927, Bordeaux, Fransa - ö. 1960, Dakar, Senegal), Fransız Batı Afrikası'nın 1950'lerdeki en yetenekli şairlerinden biri. Gelecek vaat eden meslek yaşamı bir uçak kazasındaki acı ölümüyle son bulmuştur.

Diop, Siyah edebiyat akımımn(*) en coşkulu destekleyicilerindendi. Bugün var olan tek kitabı Coups de pilon'daki (1956; Tokmak Darbeleri) şiirlerinde, Avrupa'nın kültürel değerlerine karşı çıkarak halkının köle ticareti ve sömürgecilik döneminde çektiği acıları anlattı ve Afrika'yı parlak bir geleceğe götürecek bir devrimi savundu. Fransız- lann, Afrika'nın kültürü ve tarihi olmayan yoksul bir kıta olduğunu öne süren asimilasyon politikasına karşı çıktı. Sömürge yönetiminin Afrika'ya hiçbir şey getirmeyeceğine, kültürel ve ekonomik canlanmanın siyasal bağımsızlıkla gerçekleşeceğine inanıyordu. Yapıtlan birçok Afrika ülkesinde bağımsızlık mücadelesinin dorukta olduğu döneme rastlar.

Fransa'da büyümesine karşın, Senegal, Gine ve Kamerun'a yaptığı geziler Avrupa toplumuna karşı tepkisinin daha da güçlenmesini sağladı. Şiirleri ilk kez Presence africaine adlı dergide ve Leopold Senghor' un Anthologie de la nouvelle poesie negre et malgache (Yeni Siyah ve Madagaskar Şiiri Antolojisi) adlı yapıtında yayımlandı. Şiirlerinde, Martinikli şair Aime Cesaire'in büyük etkisi görülür.

Diophantos (İskenderiyeli) (ü. İS 250), cebir alanındaki çalışmalarıyla ünlü Yunanlı matematikçi. 11. yüzyılda yaşamış olan Bizanslı bilgin Michael Psellus'un bir mektubundan alınan bilgiler dışında Diophan- tos'un yaşamına ilişkin fazla bilgi yoktur. Kesinliği tartışmalı olan bir aritmetik epig- ramına göre 33 yaşında evlenen ve bir oğlu olan Diophantos 84 yaşında, oğlu ise 42 yaşında kendisinden dört yıl önce ölmüştür.

Diophantos'un en ünlü yapıtı olan Arith- metika'nın 13 kitaptan oluştuğu sanılmaktadır, ama günümüze'kalan Yunan el yazmaları bunlardan en çok altısını içerir. Diophantos'un yapıtlarını çeviren Arapların yalnızca bugün varolanların üstünde çalışmış olmaları öbür kitapların çok erken bir tarihte kaybolduklarını düşündürmektedir. Diophantos'un çokgen sayılar üzerine yaptığı bilimsel incelemelerden bir bölümü Arithmetika'da yer alır. Bu incelemede, kuramlara ilişkin sonuçlar üzerine yaptığı çalışmaların bir parçası olan üç yardımcı önermeden söz edilir. Sayılar kuramına ilişkin bu önermelerden biri iki rasyonel (oranlı) sayının küplerinin farkının, başka iki rasyonel sayının küplerinin toplamına eşit olduğunu belirtir (a^>-b^l=cⁱ+d?). Yapıtta, birinci dereceden belirli denklemlerden, dört değişkenli ikinci dereceden belirli denklemlere ve birinci dereceden bir ya da daha çok değişkenli belirsiz denklemlere kadar değişen türlerden denklemeler içeren problemler yer alır. Bulunması istenilen sayılardan birisi için herhangi bir değer kabul ederek, belirsiz denklemler belirli denklemlere dönüştürülür.

Diophantos her zaman bir rasyonel sonuçla yetinmiş, tam sayı çözümüne gerek görmemiştir. Çalışmalarının büyük bölümünü ikinci dereceden belirsiz denklemlere ilişkin problemler oluşturur ve bunlar hemen her zaman x'e uygun bir değer vermek yoluyla tek değişkenli, bir ya da iki (daha fazla olamaz) doğrusal ya da karesel fonksi-