Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SERVET-İ FÜNUN

Haftalık edebiyat, aktüalite ve magazin dergisi.

İlk sayısı 17 Mart 1891'de çıkan dergi, yayımcısı Ahmed ihsan Tokgöz'ün(->) II. Abdülhamid'den sağladığı yardım sayesinde döneminin en modern baskı makinelerine sahip oldu. Bol resim yayımlamayı ilke edindiğinden yine bu yardım sayesin-

Servet-i

Fünun

dergisinin

ilk

sayısının

kapağı.

Cengiz

Kahraman

arşivi

de Avrupa'dan uzman klişeci getirmek imkânını elde etti.

Recaizade Ekrem(->), Halit Ziya Uşak-lıgil(-0, Nabizade Nâzım, Ahmed Ra-simO), Mahmud Sadık, Cenab Şahabed-din, Ali Ekrem (Bolayır), Süleyman Nazif, Cavid Bey, Müftüoğlu Ahmed Hikmet gibi dönemin ünlü kalemlerine yer verdiğinden resimleri kadar değerli yazılarıyla da toplumda aranır bir yayın haline geldi. Ülkenin çeşidi yerlerinden resimli röportajlar kullandığı gibi, ilk fotoğraf yarışmasını açarak okuyucunun katkısını sağladı. Ayrıca, "Sanayi-i Nefise" adı altında çıplak kadın tablolarının resimlerine de sayfalarında yer vererek büyük bir yenilik getirdi.

Tevfik Fikret'in(->) 256. sayıda (7 Şubat 1896) derginin yazı işleri müdürlüğüne gelmesiyle dergi, Servet-i Fünun edebiya-tı(->) denilen edebi hareketin sözcülüğünü üstlendi. Genç yazarların toplandığı ve yeni fikirlerin ortaya atıldığı bir yapı ile polemik yayın niteliğine büründü. Etkisi daha da arttı. Bu yapısı, Tevfik Fikret'in kişisel sebeplerle yöneticilikten ayrılmasından sonra da devam etti. Yeni yönetici Hüseyin Cahit'in (Yalçın) Fransız ihtilali ile ilgili bir çevirisinin rakip dergi Malumat'm(->) sahibi Baba Tahir'in jurnaliyle kovuşturmaya alınması üzerine 16 Ekim 1901'de kapatıldı. Gerçi Ahmed ihsan da, Hüseyin Cahit de beraat ettiler ama, dergi eski edebi niteliğini yitirdi. Bol resimli magazin dergisine dönüştü.

1908'de II. Meşrutiyet'in ilanı üzerine bir ara günlük gazeteye dönüştü ise de kısa zamanda yine dergi haline geldi. 24 Şubat 1910'daki sayısında Fecr-i Âti Encü-men-i Edebisi imzalı bildiriyle kısaca Fecr-i Âti(-») diye bilmen edebi topluluğun yayın organlığını üstlendi. I. Dünya Savaşı sırasında Ahmed ihsan Tokgöz'ün hastalığı sebebiyle İsviçre'ye gitmesi üzerine yayımına ara veren dergi, 1924 sonunda daha çok magazinel nitelikle yeniden yayına girdi. Harf devriminin arkasından adını Servet-i Fünun-Uyanış'a. çeviren dergi 1940'ta bir ara yine edebi niteliğine ağırlık verdi ve sahibinin 1942'de ölümünden 2 yıl sonra 26 Mayıs 1944'te 2464. sayısında kapandı.

ORHAN KOLOĞLU