FiZİko-kimyasal özelliklerin belirlenmesinde kullanilan yöntemler


B. 28 SUB -KRONİK DERMAL TOKSİSİTE ÇALIŞMASI



Yüklə 5,29 Mb.
səhifə28/81
tarix26.08.2018
ölçüsü5,29 Mb.
#74879
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   81

B. 28 SUB -KRONİK DERMAL TOKSİSİTE ÇALIŞMASI

KEMİRGEN TÜRLER KULLANILARAK 90-GÜN TEKRARLI DERMAL DOZ ÇALIŞMASI


  1. YÖNTEM



    1. Giriş

Bakınız Bölüm B Genel Giriş (A).




    1. Tanımlar ve birimler

Bakınız Bölüm B Genel Giriş (B).




    1. Referans maddeler

Yok.



    1. Test yönteminin ilkesi

Test maddesi, her gün çeşitli gruplardaki deney hayvanlarının derilerine grup başına bir doz değeri kullanılarak kademeli dozlarda 90 gün boyunca uygulanır. Uygulama süresince hayvanlar toksisite belirtilerine karşı her gün gözlemlenir. Test sırasında ölen hayvanlarla deney sonunda hayatta kalan deney hayvanlarına nekropsi yapılır.




    1. Kalite kriterleri

Yok.



    1. Test yönteminin tanımlanması

Hazırlıklar


Test hayvanları testten en az beş gün öncesinden deneysel barınma ve beslenme koşullarında tutulurlar. Test öncesinde sağlıklı genç hayvanlar rastgele kontrol ve uygulama gruplarına ayrılırlar. Teste başlamadan kısa bir süre öncesinde kürk kırpılarak test hayvanının gövdesinin sırt bölgesinden uzaklaştırılmalıdır. Traş işlemi testten yaklaşık 24 saat önce uygulanmalıdır. Haftalık aralıklarla tüylerin traş edilmesinin veya kırpılmasının tekrar edilmesi gerekebilir. Kürk kırpılırken veya traş edilirken, deriye zarar vermekten kaçınılmalıdır. Vücut yüzeyinin % 10’undan az olmayacak bir alanı test maddesinin uygulanması için temiz olmalıdır.
Temizlenmesi gereken alana ve kaplanması gereken boyutlara karar verilirken hayvanın ağırlığı dikkate alınmalıdır. Uygunsa toz haline getirilebilen katı maddeler test edilirken, test maddesinin cilde iyi temas etmesi için yeterli miktarda suyla veya gerekli durumlarda uygun bir taşıyıcıyla ıslatılmalıdır. Sıvı haldeki test maddeleri seyreltilmemiş halde kullanılmalıdır. Haftada beş-yedi günlük temele dayanan uygulama yapılır.

Test koşulları


Deney hayvanları
Yetişkin sıçan, tavşan veya kobay domuz kullanılabilir. Diğer türler de kullanılabılır ancak kullanımları gerekçelendirilmelidir. Deneyin başında, hayvanlardaki ağırlık değişimi, uygun ortalama ağırlık değerinin % 20’sini geçmemelidir. Sub-kronik dermal çalışma uzun süreli bir çalışmanın ön çalışması olarak yürütülüyorsa, her iki çalışmada da aynı tür ve suşlar kullanılmalıdır.
Sayı ve cinsiyet
Her bir doz için sağlıklı bir cilde sahip en az 20 hayvan (10 dişi ve 10 erkek) kullanılmalıdır. Dişilerin, doğum yapmamış olmaları ve hamile olmamaları gerekir. Aralarda da hayvan öldürülmesi planlanıyorsa çalışma tamamlanmadan öldürülmesi planlanan hayvan sayısı artırılmalıdır. Ayrıca, 20 hayvandan oluşan bir ikincil izleme grubu (cinsiyet başına 10 hayvan) 90 gün boyunca yüksek doz düzeyine maruz bırakılabilirler ve uygulama sonrasındaki 28 gün içinde toksik etkilerin tersinirliği, kalıcılıkları veya gecikmiş oluşumu açısından gözlemlenmelidirler.
Doz seviyeleri
Kontrol veya taşıyıcı kullanılmışsa taşıyıcı için kontrolle birlikte en az üç doz gereklidir. Maruz kalma süresi günlük en az altı saat olmalıdır. Test maddesinin uygulanması günlük benzer zamanlarda yapılmalıdır ve hayvan vücut ağırlığına dayanarak sabit doz seviyeleri elde etmek için uygulanan maddenin miktarı aralıklarla (haftada ya da iki haftada bir) ayarlanmalıdır. Test maddesiyle muamele edilenler dışında, kontrol grubundaki hayvanlar test grubundakilerle benzer şekilde tutulmalıdırlar. Dozun uygulanmasını kolaylaştırmak için taşıyıcı kullanılan durumlarda, taşıyıcı kontrol grubu da uygulama grubuyla benzer şekilde uygulanmalıdır ve en yüksek doz grubunun aldığı miktarı aynı miktarda almalıdır. En yüksek dozda toksik etki görülmeli ancak çok az ölüm olmalı ya da hiç olmamalıdır.
En düşük doz herhangi bir toksisite meydana getirmemelidir. İnsan maruz kalımına dair kullanılabilir bir tahmininin olduğu durumlarda, en düşük değer bunu geçmemelidir. İdeal olarak, ara doz düzeyi en az gözlenebilir toksik etki meydana getirmelidir. Birden fazla ara doz kullanılmışsa, doz seviyeleri kademeli olarak toksik etki oluşturacak şekilde yerleştirilmelidir. Kontrollerdeki düşük ve ara gruplarda sonuçların anlamlı olarak değerlendirilmesi için ölüm oluş sıklığının düşük olması gerekir.
Test maddesi uygulaması ciltte tahriş oluşturuyorsa, derişimler düşürülmeli ve bu durum yüksek dozda görülen toksik etkilerin azalması veya yok olmasıyla sonuçlanabilir. Cilt oldukça kötü şekilde zarar görmüşse, çalışmaya son verilmesi gerekir ve daha düşük derişimlerde yeni bir çalışma yapılmasına ihtiyaç duyulabilir.
Sınır testi
1000 mg/kg dozlu veya olası insan maruz kalımıyla ilgili daha yüksek dozlu bir ön çalışmada hiçbir toksik etki gözlenmiyorsa, ilave testlerin üzerinde düşünülmesine gerek yoktur

Gözlem süresi


Deney hayvanları toksisite belirtileri için günlük olarak gözlenmelidir. Toksisite belirtilerinin ortaya çıktığı ve kaybolduğu zamanlar ve ölüm zamanları kaydedilmelidir.
İşlem
Hayvanlar ayrı ayrı kafeslere konmalıdırlar. Hayvanlar test maddesiyle haftada yedi gün, 90 gün boyunca muamele edilirler. Herhangi bir ikincil izleme grubunda devam eden gözlemler için programlanan hayvanlar ilave bir 28 gün daha muamele edilmeden tutulmalı, toksik etkileri düzelip düzelmediği belirlenmelidir. Maruz kalma süresi günde en az altı saat olmalıdır.
Test maddesi, toplam vücut yüzey alanının %10’u bir alan üzerine tek tip uygulanır. Oldukça toksik maddelerle kaplanan yüzey alanı daha az olabilir fakat mümkün olduğunda geniş bir alan ince ve tektip bir katman halinde kaplanmalıdır.
Maruz kalma süresince, test maddesi tahriş etmeyen bir gözenekli gazlı bezle cilde temas ettirilmelidir. Test yapılacak taraf gazlı bezi muhafaza etmek için uygun bir şekilde sarılmalıdır ve hayvanların test maddesini yememeleri sağlanmalıdır. Test maddesinin yenmesini engellemek için tasma gibi engelleyici düzenek kullanılabilir ancak hayvanların tamamen hareketsiz olmaları tavsiye edilen bir yöntem değildir. Maruz kalma süresinin sonunda, yapılabiliyorsa suyla veya uygun başka temizleme yöntemleriyle kalan test maddesi ciltten uzaklaştırılmalıdır.
Tüm hayvanlar günlük olarak gözlenmeli ve başlangıç zamanını da içeren toksisite belirtileri, dereceleri ve süreleri kaydedilmelidir. Gözlemler cilt ve tüylerdeki, gözlerdeki, mukoz membranlardaki, solunum, dolaşım, otonom ve merkezi sinir sistemindeki değişikliklerle somatomotor aktivitesi ve davranışlarındaki değişikliklerini kapsamalıdır.Ölçümler hayvanların ağırlıklarından haftalık olarak yapılmalıdır. Ayrıca gıda tüketiminin de haftalık olarak ölçülmesi tavsiye edilir. Hayvanların birbirlerini yemeleri, dokuların otolizi veya yanlış yerleştirme gibi nedenlerle kaybedilmediklerinin ispat edilmesi için düzenli olarak gözlenmesi gereklidir. Çalışma süresi sonunda ikincil izleme bulunmayan uygulama grubundaki sağ kalan tüm hayvanlara nekropsi yapılır. Ölmek üzere olan, acı ve ağrı çeken hayvanlar farkına varıldığında uzaklaştırılmalı, insanca öldürülmeli ve hayvanlara nekropsi yapılmalıdır.
Aşağıdaki incelemeler kontrol grupları da dâhil edilerek tüm hayvanlara testin sonunda uygulanır:
(a) Oftalmoskop(göz muayenesinde kullanılan cihaz) ve eşdeğeri uygun bir alet kullanılarak yapılan gözle ilgili incelemeler test maddesine maruz kalmadan önce ve çalışma sonlandırılırken, tercihen tüm hayvanlara, ancak en azından yüksek doz ve kontrol grubundakilere yapılmalıdır. Gözlerde değişikliğe rastlanırsa, tüm hayvanlar incelenmelidir;
(b) Hematokrit, hemoglobin derişimi, eritrosit sayımı, toplam ve türevsel lökosit sayısını ve pıhtılaşma süresini ve fılatelet sayımıyla protrombin süresi, tromboplastin süresi veya pıhtılaşma potansiyelinin ölçümünü kapsayan hematolojik incelemeler test süresinin sonunda araştırılmalıdır;
(c) Klinik kan biyokimyası tayinleri test süresi sonunda yapılmalıdır. Tüm çalışmalar için uygun olduğu düşünülen test alanları, elektrolit dengesi, karbonhidrat metabolizması, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarıdır. Özgün testlerin seçimi maddenin etkinlik gösterdiği durumlardan etkilenecektir. Tavsiye edilen tayinler kalsiyum, fosfor, klorür, sodyum, potasyum, açlık glikozu (türler uygun olan açlık süreleriyle) serum glutamik piruvik transaminaz 1, serum glutamik okzaloasetik transaminaz 2, ornitin dekarboksilaz gama glutamil transpeptidaz, üre azotu, albumin, kanda kreatinin, toplam bilirubin ve toplam serum protein ölçümleridir.
Yeterli toksisite değerlendirmeleri için gerekli olabilecek diğer belirlemelere lipidler, hormonlar, asit/baz dengesi, methemoglobin ve kolinesteraz aktivitesi dahildir. Gerekli yerlerde gözlenen toksik etkilerinin araştırılmasını genişletmek için ilave klinik biyokimya uygulamaları yapılabilir.
(d) Temel şartlarda analiz gerekli değildir, fakat yalnızca toksisite tahmini ve gözlemi işaret edildiği zaman yapılır. Geçmişe yönelik tarihsel temel veriler yetersizse, doz uygulanmasına başlamadan önce hematolojik ve klinik biyokimya parametrelerinin belirlenmesi düşünülmelidir.
Tam teşekküllü otopsi
Çalışmadaki bütün hayvanlara tam teşekküllü otopsi yapılmalıdır. Buna, vücudun dış yüzeyindeki tüm ofirisler, kafatası, göğüs ve karın boşluklarının ve bunların içeriklerinin incelenmesi dâhildir. Karaciğer, böbrekler, adrenaller, akciğerler ve testis parçalara ayrıldıktan sonra kurumasından olabildiğince kaçınılarak ıslak ağırlıkları tartılmalıdır. Organlar ve dokular, tüm büyük yaralar, beyin- omur/omurilik, beyincik zarı ve beyin zarı, hipofiz, tiroit/paratiroit ve timik doku (nefes borusu), akciğerler, kalp, aort, tükrük salgıları, karaciğer, dalak, böbrekler, böbreküstü bezleri, pankreas, yumurtalık, mesane, yardımcı üreme organları, safra kesesi (eğer varsa), özofagus, mide, oniki parmak bağırsağı, ince bağırsağın üst kısmı, kıvrım bağırsak, kör bağırsak, kalın bağırsak, rektum, idrar torbası, lenf nodülü, (dişi meme bezi), (uyluk kasları), periferal sinir, (gözler), (sternum ve kemik iliği), (femur – eklem yüzeyi dâhil), (üç düzeyde omurilik – servikal(boyunda), mid-thoracic(göğsün orta kısmında) ve lumbar) ve (eksorbital gözyaşı salgılar). (soluk borusu, karaciğer, böbrekler, dalak, testis, böbreküstü bezleri, kalp ve büyük yaraları olan herhangi bir organ veya büyüklükteki değişiklikler) ileride olası histopatolojik inceleme için uygun bir ortamda muhafaza edilmelidir. Parantez içinde belirtilen dokular sadece toksisite belirtisi gösterdiyse veya hedef organsa incelenir.
Histopatolojik inceleme
(a) Yüksek doz grubunda ve kontrol grubundaki hayvanların normal ve muamele edilmiş ciltleriyle doku ve organlarına tam teşekküllü histopatolojik inceleme yapılmalıdır.

(b) Bütün büyük yaralar incelenmelidir.

(c) Diğer doz gruplarındaki hedef organlar incelenmelidir.

(d) Sıçanlar kullanıldığı zaman düşük ve ara doz gruplarındaki hayvanların akciğerlerine enfeksiyon olup olmadığının anlaşılması için histopatolojik inceleme yapılır, böylece hayvanların sağlık durumları hakkında uygun bir değerlendirme yapılabilir. Bu gruptaki hayvanlar üzerinde rutin olarak daha fazla histopatolojik incelemeye ihtiyaç duyulmayabilir fakat yüksek doz grubunda yara gözlenen organlarda histopatolojik inceleme mutlaka yapılmalıdır.

(e) Bir ikincil izleme grubu kullanıldığında, muamele edilmiş diğer gruplarda etki görüldüğü belirlenen organ ve dokular histolojik olarak incelenmelidir.



  1. VERİLER

Veriler her bir test grubu için, testin başlangıcındaki hayvan sayısını ve her bir yara türüne ait hayvan sayısını gösterecek şekilde bir tablo halinde özetlenmelidir. Gözlenen tüm sonuçlar uygun bir istatistiksel yöntemle değerlendirilmelidir. Bilinen herhangi bir istatistiksel yöntem kullanılabilir.





  1. RAPORLAMA



    1. Test raporu

Test raporu, aşağıdaki bilgileri içermelidir:



  • tür, ırk, kaynak, çevresel koşullar, beslenme şekli;

  • test koşulları;

  • doz seviyeleri (kullanıldıysa, taşıyıcının ki de dahil)ve derişim değerleri;

  • cinsiyet ve doza bağlı toksik cevap verileri;

  • mümkünse etki gözlenmeyen düzey;

  • çalışma sırasındaki ölümlerin zamanı veya hayvanların çalışma bitinceye kadar sağ kalıp kalmadıkları;

  • toksik etkileri ve diğer etkilerin tanımı;

  • her bir anormal belirtinin gözlendiği zaman ve sonraki seyri;

  • gıda ve vücut ağırlığı verileri;

  • oftalmolojik bulgular,

  • uygulanan hematolojik testleri ve tüm sonuçlar,

  • uygulanan klinik biyokimya testleri ve tüm sonuçlar (herhangi bir idrara ait kimyasal ve mikroskopik analiz dahil),

  • nekropsi bulguları;

  • histopatolojik bulgularla ilgili detaylı bilgiler,

  • mümkünse sonuçların istatistiksel işlenmesi;

  • sonuçların tartışılması.

  • sonuçların yorumlanması.




    1. Sonuçların değerlendirilmesi ve yorumlanması

Bakınız Bölüm B Genel Giriş (D).




  1. KAYNAKLAR

Bakınız Bölüm B Genel Giriş (E).



B.29 SUB –KRONİK SOLUNUM TOKSİSİTE ÇALIŞMASI

KEMİRGEN TÜRLERİ KULLANILARAK 90-GÜN TEKRARLI SOLUNUM DOZ ÇALIŞMASI


  1. YÖNTEM



    1. Giriş

Bakınız Bölüm B Genel Giriş (B).




    1. Tanımlar ve birimler

Bakınız Bölüm B Genel Giriş (B).




    1. Referans maddeler

Yok.



    1. Test yönteminin ilkesi

Test maddesi, her gün çeşitli gruplardaki deney hayvanlarının derilerine grup başına bir konsantrasyon değeri kullanılarak kademeli konsantrasyonlarla 90 gün boyunca uygulanır. Test maddesinin atmosferde uygun konsantrasyonlarda olmasını sağlamak için bir taşıyıcı kullanılmışsa taşıyıcı kontrol grubu da kullanılmalıdır. Uygulama süresince hayvanlar toksisite belirtilerine karşı her gün gözlemlenir. Test sırasında ölen hayvanlarla deney sonunda hayatta kalan deney hayvanlarına otopsi yapılır.




    1. Kalite kriterleri

Yok.



    1. Test yönteminin tanımlanması




      1. Hazırlıklar

Hayvanlar deneyden en az beş gün öncesinden itibaren deneysel barınma ve beslenme koşullarında muhafaza edilirler. Test öncesinde, sağlıklı genç hayvanlar rastgele deney ve kontrol grubu olarak ayrılırlar. İhtiyaç duyulan durumlarda, test maddesinin ortamda uygun konsantrasyonda olmasını sağlamak için test maddesine uygun bir taşıyıcı ilave edilebilir, sonrasında taşıyıcı kontrol grubu da kullanılmalıdır. Dozun uygulanmasını kolaylaştırmak için taşıyıcı veya başka katkı maddeleri kullanılacaksa, bu maddelerin toksik etki göstermemeleri gerektiği bilinmelidir. Uygunsa daha önceki veriler kullanılır.




      1. Test koşulları

Deney hayvanları


Beklenmedik belirtiler görülmedikçe tercih edilen tür sıçandır. Yaygın olarak kullanılan laboratuvar suşları kullanılmalıdır. Deneyin başında, hayvanlardaki ağırlık değişim aralığı, uygun ortalama değerin %20’sini geçmemelidir. Subkronik bir solunum çalışması uzun süreli bir çalışmanın ön çalışması olarak yürütüldüğü zaman her iki çalışmada da aynı tür ve ırk kullanılmalıdır.
Sayı ve cinsiyet
Her bir maruz kalma konsantrasyonu için en az 20 hayvan (10 dişi ve 10 erkek) kullanılmalıdır. Dişilerin, doğum yapmamış olmaları ve hamile olmamaları gerekir. Eğer arada da hayvanların öldürülmesi planlanmışsa çalışma tamamlanmadan öldürülmesi planlanan hayvan sayısı artırılmalıdır. Ayrıca, 20 hayvandan oluşan bir ikincil izleme grubu (cinsiyet başına 10 hayvan) 90 gün boyunca yüksek doz, düzeyine maruz bırakılabilirler ve uygulama sonrasındaki 28 gün içinde toksik etkilerin tersinirliği, kalıcılığı veya gecikmiş oluşumu açısından gözlemlenmelidirler.
Maruz kalma konsantrasyonları
Kontrol veya taşıyıcı kullanılmışsa, taşıyıcı kontrolü ile birlikte en az üç doz gereklidir (taşıyıcının konsantrasyonu en yüksek düzeyde olmalıdır). Test maddesiyle muamele edilenler dışında, kontrol grubundaki hayvanlar test grubundakilerle aynı şekilde muhafaza edilirler. En yüksek konsantrasyon değerinde toksik etkileri görülmelidir fakat ölüm ya yoktur ya da çok azdır. İnsan maruz kalımıyla ilgili kullanılabilir bir tahmini değer varsa, en düşük doz bunu geçmelidir. İdeal olarak, ara konsantrasyonlar en düşük seviyede gözlenebilir toksik etki meydana getirmelidir. Birden fazla ara konsantrasyon kullanılıyorsa, konsantrasyonlar giderek artan toksik etkileri yaratacak şekilde aralıklandırılmalıdır. Düşük ve ara konsantrasyon gruplarıyla kontrol gruplarındaki ölümlerin olma sıklığı sonuçların anlamlı bir değerlendirilmesinin yapılmasına engel olmayacak kadar düşük olmalıdır.
Maruz kalmasüresi
Günlük maruz kalma süresi, odacık konsantrasyonları dengeye ulaştıktan sonra altı saat olmalıdır. Özel gereklilikleri karşılaması için farklı süreler de kullanılabilir.
Techizat
Hayvanlar, yeterli oksijen içeriği ve eşit olarak dağılmış maruz kalma atmosferi temin etmek için saat başına en az 12 hava değişikliğinde dinamik hava akışı sağlamak amacıyla tasarlanmış soluma techizatında test edilmelidirler. Bu amaçla test hayvanlarının sıkışmaması ve test maddesine solunum yoluyla maruz kalmaları için tasarlanmış bir odacık kullanılmıştır. Genel bir kural olarak, odacığın atmosferinin kararlılığını sağlamak amacıyla test hayvanlarının toplam ‘hacimleri’ test odacığının hacminin % 5’ini geçmemelidir. Odacıktaki ayrı ayrı, oro-nazal yoluyla, sadece başdan veya tüm bedenden, maruz kalmaları kullanılabilir, ilk ikisi test maddesinin başka yollarla alımını azaltmaya yardımcı olur.
Gözlem süresi
Tüm deney hayvanları toksisite belirtileri için uygulama sonrasında ve iyileşme sürecinde günlük olarak gözlenmelidir. Toksisite belirtilerinin ortaya çıktığı ve kaybolduğu zamanlar ve ölüm zamanları kaydedilmelidir.



      1. İşlem

Hayvanlar test maddesine 90 gün boyunca günlük, haftada beş-yedi gün olarak maruz kalırlar. Herhangi bir ikincil izleme grubunda devam eden gözlemler için programlanan hayvanlar ilave bir 28 gün daha muamele edilmeden tutulmalı, toksik etkileri düzelip düzelmediği belirlenmelidir. Testin uygulandığı sıcaklık 22±3 °C derece olmalıdır. İdeal olarak bağıl nem oranı da % 30 ve %70 arasında olmalıdır, fakat bazı aerosollerin(havada asılı kalan sıvı damlacıkları) testleri gibi belli örneklerde bu durum pratik olmayabilir. Gıda ve su maruz kalma boyunca esirgenmelidir.


Uygun analitik konsantrasyon kontrol sistemi ile birlikte dinamik bir solunum sistemi kullanılmalıdır. Uygun maruz kalma konsantrasyonları elde etmek için deneme testi tavsiye edilir.Hava akımı maruz kalma odacığındaki koşulların homojen olacağı şekilde ayarlanmalıdır. Sistem kararlı maruz kalma koşullarını olabildiğince hızlı bir şekilde sağlamalıdır.
Aşağıda belirtilen ifadelerin ölçüm veya kontrolleri yapılmalıdır:
(a) hava akışının hızı (sürekli).
(b) test maddesinin nefes alma bölgesindeki mevcut konsantrasyonu .Günlük maruz kalma süresi boyunca konsantrasyon, ortalama değerin % ±15’inden daha fazla değişkenlik göstermemelidir.
Ne var ki, tozlar ve aerosollerin söz konusu olduğu durumlarda bu düzeyde kontrol sağlanması mümkün değildir daha geniş bir aralık kabul edilebilir. Çalışmanın toplam süresi boyunca günden güne konsantrasyonlar olabildiğince sabit tutulmalıdır. Üretim sistemi geliştirilirken kararlı aerosol konsantrasyonları oluşturmak için parçacık büyüklüğü analizi yapılmalıdır. Maruz kalma sırasında parçacık-büyüklük dağılımının tutarlılığının belirlenmesi için analiz olabildiğince sık aralıklarla yürütülmelidir.
(c) sıcaklık ve nem;
(d) Maruz kalma sırasında ve maruz kalmayı takiben gözlem yapılır ve yapılan gözlemler sistematik olarak kaydedilir. Kayıtlar her bir hayvan için ayrı ayrı tutulmalıdır. Tüm hayvanlar günlük olarak gözlemlenmeli ve başlangıç zamanını da içeren toksisite belirtileri, dereceleri ve süreleri kaydedilmelidir. Gözlemler cilt ve tüylerdeki, gözlerdeki, mukoz membranlardaki, solunum, dolaşım, otonom ve merkezi sinir sistemindeki değişikliklerle somatomotor aktivite ve davranışlarındaki değişikliklerini kapsamalıdır. Haftalık besin tüketimi ölçümleri yapılmalı ve hayvanlar haftada 1 kez tartılmalıdır. Yamyamlık (birbirlerini yeme), dokuların otolizi veya yanlış yerleştirme gibi nedenlerle kaybedilmediklerinin ispat edilmesi için hayvanların düzenli olarak gözlenmesi gereklidir. Çalışma süresi sonunda uygulama grubundaki sağ kalan tüm hayvanlara otopsi yapılır. Ölmek üzere olan, acı ve ağrı çeken hayvanlar farkına varıldığında uzaklaştırılmalı, insanca öldürülmeli ve hayvanlara otopsi yapılmalıdır.
Aşağıdaki incelemeler kontrol grupları da dahil edilerek tüm hayvanlara testin sonunda uygulanır:
(a) Oftalmoskop ve eşdeğeri uygun bir alet kullanılarak yapılan göz ile ilgili incelemeler test maddesine maruz kalımdan önce ve çalışma sonlandırılırken, tercihen tüm hayvanlara ancak en azından yüksek doz ve kontrol grubundakilere yapılmalıdır. Gözlerde değişikliğe rastlanırsa, tüm hayvanlar incelenmelidir;
(b) hematoloji, hematokrit hemoglobin konsantrasyon eritrosit sayısı, toplam ve türevsel lökosit sayısı ve pıhtılaşma potansiyelini ölçen pıhtılaşma zamanı,tromboblastin zamanı veya platelet zamanı gibi değerler test süresinin sonunda araştırılmalıdır.
(c) Klinik kan biyokimyası tayinleri test süresi sonunda yapılmalıdır. Tüm çalışmalar için uygun olduğu düşünülen test alanları, elektrolit dengesi, karbonhidrat metabolizması, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarıdır. Özgün testlerin seçimi maddenin etkinlik gösterdiği durumlardan etkilenecektir. Tavsiye edilen tayinler kalsiyum, fosfor, klorür, sodyum, potasyum, açlık glikozu (türler uygun olan açlık süreleriyle) serum glutamik piruvik transaminaz1, serum glutamik okzaloasetik transaminaz2, ornitin dekarboksilaz, gama glutamil transpeptidaz, üre azotu, albumin, kanda kreatinin, toplam bilirubin ve toplam serum protein ölçümleridir.Yeterli toksisite değerlendirmeleri için gerekli olabilecek diğer belirlemelere lipitler, hormonlar, asit/baz dengesi, methemoglobin ve kolinesteraz etkinliği dahildir.

Gerekli yerlerde gözlenen toksik etkilerin araştırmasını genişletmek için ilave klinik biyokimya uygulamaları yapılabilir.


(d) Urinaliz temel şartlarda gerekli değildir, fakat yalnızca toksisite tahmini ve gözlemi işaret edildiği zaman yapılır. Geçmişe yönelik temel veriler yetersizse, doz uygulanmasına başlamadan önce hematolojik ve klinik biyokimya parametrelerinin belirlenmesi düşünülmelidir.
Tam teşekküllü otopsi
Çalışmadaki bütün hayvanlara tam teşekküllü otopsi yapılmalıdır. Buna, vücudun dış yüzeyindeki tüm orifisler, kafatası, göğüs ve karın boşluklarının ve bunların içeriklerinin incelenmesi dahildir. Karaciğer, böbrekler, adrenaller, akciğerler ve testis parçalara ayrıldıktan sonra kurumasından olabildiğince kaçınılarak ıslak ağırlıkları tartılmalıdır. Organlar ve dokular, tüm büyük yaralar, beyin- omur/omurilik, beyincik zarı ve beyin zarı, hipofiz, tiroit/paratiroit ve timik doku (trakea), akciğerler, kalp, aort, tükrük salgıları, karaciğer, dalak, böbrekler, böbreküstü bezleri, pankreas, yumurtalıklar, mesane, yardımcı üreme organları, safra kesesi (eğer varsa), özofagus, mide, duedunum,jejenum, ileum, kör bağırsak, kalın bağırsak, rektum, idrar torbası, lenf nodülü, (dişi meme bezi), (uyluk kasları), periferal sinir, (gözler), (sternum ve kemik iliği), (femur – eklem yüzeyi dahil), (üç düzeyde omurilik – servikal(boyunda), mid-thoracic(göğsün orta kısmında) ve lumbar) ve (eksorbital gözyaşı salgılar). (soluk borusu, karaciğer, böbrekler, dalak, testis, adrenaller, kalp ve büyük yaraları olan herhangi bir organ veya büyüklükteki değişiklikler) ileride olası histopatolojik inceleme için uygun bir ortamda muhafaza edilmelidir. Parantez içinde belirtilen dokular sadece toksisite belirtisi gösterdiyse veya hedef organsa incelenir.
Histopatolojik inceleme
(a) Yüksek doz grubunda ve kontrol grubundaki hayvanların solunum yollarına ve diğer organ ve dokularına tam teşekküllü histopatolojik inceleme yapılmalıdır.
(b) Bütün büyük yaralar incelenmelidir.
(c) Diğer doz gruplarındaki hedef organlar incelenmelidir.
(d) Düşük ve ara düzeydeki doz gruplarındaki hayvanların akciğerlerine histopatolojik inceleme yapılmalıdır; böylece hayvanların sağlık durumları hakkında uygun bir değerlendirme yapılabilir. Bu gruptaki hayvanlar üzerinde rutin olarak daha fazla histopatolojik incelemeye ihtiyaç duyulmayabilir fakat yüksek doz grubunda yara gözlenen organlarda histopatolojik inceleme mutlaka yapılmalıdır
(e) Bir ikincil izleme grubu kullanıldığında, muamele edilmiş diğer gruplarda etki görüldüğü belirlenen organ ve dokular histolojik olarak incelenmelidir.



  1. Yüklə 5,29 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin