Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SEPTİMİUS SEVERUS

(149, Leptis Magna, Trablusgarp] - 211, Eburacum, Britanya [bugün Ybr&/9Roma imparatoru (193-211). 3 yıl süreyle kuşattığı antik kent Bizanti-on'da(-*) önce yıkım, sonra da inşa faaliyetlerinde bulunmuştur.

Tam adı Lucius Septimius Severus Per-tinax'tır. Babası Leptis Magna'da hizmet veren bir süvari subayı olan Septimius Severus, 173'lerde senatoya girdi. 190'da konsül, 191'de Pannonia Eyaleti'nin valisi oldu. 193'te Illiria ordusu tarafından Car-nuntum'da imparator ilan edildikten sonra Roma'ya giderek duruma hâkim olan ve Britanya'daki rakibi Decimus Clodius Albi-nus'u kayser ilan ederek uzlaşma sağlayan Septimius Severus, rakiplerinden Suriye Valisi Gaius Perscennius Niger'i kesin yenilgiye uğrattıktan sonra hasmını tutan Bi-zantion kentini cezalandırmaya karar verdi. 193-194 kışında başlayıp, 196 yazına kadar süren kuşatma sırasında Bizantion halkı büyük sıkıntılar çekti ve bazı iddialara göre açlık insanları birbirini yemeye kadar götürdü. Bizantioh'un düşmesi ile birlikte Severus, şehir surlarını yıktırdı ve şehri yağmalattı. Fakat sonradan Bizantion'un coğrafi ve stratejik önemini göz önüne alarak surları yeniden inşa ettirdi. Antik dönem surlarının 300 m kadar batısından geçen yeni surlarla kentin agorasının batı kapısı arasında revaklı bir yol yaptırdı, sonraları kentin önemli yapıları olacak Hippod-

rom(->), Tetrastoon(->) ve Strategion'u(->) inşa ettirdi. Severus ayrıca Bizantion'un adını Antonia ya da Antonina şeklinde değiştirmiş ise de, bu isimler kısa sürede unutulmuştur.

Buradan doğuya yönelen imparator, Parthlara karşı sefer açarak 198'de Ktesi-fon'u aldı ve Mezopotamya eyaletini kurdu. Doğu kültlerine büyük yakınlık duyan Septimius Severus'un 202'de Hıristiyanlığın yayılmasını engellemek amacıyla çıkardığı fermanın din savaşlarım artırdığı ileri sürülür. 208'de ayaklanan iskoç asilleriyle savaşmak üzere gittiği Britanya'da 211'de bir hastalık sonucu ölen Severus'un yerine, kendisi gibi Afrika kökenli olan İulia Dom-na'dan olma oğlu Caracalla geçmiştir.

Bibi. J. B. Buey, AHistory of the Later Roman Empire (395-800 A. D.), Londra, 1889; S. Pe-rowne, The end of the Roman World, Londra, 1966; S. Mazzarino, La fine del mondo antico, Milano, 1965.

ASNU BİLBAN YALÇIN