Himoyaga ruxsat etiladi «Tasviriy san’at» kafedrasi mudiri B. M. Qurbonova
Yüklə 0,78 Mb.
|
| Qoʻyqirilganqal'a. Miloddan avvalgi III—IV asrlarga oid yodgorlikdir. U Qoraqalpogʻistonnning Toʻrtkoʻl shahridan 22 km uzoqlikda joylashgan.
Unda shohlar, askarlar uchun alohida xonalar, gʻalaba zallari boʻlgan. Ibodatxona binosi ikki qavatli boʻlib, diametri 44, 4 m. Balandligi 9,5 m ni tashkil etadi. Bino ichida 8 ta gumbazli xona boʻlib, unda devoriy rasmlar, shuningdek, zoʻr mahorat bilan ishlangan sopol tobutlar, haykalchalar, devoriy naqshlar topilgan. Saroy zallarida devoriy rasmlar bilan bir qatorda ganchdan tayyorlangan rangli relyeflar, haykallar uchraydi. Gʻalaba zalidaga bir relefda podsho va uning atrofidagi a'yonlar aks ettirilgan, boshqa xonadagi relyeflarda esa kiyik, anor, shuningdek, tok novdalari oʻz ifodasini topgan.
Varaxshadagi eng katga bino 9 gektarni egallagan va balanddigi 10 metrni tashkil etgan. Bu binoda hukmdorlar saroyi va ibodatxona, askarxona, aslaha xonalar boʻlgan. Saroylardagi xonalar devoriy ranggasvir asarlari, haykallar va har xil rasmlar bilan bezatilgan. (1-rasm) Ayritom - Termiz shahridan 18 km uzoqlikda, Amurdaryo qir gʻo gʻida joylashgan qadimiy shahar boʻlib, u 1932 yilda aniqlangan. Bu yerda olib boryatgan qazish ishri jarayonida turli haykal va frizlar topilgan. Ularda chiltor, qoʻshnay, ud, nogʻora chalib turgan ayollar va erkaklar tasvirlangan.Bu frizlar ishlanish uslubi va kompozitsiyasi jihatidan Shimoliy Hindiston haykatgaroshligiga juda oʻxshab ketadi. Bu hol I—II asrlarda Budda dinining Oʻrta Osiyoga kirib kelshi va tarqalishi bilan izoxlanadi. Ular oʻzining badiiyligi jihatidan nihoyatda yuqoridir. 1938 yilda Ayritomdan I—II asrlarga oid buddaviylar ibodatxonasi ham topilgan. U yerda maxsus hujralar, budda haykali ham boʻlgan.(2-rasm) Dalvarzintepa — Andijon viloyatining chekka qismidagi Dalvarzin qishlogada joylashgan turar joy xarobasi Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|