İlahi ziyafət İslam İnqilabının Böyük Rəhbəri həzrət Ayətullah Xameneinin Ramazan ayı barədə çıxışlarından seçmələr

1) Ümumi mərhələ

Bir mərhələ orucun ümumi mərhələsidir - yəni yeməkdən, içməkdən və digər haramlardan çəkinmək. Əgər bizim orucumuzun yeganə məzmunu bu imsak olsaydı da, çoxlu xeyirləri olmuş olardı. Bu həm bizi sınayır, həm də bizə öyrədir; bunda həm həyat üçün sınaq, həm də dərs var; təlim və məşqdir. Bu işdə fiziki idmandan olduqca əhəmiyyətli olan bir idman vardır. İmamlardan nəql olunan bəzi hədislərdə orucun bu mərhələsinə işarə vurulmuşdur. İmam Sadiq (ə) bir hədisdə buyurur: "Allah-Taala orucu vacib etmişdir ki, varlı ilə yoxsul bərabər olsun".¹ Yoxsul adam gün ərzində hər istədiyini alıb yeyə və içə bilmir. Varlı adamlar isə könülləri çəkən və istədikləri hər bir şeyi ala bilirlər. Varlı adam yoxsulun halını, aclığını və ürəyi istəyəni almaqda çəkdiyi çətinliyi dərk etmir. Oruc tutanda isə hamı bərabər olur, öz ixtiyarları ilə nəfslərinin istədiyindən məhrum olurlar. İmam Rzadan (ə) nəql olunan başqa bir hədis isə başqa bir məqama toxunur. Bu hədisdə qiyamət gününün yoxsulluğuna, aclığına və susuzluğuna işarə vurulur. Qiyamət günü insanın çətinliklərindən biri də onun Allahın sorğu-sualı və mühakiməsi zamanı çəkdiyi susuzluq və aclıqdır. İnsan ramazan ayının aclıq və susuzluğunda qiyamət gününü yada salmalı və çox çətin olan həmin an barədə fikirləşməlidir.

İmam Rzadan (ə) nəql olunan başqa bir hədis isə aclıq və susuzluq çəkmək mərhələsində orucun başqa bir cəhətinə diqqət çəkir. Buyurur ki, oruc insana aclığa və susuzluğa tab gətirmək üçün dözüm verir.² Nazla böyümüş, aclığı və susuzluğu dadmamış, onların nə olduğunu anlamayan insanlarda dözüm olmur, bir çox hallarda çox tez əldən düşürlər, həyatın müxtəlif problemləri onları sıxır və əzir. Aclıq və susuzluğu dadmış insan isə bunların mənasını bilir, çətinliklər qarşısında dözməyi bacarır. Ramazan ayı hamıya bu dözümü bəxş edir. Bu barədə İmam Rzadan (ə) başqa bir hədis də nəql olunmuşdur. Bunlar bəlkə də bir hədisin iki hissəsi ola bilər: "Allahın vacib etdiklərini yerinə yetirmək üçün təlim və riyazətdir".¹ Yəni ramazan ayında aclığa və susuzluğa dözmək, nəfsin istəklərindən çəkinmək insanı həyatın müxtəlif işlərini yerinə yetirməyə qadir edir. Təbii ki, məqsəd şəriətə uyğun olan ilahi və ixtiyari riyazətlərdir. İnsanı gücləndirən və həyatın çətin yollarını keçməyə qadir edən amillərdən biri çoxlarının istifadə etdiyi riyazət - məşqdir. Oruc şəriətə uyğun bir riyazətdir. Buna əsasən, oxunan bir neçə hədisdə görürsünüz ki, orucun bu mərhələsi - yəni aclıq və susuzluğa dözmək mərhələsi varlılarda kasıblarla bərabərlik hissini yaradır, insana qiyamət gününün aclığını yada salır, çətinliklər qarşısında dözüm bəxş edir, bir ilahi məşq kimi insana vacib əməlləri yerinə yetirmək dözümü bağışlayır. Yəni bu faydaların hamısı bu mərhələdədir; qarının yeməksiz olmasından və adi halda insana halal olan işlərdən çəkinməkdən əlavə, insana çox faydalı olan paklıq, nurluluq və zəriflik də verir.