Fakulteti

Nazorat savollari
1. Kiyimlarda simmetriyaning o’rni qanday joylashgan bo’ladi?

2. Bashang kiyimdagi simmetriyaning o’rni qanday joylashgan bo’ladi?

3. Kiyimlarda asimmetriyani o’rni qanday joylashgan bo’ladi?

4. Kostyumda simmetriya va asimmeteriya shaklning xususiyatlarini aytib bering?

9 – LABORATORIYA MASHG‘ULOTI
Ishning nomi: Kostyum modelini yaratishda proporsiya va nisbatlarni roli.
Ishdan maqsad: Kastyum modelini yaratishda proporsiya va nisbatlarni rolini o’rganish.
Ishni bajarish uchun kerakli asbob uskunalar: Moda jurnallari, qalam, qog’oz, chizg’ich, lekalo va hokazolar.
Asоsiy ma’lumоtlar
Kоmpоzitsiya vоsitalari оrasida prоpоrtsiyalarni,o‘lcham nisbatlarini birinchi o‘ringa qo‘yish kerak - buto’n kоmpоzitsiyani qurishning asоsi mana shu. Kiyim detallari o‘zicha qanchalik yaxshi bulmasin, lekin buto’n hajmiy - fazоviy strukturani aniq prоpоrtsiоnal sistema birlashtirib turmasa, shaklning bir buto’n bo’lib chiqishi qiyin.

Kompozitsiya vositalari orasida proportsiyalarni, o‘lcham nisbatlarini birinchi o‘ringa qo‘yish kerak - buto’n kompozitsiyani qurishning asosi mana shudir.

Shaklning bulaklardan iboratliligi odam gavdasi tuzilishining murakkabligidan, o’ning qaddi - qomati tuzilishidan, necha yoshdaligidan, materialning xarakteridan va kiyimning tiqilish texnologiyasidan, modaning nimaga mo‘ljallanganligi va yo‘nalishi qandayligidan kelib chiqadi.

Kiyimdagi mutanosiblik - proportsiya kiyim alohida qismlardagi moso‘lchamlarning bir - biriga, hamda odam gavdasidagi moso‘lchamlarga bulgan nisbatidir.

Tasvirlangan buyumni o’ning proportsiyasiga qarab, ya’ni buyum qismlari o’zo’nligining kengligiga nisbati orqali bilish mumkin. Har qanday buyum faqat o‘zigagina xos bulgan ma’lum proportsiyalarga, buyum qismlari kattaliklarining bir-biriga va buto’n buyumga nisbatan o‘lcham nisbatlariga ega buladi. Buyumni bilishda na o’ning shakli, na rangi yoki materiali proportsiya kabi shunchalik katta rol o‘ynamaydi. Rasm chizishda proportsiyani xis etish eng asosiy muhim ko‘rsatkichlardan biridir. Proportsiyaning buzilishi rasm haqiqiyligini buzadi. Har qanday murakkab shaklga turli nuqtalardanqaraganda u turlicha qabul qilinadi. Lekin o’nga qay tomondan qaraganda va qaysi ko‘rinishda tasvirlanganiga qaramay, shakl asl holdagi proportsiyasi va xarakteriga mos bulishi va aniqlanishi lozim. Ko‘zaning turli ko‘rinishdagi rasmlaridan buyumni bilishimiz, tasavvur qilishimiz va o’nga xos bulgan proportsiya va shaklni aniqlashimiz mumkin.

Agar buyum qismlarining o‘zaro nisbati rasmda noto‘g‘ri tasvirlangan bulsa, perspektivada o’ning to‘g‘ri chizilganligi, yoki soyasi va rangi ahlo darajada bajarilganligi ham tasviri xaqiqiy qila olmaydi.