Əhmədov Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Osmanov Tofik Ramazan oğlu İstehlak mallarinin funksional

14.2. Gön ayaqqabıların fizioloji göstəriciləri
Fizioloji göstəricilər dedikdə ayaqqabı geyilən zaman onun insanın normal təzyiqinə davam gətirməsi, ayaqqabı tərəfindən ayağın dərisinə təsir edə biləcək artıq qüvvənin olması başa düşülür. Hər bir cüt ayaqqa-bıdan tələb edilir ki, o geyilən zamanı ayağın barmaq dəsti hissəsində müəyyən elastikliyi təyin edə bilsin. Əks halda insan yeriyən zaman bar-maq dəstində ayağın qatlanması üçün artıq qüvvə tələb edilir ki, bu da insanın tez yorulmasına səbəb olur.
163
Ayaqqabı konstruksiyası elə seçilməlidir ki, üz hissəsi ayağı tam örtə bilsin. Bəzi məlumatlardan göründüyü kimi ayaqda yaranan təzyiq 10 qs/-dən artıq olmamalıdır. Əgər bu göstərici göstərilən normadan artıq olarsa, ayaqda müəyyən təzyiq yaranır və qan damarlarının sıxılması pro-sesi baş verir. Belə hal insanın əhval-ruhiyyəsinin pozulmasına və bəzi dəri-zöhrəvi xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər. Hətta ayaqqabının çəkisinin artıq olması da xoşagəlməyən hal sayılır. Çünki bir qayda olaraq

ağır çəkili ayaqqabılar geyilərkən artıq enerji sərfinə

şərait yaradır

və in-

sanın tez yorulmasına

səbəb olur.

Fizioloji

göstəricilərin

təhlil

edilməsində

ayaqqabının

daxili

səthinin,

detallarının

birləşdirildiyi

yerlərin hamar

olması, kobud

qatlanma

və

tikiş

yerlərinin,

ucları

əyilməmiş

mıx

yerlərinin

və

s. olmamasının

xüsu-

si

əhəmiyyəti vardır.

Bu

göstərilən

nöqsanlar pəncədə sürtünmə,

döyənək

və zədələnmələrin baş verməsinə şərait yarada bilir. Gön ayaqqabıların alt hissəsinə də bu baxımdan müəyyən tələblər qoyulur. Çünki insan müxtəlif səthlərdə yeriyir, çalışır və fəaliyyət göstərir. Bu cəhətdən ayaqqabının alt materialları lazımi möhkəmliyə malik olmalıdır ki, pəncəni müxtəlif mexaniki zərbələrdən, təkanlardan, kəsici və deşici alətlərin təsirindən və s. qoruya bilsin. Hər bir ayaqqabı geyilərkən insanın normal vəziyyətində bədən tarazlığını təmin etməlidir, alt materialı elə düzəldilməli və emal edilməlidir ki, istifadə zamanı sürüşkən olmasın. Bu da öz növbəsində insanı müəyyən təhlükələrdən xilas edə bilər.