İmar kiRLİLİĞİne neden olma suçU

E. Suçun Özel Oluşum Biçimleri

1. Teşebbüs

Ceza sorumluluğu alanının genişlemesine neden olan teşebbüs, suç tanımında öngörülen neticenin gerçekleşmemesine rağmen bu neticeyi gerçekleştirmeye yönelik olarak işlenen fiillerin cezalandırılmasını sağlamaktadır⁶⁸. TCK m.35’de düzenlenen “suça teşebbüs” hükmünde de, kasten işlenebilen bir suçun icra hareketlerine başlanmasına rağmen neticenin gerçekleşmemesi halinde de teşebbüsten sorumluluğun söz konusu olacağı düzenlenmiştir⁶⁹.

Teşebbüs kurumu; sırf hareket suçlarında icra hareketlerinin tamamlanmadığı, neticeli suçlarda ise neticenin gerçekleşmediği hallerde uygulanabilecektir⁷⁰. Bu durumda TCK m.184 hükmünde düzenlenen üç suç tipini de ayrı değerlendirmemiz gerekmektedir.

TCK m.184/1’de öngörülen, yapı ruhsatı olmadan ya da mevcut ruhsata aykırı olarak bina yapılması suçun, yerleşik Yargıtay uygulaması dikkate alındığında teşebbüse elverişli bir suç değildir. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde inşa faaliyetine başlanması ile bina yapma fiilinin de icrasına başlanmış olmaktadır⁷¹.

Buna karşın suçun tamamlanması için binanın tamamlanması gerektiğini ileri süren görüş bakımından bina, İmar Kanundaki tanımına uygun biçimde tamamlanana kadar icra devam etmektedir ve bu zaman zarfında fiilin icrasına elde olmayan nedenlerle son verilmesi durumunda teşebbüsten söz edilebilecektir. İmar Kanunu m.32/1⁷²’de düzenlendiği şekilde, ruhsatsız veya mevcut ruhsata aykırı olarak bina inşasına devam edildiği sırada, idari makamlar tarafından söz konusu inşaatın ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yapıldığının tespit edilmesi halinde yapının inşası mühürlenerek durdurulmaktadır. Bu durumda inşa faaliyeti failin elinde olmayan sebeplerle durmuş olup, bina tamamlanamadığından suç teşebbüs aşamasında kalmıştır sonucuna ulaşılmalıdır.

Ancak icraya başlamadan söz edilebilmesi için öncelikle inşasına başlanan yapının, bina niteliğini kazanmaya yönelik olarak inşa edildiğinin açıkça anlaşılması gerekmektedir. Eğer bir “yapı” oluşturulması şeklinde bir inşa faaliyeti yürütülüyorsa, birinci fıkrada suçun konusu “bina” olduğundan, yapının inşa faaliyeti ruhsata aykırı olup, durdurulsa da suç gündeme gelmeyecektir⁷³.