| SERPUŞ HANI
Beyoğlu İlçesi'nde, Galata'da Perşembe Pazarı Caddesi ile Eski Tay Çıkmazı'nın kesiştiği köşede inşa edilmiştir.
Yapı, gösterdiği özellikler nedeniyle 1800'lerden sonraya tarihlenebilir. Plan şeması olarak, yamuk dikdörtgen yorumu, yapının inşa edildiği alana bağlı kalması nedeniyledir.
Serpuş Hanı, gene Galata'da eski yapı kalıntıları üzerine inşa edilmiş olan Saksı Hanı(-») gibi avlusuz bir yapıdır. Yapı önceki dönemlere ait kalıntıların bulunduğu alan değerlendirilerek inşa edildiğinden birbirine geçit veren, tonoz örtülü mekânlar halindeki hacimler, karanlıktır. Taşıyıcı unsurlar olarak gördüğümüz duvar ve payeler taş örme dokulara sahiptirler. Yapıda görülen kemer sistemi yuvarlak şekilli ve tuğla-derz dokuludur.
Yapının dar kenarıyla konumlandığı Perşembe Pazarı Caddesi cephesi, yolun eğimine bağlı olarak şekillenmiştir. Cephenin hâkim unsurunu dört sıra çıkma oluşturur. Profilli taş konsollarla taşınan bu çıkmalarla, her mekânın hacimsel düşey hatları cepheye hareketli ve çok bölümlü bir ifade kazandırmıştır. Böylece muntazam kesme taş ve üç sıra tuğla-derz hatıl do-kulu cephe ifadesi, sivri kemerli dikdörtgen pencerelerin düşey ifadesiyle, konsollu çıkmaların ve üç sıra tuğla kirpi saçak bor-dürünün yatay ifade etkisini dengelemiştir.
Galata'da surlar içinde yer alan Kurşunlu Han(-») ve eski yapı alanı üzerine inşa edilen Saksı Hanı ile Serpuş Hanı gibi yapılar, Osmanlı döneminde İstanbul'un Eminönü, Yemiş İskelesi, Unkapam gümrüklerine kadar Galata kıyılarında da önemli ticari faaliyetlerin yaşadığını ve 18. yy'dan başlayarak 20. yy'a kadar Osmanlı ticaret hayatında önemli yeri olduğunu gösterirler. Bibi. Güran, istanbul Hanları, 132-133.
GÖNÜL CANTAY
Dostları ilə paylaş: |
