3
İSLAMDA ŞİƏLİK
ƏLLAMƏ SEYYİD MƏHƏMMƏD
HÜSEYN TƏBATƏBAİ
4
Kitabın adı:...................İslamda şiəlik
Müəllif:...........Əllamə Seyyid Məhəmməd
..............................................Hüseyn Təbatəbai
Nəşr edən:..........Nur mədəniyyət mərkəzi
Tiraj:..........................................................3000
Çap tarixi:................................................2002
5
Mündəricat
ALLAHIN ADI İLƏ ....................................................................................... 9
ÖN SÖZ......................................................................................................... 12
USTADIN TƏRCÜMEYİ-HALI ................................................................. 20
ƏLLAMƏ TƏBATƏBAİNİN ƏSƏRLƏRİ ................................................ 24
MÜQƏDDİMƏ ............................................................................................ 27
ŞİƏLİYİN YARANMASI VƏ İNKİŞAF ETMƏSİ .................................... 31
ŞİƏLİYİN YARANMASI ............................................................................ 33
AZLIQ TƏŞKİL EDƏN ŞİƏLƏRİN ÇOXLUQ TƏŞKİL EDƏN
SÜNNÜLƏRDƏN
AYRILMASI
VƏ
İXTİLAFIN
YARANMA
SƏBƏLƏRİ .................................................................................................... 36
İKİ MƏSƏLƏ: CANİŞİNLİK VƏ ELMİ MƏRCƏİYYƏT ........................ 39
SEÇKİ YOLU İLƏ OLAN XİLAFƏT MƏSƏLƏSİ VƏ ONUN ŞİƏLİK
NƏZƏRİYYƏSİ İLƏ ZİDD OLMASI ........................................................ 42
XİLAFƏTİN ƏLİ (Ə)-A ÇATMASI VƏ ONUN SEÇDİYİ YOL ............. 50
ŞİƏLƏRİN ƏLİ (Ə)-IN BEŞ İLLİK XİLAFƏT DÖVRÜNDƏ ƏLDƏ
ETDİKLƏRİ NAİLİYYƏTLƏR ................................................................... 55
XİLAFƏTİN
MÜAVİYƏNİN
ƏLİNƏ
KEÇMƏSİ
VƏ
ONUN
PADŞAHLIQ VƏ VARİSLİK ÜSLUBUNA ÇEVRİLMƏSİ .................... 58
ŞİƏLƏRİN ƏN AĞIR DÖVRANI .............................................................. 61
BƏNİ-ÜMƏYYƏ SƏLTƏNƏTİNİN MÖHKƏMLƏNMƏSİ .................. 63
ŞİƏLƏR - İKİNCİ HİCRİ ƏSRİNDƏ ......................................................... 66
ŞİƏLƏR - ÜÇÜNCÜ HİCRİ ƏSRİNDƏ .................................................... 69
ŞİƏLƏR - DÖRDÜNCÜ HİCRİ ƏSRİNDƏ .............................................. 70
ŞİƏLƏR - DOQQUZUNCU HİCRİ ƏSRİNDƏ ........................................ 71
ŞİƏLƏR - ON-ON BİRİNCİ HİCRİ ƏSRLƏRİNDƏ ................................ 73
ŞİƏLƏR - ON İKİ- ON DÖRDÜNCÜ ƏSRLƏRDƏ ................................ 74
ŞİƏLƏRİN FİRQƏLƏRƏ BÖLÜNMƏSİ .................................................. 75
FİRQƏLƏRƏ PARÇALANMA VƏ BƏZİ CƏRƏYANLARIN ARADAN
GETMƏSİ ...................................................................................................... 75
ZEYDİYYƏ ŞİƏLƏRİ .................................................................................. 77
İSMAİLİYYƏ ŞİƏLƏRİ VƏ ONUN ŞÖBƏLƏRİ ..................................... 78
NƏZARİYYƏ, MÜSTƏLİYYƏ, DƏRUZİYYƏ VƏ MUQNİƏ ............... 82
ON İKİ İMAMÇI ŞİƏLƏR VƏ ONLARIN ZEYDİYYƏ VƏ
İSMAİLİYYƏ İLƏ OLAN FƏRQLƏRİ ...................................................... 84
6
ON İKİ İMAMÇI ŞİƏLƏRİN QISA TARİXİ ............................................. 86
İKİNCİ BÖLMƏ ........................................................................................... 89
ŞİƏ MƏZHƏBİNİN TƏFƏKKÜR TƏRZİ ................................................ 89
DİNİ TƏFƏKKÜRÜN MƏNASI ................................................................ 91
İSLAMDA MƏZHƏBİ TƏFƏKKÜRÜN ƏSAS MƏNBƏLƏRİ.............. 91
QURANIN DİNİ TƏFƏKKÜR ÜÇÜN GÖSTƏRDİYİ YOLLAR ........... 91
BU ÜÇ YOL ARASINDAKI FƏRQLƏR ................................................... 95
BİRİNCİ YOL ............................................................................................... 97
DİNİ ZAHİRLƏR VƏ ONLARIN QİSMLƏRİ ......................................... 97
SƏHABƏLƏRİN HƏDİSLƏRİ ................................................................... 98
KİTAB VƏ SÜNNƏ BARƏSİNDƏ DİGƏR BİR BƏHS ........................... 99
QURANIN ZAHİR VƏ BATİNİ .............................................................. 101
QURANDA TƏVİL (YOZUM)................................................................. 104
HƏDİS BARƏSİNDƏ YEKUN BƏHS ..................................................... 108
ŞİƏLƏRİN HƏDİSƏ ƏMƏLETMƏ ÜSLUBLARI ................................. 110
İSLAMDA ÜMUMİ TƏLİM-TƏRBİYƏ .................................................. 111
ŞİƏLİK VƏ NƏQLİ ELMLƏR .................................................................. 113
İKİNCİ YOL: ƏQLİ BƏHSLƏR ................................................................ 115
ŞİƏLƏRİN İSLAMİ KƏLAM VƏ FƏLSƏFƏ TƏFƏKKÜRÜNDƏ
ÜSTÜNLÜKLƏRİ ...................................................................................... 116
ŞİƏLƏRİN FƏLSƏFƏ VƏ SAİR ƏQLİ ELMLƏRDƏ ARDICIL
SƏYLƏRİ .................................................................................................... 119
NƏ ÜÇÜN FƏLSƏFƏ ŞİƏLƏRİN ARASINDA QALDI?..................... 119
ŞİƏLƏRİN ELMİ ŞƏXSİYYƏTLƏRİNDƏN BİR NEÇƏ NÜMUNƏ .. 120
ÜÇÜNCÜ YOL: KƏŞF .............................................................................. 124
(Mənəvi müşahidə).................................................................................... 124
İSLAMDA İRFANIN MEYDANA GƏLMƏSİ ....................................... 126
KİTAB VƏ SÜNNƏNİN NƏFS HAQDA MƏRİFƏT ƏLDƏ ETMƏYƏ
DAİR GÖSTƏRİŞİ...................................................................................... 129
ÜÇÜNCÜ BÖLMƏ .................................................................................... 132
ON İKİ İMAMÇI ŞİƏLİK NÖQTEYİ-NƏZƏRİNDƏN İSLAMİ
ETİQADLAR .............................................................................................. 132
1. ALLAHŞÜNASLIQ ............................................................................... 134
GERÇƏKLİKLƏRƏ VƏ VARLIQ ALƏMİNƏ NƏZƏR YETİRMƏK –
ALLAHIN VARLIĞININ ZƏRURƏTİ ................................................... 134
İNSAN VƏ DÜNYANIN RABİTƏSİ YOLU İLƏ BAŞQA BİR NƏZƏR
...................................................................................................................... 135
7
ALLAHIN VAHİD OLMASI.................................................................... 139
ZAT VƏ SİFƏT ........................................................................................... 141
İLAHİ SİFƏTLƏRİN MƏNASI ................................................................ 142
SİFƏTİN MƏNASI BARƏDƏ ƏLAVƏ İZAH ....................................... 143
FELİ SİFƏTLƏR ......................................................................................... 145
QƏZA VƏ QƏDƏR ................................................................................... 147
İNSAN VƏ İXTİYAR ................................................................................. 149
2. PEYĞƏMBƏRŞÜNASLIQ .................................................................... 153
HƏDƏFƏ DOĞRU – ÜMUMİ HİDAYƏT ............................................. 153
XÜSUSİ HİDAYƏT .................................................................................... 155
ƏQL VƏ QANUN ..................................................................................... 158
VƏHY ADLI SİRLİ BİR ŞÜUR ................................................................. 159
PEYĞƏMBƏRLƏR – NÜBÜVVƏTİN İSMƏTİ ...................................... 160
PEYĞƏMBƏRLƏR VƏ ASİMANİ DİN .................................................. 162
PEYĞƏMBƏRLƏR, NÜBUVVƏT VƏ VƏHYİN HÖCCƏTİ ............... 164
İLAHİ PEYĞƏMBƏRLƏRİN SAYI ......................................................... 167
ULUL-ƏZM VƏ ŞƏRİƏT SAHİBİ OLAN PEYĞƏMBƏRLƏR ............ 167
HƏZRƏT MƏHƏMMƏDİN (S) NÜBUVVƏTİ ..................................... 168
PEYĞƏMBƏRİ-ƏKRƏM (S) VƏ QURANİ-KƏRİM ............................. 174
3. MƏADŞÜNASLIQ ................................................................................ 179
İNSAN, RUH VƏ BƏDƏNDƏN TƏŞKİL OLUNMUŞDUR ................ 179
BAŞQALARININ NƏZƏRİNDƏN RUHUN HƏQİQƏTİ ................... 181
İSLAM NƏZƏRİNDƏN ÖLÜM .............................................................. 182
BƏRZƏX ..................................................................................................... 183
QİYAMƏT GÜNÜ ..................................................................................... 184
BAŞQA BİR İZAH ..................................................................................... 188
YARADILIŞIN DAVAMI VƏ ARDICILLIĞI ......................................... 193
4. İMAMŞÜNASLIQ ................................................................................. 195
İMAMIN MƏNASI .................................................................................... 195
İMAMƏT, PEYĞƏMBƏRİN CANİŞİNLİYİ VƏ İSLAMİ HÖKUMƏT
...................................................................................................................... 196
BU SÖZLƏRİN BİR DAHA QÜVVƏTLƏNDİRİLMƏSİ ...................... 208
İLAHİ MAARİFİN İZAHINDA İMAMƏT ............................................ 210
NƏBİ İLƏ İMAM ARASINDAKI FƏRQ ................................................ 212
ƏMƏLLƏRİN BATİNİNDƏ İMAMƏT .................................................. 214
İSLAM İMAMLARI VƏ RƏHBƏRLƏRİ ................................................ 218
ON İKİ İMAMIN TƏRCÜMEYİ-HALI ................................................... 221
8
BİRİNCİ İMAM .......................................................................................... 221
İKİNCİ İMAM ............................................................................................ 227
ÜÇÜNCÜ İMAM ....................................................................................... 230
İMAM SƏCCAD ........................................................................................ 238
BEŞİNCİ İMAM ......................................................................................... 240
ALTINCI İMAM ........................................................................................ 241
YEDDİNCİ İMAM ..................................................................................... 244
SƏKKİZİNCİ İMAM ................................................................................. 245
DOQQUZUNCU İMAM........................................................................... 247
ONUNCU İMAM ...................................................................................... 248
ON BİRİNCİ İMAM .................................................................................. 250
ON İKİNCİ İMAM..................................................................................... 253
XÜSUSİ NAİBLƏR .................................................................................... 253
HƏZRƏT MƏHDİNİN ZÜHURU BARƏDƏ XÜSUSİ BƏHS ............. 256
BİR NEÇƏ İRAD VƏ ONLARIN CAVABI ............................................ 257
YEKUN FƏSİL: ŞİƏLİYİN MƏNƏVİ ÇAĞIRIŞLARI ........................... 259
9
Dostları ilə paylaş: |