Hukukun temel kavramlari

9.1.3. Ceza Hukuku 
Hukuk kurallarını ihlal eden davranışların tümü değil, bir kısmı suç olarak kabul edilir, 
bu davranışların cezalandırılması öngörülür. Ceza hukuku, toplum yaşamını, düzenini korumak 
amacıyla, devletin yetkili organlarınca suç kabul edilen, hukuka aykırı davranışları belirleyen, 
bu davranışlara verilecek cezaları, cezaların uygulanmasını/infazını düzenleyen hukuk dalıdır. 
Hukuka  aykırı  davranışların  kimisi,  hukuk  kuralını  çiğneyen  kişiyle  o  davranışın  mağduru 
olmuş kişi arasındaki özel bir konu olmanın ötesinde önem taşır. Örneğin bir kimsenin malının 
çalınması  durumunda,  vakanın,  malı  çalınan  kimseyle  hırsız  arasındaki  ilişkinin  ötesinde 
toplum/kamu  düzenini  ilgilendiren  bir  yöne  vardır.  Bundan  dolayı  hırsızlıkla  ilgili  olarak 
yapılan, hırsızın cezalandırılmasını amaçlayan kovuşturma kamu adına yürütülür (Aybay vd. 
2016: 207). 
Ceza  hukukunun  günümüzdeki  amacı,  toplum  yaşamı  bakımından  önemli  olan 
değerleri, çıkarları korumaktır. Geniş anlamda ceza hukuku denildiğinde, şekli ve maddi ceza 
hukuku  anlaşılır.  Şekli  ceza  hukuku  ile  ceza  yargılaması  hukuku  ifade  edilir.  Maddi  ceza 
hukuku,  hak  ve  haksızlığın  değerlendirilmesiyle  ilgilenir.  Ceza  Kanunundaki  genel  ve  özel 
hükümler maddi ceza hukukunu oluşturur. Burada suç oluşturan bir eylemin ne zaman ve nasıl 
işlendiği, bu eyleme hangi hukuksal sonuçların/yaptırımların (özgürlüğü bağlayıcı ceza/hapis, 
adli para cezası, güvenlik önlemi) uygulanacağı konuları incelenir (Hakeri 2015: 29). 
Bugün yürürlükte olan Türk Ceza Kanunu, 26 Eylül 2004’te kabul edilmiş olan 5237 
sayılı yasadır.  
 
 

---

215