Leksik ma’no — leksemaning nimanidir nomlashi, atashi, anglatishi. Fonetik so‘z — leksemaning fonetik qiyofasi, nomi. Denotat— leksema tomonidan nomlangan narsa-predmet, voqelik. ‘Referent — til birligi ifodalaydigan tushuncha, fikr predmeti. Signifikat— til birligi ifodalaydigan ma’no. Valentlik — leksemaning birikma yoki gap tarkibida boshqa leksemalar bilan aloqaga kirisha olish xususiyatlari. Tushuncha — obyektiv borliqdagi predmet yoki hodisalaming inson miyasida aks etgan umumiy tasavvuri. Turkumlik semalari— leksik ma’noga tayangan holda leksemalarning grammatik ma’nolarini belgilaydigan, shu asosda leksemalarning so‘z turkumlariga uyushishini ta’minlaydigan semalar. LEKSIK MA’NONING SEMANTIK TARKIBI Adabiyotlar: 11 [13-17], 19 [57-671, 26 [15-17], 27 [62—71]. §. Leksik ma’noning semalari
Leksik ma’no leksemaning mazmun planidagi yaxlit bir semantik butunlik bo‘lsa-da, keyingi vaqtlarda bu butunlik tarkibida ma’lum ma’no qismlari — semalar borligi aniqlanmoqda. Masalan, daraxt leksemasining leksik ma’nosida quyidagi semalar borligini ko‘ramiz: 1) «predmet»; «o‘simlik»; 3) «ko‘p yillik o‘simlik»; 4) «yerda o‘suvchi»; 5) «yog‘ochlash- gan tanali»; 6) «ildizli»; 7) «shox-shabbali»; 8) «bargli». Bu semalar birlashib, daraxt leksemasining leksik ma’nosini shakllantiradi. Leksik ma’noning semasiologiyada semema deyilishi ham shundan.
Semalar ma’no xususiyatiga ko'ra quyidagi turlarga bo‘linadi: Atash semalari (denotativ semalar).
