Birincisi, bütün bazarlarda marketinq aktivliyinin
standartlaşmasına və öz istehsal səmərəliliyinin prioritet
göstəricilərinə istiqamətlənmək və s.
İkincisi, marketinq kompleksinin uyğunlaşma ori-
yentasiyasıdır. Qlobal marketinqin vacib xüsusiyyəti
müəssisənin uyğunlaşmaq tələbatıdır. Yeni dəyişən texno-
logiyalar əsasında çevik yeni istehsal meydana gəlir. Bu
standartlaşmanın üstünlüklərini konkret tələbata malik
əmtəənin uyğunlaşdırılması ilə birləşdirməkdir. Mütəxəs-
sis-marketoloqların fikrinə görə qlobal marketinqdə əm-
təənin uyğunlaşdırılması, standartlaşmaya nisbətən daha
artıq dərəcədə şişirdilir. Müəssisə dəqiq müəyyən etmə-
lidir ki, onun istehsal etdiyi məhsul qlobal bazar üçündür,
yoxsa beynəlxalq bazar üçündür. İstiqamət kimi qloballaş-
maya toxunan sahələrin aşağıdakı nümunəvi təsnifatını
vermək olar.
246
a) tam qlobal (avia sərnişin daşımaları, kompyuter,
yarımötürücülər, dərman, avtomobil sənayesi, tikinti ma-
şınları, texniki plastmas);
b)qismən qlobal (kosmik uçuşlar, telekommunikasi-
ya, generatorların istehsalı, məsafədən idarə olunan silah
növləri);
c) multimilli (süni sap istehsalı, poliolefinlər, elmi və
tibbi cihazlar, gübrələr, yeyinti məhsullarının yenidən iş-
lənməsi);
d) milli (polad prokatını, sementi, pərakəndə ticarəti və s.).
Əmtəənin qloballaşma dərəcəsini qiymətləndir-
mək üçün, aşağıdakı göstəricilərdən istifadə etmək la-
zımdır:
- təklifin ixtisaslaşmış xarakteri;
- tələbin eynicinsliliyi;
- elmi-tədqiqatlara çəkilən xərclərin çoxluğu;
- dünya masştabında rəqabət;
- məhsul istehsalında nou-xauların intensiv tətbiqi;
- mal və xidmətlərin bazara tətbiqinin qısamüddətli
olması və s.
Nümunə olaraq lokal bazara uyğunlaşdırılan qlobal
əmtəələrə «Microsoft» təşkilatlarının «Windows», «MS
Word», «MS Exsel» kimi əmtəələrini göstərmək olar ki,
onların çoxlu milli versiyaları müxtəlif dillərdə mövcud-
dur. Bir çox cəmiyyətlər qlobal marketinq siyasəti qururlar
ki, bu da mal siyasətinin yerli və qlobal səviyyədə işlən-
məsinə əsaslanır.
Belə ki, İsveçin «Elektrolüks» firması «Elektrolüks
Now» seriyalı soyuducularını Rusiya bazarı üçün xüsusi
olaraq istehsal etmişdir. İsveç ekspertlərinin fikrinə görə,
rus mətbəxləri üçün hündür və dar soyuducular optimal
hesab olunur.
|
