HəZİNİ “HƏDİSİ-ƏRBƏİN” TƏRCÜMƏSİ

Yaşurmaq-gizlətmək:
Gəl bizə eylə əyan əhvalını,

Gəl yaşurmə şimdi bizdən halını
“Yaşurmaq” sözü eyni mənada “Kitabi – Dədə Qorqud”da (bax: VI, 4385) və Molla Vəli Vidadi şeirlərində (bax: , II, 521) işlənmişdir. Bununla belə, bu leksem müasir ədəbi dilimiz üçün ümumişlək deyil və arxaik səciyyə daşıyır.
Ya­yax - pi­ya­da:
Yü­gü­rük at­lartək ki­mi­si sə­gir­də,

Ki­mi­si ya­yax­lar tək as­ta ge­də.
"Ya­yax" sö­zü­nə ey­ni məna­da "ya­daq" və "ya­ğaq" şək­lin­də əs­ki türk mətn­lə­rin­də rast gə­li­rik (70, 222-223). Or­ta əsr­lə­rin türk­dil­li, o sı­ra­dan Azər­bay­can əl­yaz­ma­la­rın­da isə bu söz "ya­yak" və "ya­yan" şək­lin­də də iş­lən­miş­dir (41,17; 108, VI,4437-4442; Şüh, 28a). Di­li­mi­zin qərb qru­pu şi­və­lə­rin­də bu söz "yə­yax" şək­lin­də qo­ru­nub sax­lan­mış­dır (9, 218).

Yavuz-sərt, qəddar, zalım, amansız, yaman, pis :
Dəxi yavuz quldur ol ki, dünyadə,

Ali qəsrü köşklər bünyad edə.
Yavuz sözü Kitabi-Dədə Qorqud da yaman, pis, mənasında işlənmişdir : Yavuz yerlərə yeltəndin, qayıda döngil (86), Ət-töhfə də bu sözün qəddar, zalım mənaları ilə yanaşı, tund anlamında işlənməsi də qeyd olunur (302). Əsirəddin Əbu Həyyan isə bu sözün vəhşi mənasını qeyd etmişdir (57).