11.2.1.2. Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri Daha önce belirtildiği gibi borç ilişkisinin bir başka kaynağı, haksız fiillerdir. Haksız
fiil, hukuk düzeninin izin vermediği ve hoş karşılamadığı zarar verici eylem ve davranışlardır.
Haksız fiilin unsurları şunlardır: fiil, hukuka aykırılık, zarar, illiyet (nedensellik) bağı,
kusur (Nomer 2015: 138-153):
Fiil, insanların iradi davranışlarıdır. İradi hareket icrai olabileceği gibi, ihmali de
olabilir.
Hukuka aykırılık, hukukun izin vermediği bir davranışta bulunmaktır.
Zarar, bir kimsenin malvarlığında, o kimsenin iradesi dışında meydana gelen azalmadır.
İlliyet bağı, ortaya çıkan zararla, hareket arasındaki ilişkidir.
Kusur, hukuka aykırı bir davranışta bulunan kimse hakkında yürütülen değer yargısıdır.
Bu bakımdan kusur, öznel ögedir. Gerekli iradeyi göstermeyerek hukuka aykırı bir davranışta
bulunmamak kınamayı gerektirir. Bir kimsenin bilerek ve isteyerek hukuka aykırı davranması
(kast) veya gerekli dikkat ve özeni göstermeyerek hukuka aykırı bir sonucun ortaya çıkmasına
yol açması (ihmal), o kişinin kınanmasını gerektirir. Diğer bir anlatımla o kişi hakkında kusurlu
olduğu değerlendirmesi yapılır. Zarar verenin kusurunu ispat etmek zarar gördüğünü ileri
sürene aittir.
Haksız fiillerle başkalarına zarar verenler, bu zararlarını tazmin etmekle yükümlüdürler.
Örneğin bir kimseyi dövmek, yaralamak, öldürmek, bir kimsenin çantasını parçalamak,
arabasının camlarını kırmak, şeref ve haysiyetine (kişilik haklarına) haksız saldırıda bulunmak
vb. haksız fiildir.
