I bob. Adabiyotlar sharhi

3. Smolaning sirt taranglik kuchini aniqlash. Smolaning sirt taranglik kuchi Vilgilim asbobida aniqlanadi va quyidagi formula yordamida hisoblab toplidi:
δ = k ^. h δ = ∆h^.g(S+nρ^.tw)/2(t+w)
Bu yerda k-standart suyuqlikning o’zgarmas konstantasi bo’lib, k=δ/h formuladan topiladi.
∆h-spiral uzunligi,
g-tortishish kuchi tezligi,
δ-spiralning elastiklik koeffitsienti,
ρ-eritma zichligi,
n-mikrometrning bo’linish chizig’i,
t va w - plastinkani qalinligi va eni.
4. Ozod formalinni aniqlash. Idishga 25-30 ml 25% li natriy sul’fit eritmasidan solib, finoftalein indikatori och ko’k rangga o’tguncha 0,1 H li xlorid kislota ishtirokida neytrallanadi. Eritmadagi ortiqcha formaldegid quyidagi formuladan topiladi:
X_f = V^.K^.0,0032^.100/P
Bu yerda; X_f-formaldegid miqdori,
V –xlorid kislota hajmi,
K-xlorid kislotaning tuzatish koeffiseinti,
0032 - 1ml 0,1N li xlorid kislotaga mos keladigan formaldegid miqdori,
P-tekshirilayotgan eritma massasi.
5. Erituvchilarning sifat jihatidan tekshirish. Uglevodorlar (benzol, toluol, ksilol) ni suvli reaksiyasida tekshirish. O’lchagichga varonka yordamida 10 ml tekshirilayotgan modda va 10 ml distillangan suv solinib, aralashtiriladi. Tindirilgan suvli eritma toza probirkaga solinadi. Eritmaga metilin qizili indikatordan 2 tomchi solinganda, rang rang bermasligi kerak. Agar rangi o’zgarsa, sifatsiz erituvchi hisoblanadi. U faqat 0,1 ni H₂SO₄ eritmasidan bir tomchi solinganda ya’ni kislotali muhitda rangi o’zgaradi [17].
6. Smola rangini fotometrik usulda aniqlash. Spektrofotometrda eritma rangiga qarab, optik zichligi aniqlanadi va standart grafikka taqqoslab, GOST-19266-79 ga mosligi tekshiriladi.
7. Uchuvchan va uchuvchan bo’lmagan erituvchilar hamda plyonka hosil qiladigan moddalarni massa ulushlarini aniqlash. Erigan moddaning massasini umumiy eritma massasi nisbatiga qarab, smolalarning massa ulushini aniqlash mumkin. Eritmadagi smola miqdori GOST-17537-72 ga mos bo’lish kerak. Uchuvchan erituvchilar bilan ishlaganda, og’zi berk idishlarda, past haroratda, uchuvchan bo’lmagan erituvchilarni og’zi ochiq idishlarda ma’lum bir vaqtgacha saqlash va ishlatish mumkin.