Hukukun temel kavramlari

11.1.1. Kişiler Hukuku 
Kişiler  hukuku,  kişilerin  türlerini,  ehliyetlerini,  kişisel  hallerini,  yakınlarıyla  olan 
ilişkilerini, belli bir yerle olan ilgilerini, kişiliğin başlangıcı ve korunmasını düzenleyen medeni 
hukuk dalıdır. Dolayısıyla kişiler hukukunun inceleme konuları arasında şunlar yer almaktadır: 
Doğum, ölüm, gaiplik, hak ehliyeti, fiil ehliyeti, ayırt etme gücü, erginlik, kısıtlılık, hısımlık, 
yerleşim  yeri, isim.  Kişiler hukuku, Türk Medeni  Kanununun 8 ile 117.  maddeleri  arasında 
düzenlenmiştir. 
11.1.2. Aile Hukuku (Akıntürk 2015: 278; Bozkurt 2012: 136-138) 
Aile hukuku, kişinin  içinde bulunduğu  ve  aile  adı verilen topluluğun üyeleriyle olan 
ilişkilerini  düzenleyen  medeni  hukuk  dalıdır.  Aile  hukukunun  başlıca  inceleme  konuları 
arasında şunlar yer alır: Nişanlanma, evlenme, eşlerin (karı-kocanın) karşılıklı hak ve ödevleri, 
mal  rejimleri,  evliliğin  sona  ermesi,  boşanma,  hısımlık,  nesep/soy,  evlat  edinme,  velayet, 
vesayet.  Aile  hukukuna  ilişkin  kurallar,  Türk  Medeni  Kanununun  118  ile  494.  maddeleri 
arasında düzenlenmiştir. 
Nişanlanma, yasanın ifadesiyle bir evlenme vaadidir ve aile hukukuna has bağımsız bir 
sözleşmedir.  Nişanlanma  sözleşmesinin  içeriği,  bir  erkekle  bir  kadının  evlenmeye  karar 
vermeleri konusundaki iradeleridir. 
Nişanlanma, farklı cinse mensup kişiler arasında meydana gelir. Tarafların her ikisi de 
erkek ya da kadın ise nişan yok hükmündedir. Akıl hastalığı veya herhangi bir kesin evlenme 
engelinin bulunması da nişanlama sözleşmesini geçersiz hale getirir.  
Nişanlanmayla  taraflar  arasında  nişanlılık  ilişkisi  kurulur  ve  bu  ilişkiden  birtakım 
sonuçlar  doğar.  Bunlardan  en  önemlisi,  tarafların  karşılıklı  bağlılık  (sadakat)  ve  yardım 

---

268 
 
yükümlülüğüdür. Nişanlılar birbirlerine karşı, toplumun nişanlılar için beklediği ilgiyi, saygıyı 
göstermekle yükümlüdürler. Nişanlılar ayrıca evlilik için hazırlık yapmakla yükümlüdürler. 
Nişanlılık ilişkisinin ortadan kalkmasıyla birlikte hediyelerin geri verilmesi ve tazminat 
ödenmesi  ortaya  çıkabilir.  Türk  Medeni  Kanununa  göre  nişanlılık,  evlenme  dışındaki  bir 
nedenle sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana babanın ya da onlar gibi davrananların 
diğer  nişanlıya  vermiş  oldukları  alışılmışın  dışındaki  hediyeler,  verenler  tarafından  geri 
istenebilir.  Ayrıca  yasa,  nişanlılardan  birinin  haklı  neden  olmaksızın  nişanı  bozması  veya 
nişanın  bozulmasına  kusurlu  davranışıyla  neden  olması  durumunda  diğer  nişanlıya,  ortaya 
çıkmış olan zararlarının giderilmesini isteme hakkı vermiştir. 
Evlenme,  nişanlıların  evlilik  birliğini  meydana  getirmek  için  yaptıkları  hukuksal  bir 
işlemdir.  Evlilik,  karşı  cinsten  iki  kişinin,  tam  ve  sürekli  bir  yaşam  ortaklığı  kurmak  üzere, 
hukukun aradığı koşullara uygun olarak birleşmesi biçiminde tanımlanabilir. Kadın ve erkekler 
için evlilik yaşı, on yedi yaşın tamamlanmasıdır. Pek önemli bir nedenin varlığı halinde yasa, 
erkeğin  ve  kadının  on  altı  yaşını  tamamlaması  durumunda  tarafların  evlenmelerine  izin 
verilebileceğini düzenlemiştir. 
Evlilik  ancak  yasanın  belirlediği  yetkili  resmi  organlar/makamlar  önünde  yapıldığı 
takdirde geçerli olur. Bu nedenle örneğin dini nikâh hukuken bir değer taşımaz.  
Evlilik,  eşlerden  birinin  ölmesi,  evliliğin  yargıç  kararıyla  iptali  veya  yargıcın 
boşanmaya karar vermesiyle sona erer. Yasanın kabul ettiği boşanma nedeni, evlilik birliğinin 
sarsılması  veya  ortak  yaşamın  yeniden  kurulamamasıdır.  Bunların  dışında  eşlerin  boşanma 
konusundaki anlaşmaları da genel bir boşanma nedenidir. 
Boşanma davaları eşleri ve evlilik birliğindeki çocukları ilgilendiren hukuksal sonuçlar 
doğurur. Bunlar, malların tasfiyesi, kadının belli bir süre evlenememesi (iddet müddeti), nafaka 
bağlanması, kadının evlenmeden önceki adını alması, çocukların velayeti gibi.