İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

Bir atıf notu:

-Hacer-ül Esved’e el sürme ve şeytan taşlamanın hikmetleri, bak: 1086/1.p.sonu.

1089- Bediüzzaman’ın 364.P.da bahsedilen rü’ya-i sadıkası, Cihan Harbi’nin neticesi için müjdeler verirken, hac hakkında müjdeye bedel müteessifane sükût etmiş. Bediüzzaman bu rü’yanın sükûtunu şöyle anlatır:

“Rü’ya hacda sükût etti. Çünki haccın ve ondaki hikmetin ihmali, musi­beti de­ğil, gadab ve kahrı celbetti. Cezası da keffaret’üz-zünub değil, kessaret’üz-zünub oldu. Haccın bahusus teârüfle tevhid-i efkârı, (^*) teavünle teşrik-i mesaiyi tazam­mun eden içindeki siyaset-i âliye-i İslâmiye ve masla­hat-ı vâsıa-i içtimaiyenin ihma­lidir ki, düşmana milyonlarla İslâmı, İslâm aleyhinde istihdama zemin ihzar etti.

İşte Hind, düşman zannederek, halbuki pederini öldürmüş, başında oturmuş bağırıyor.

İşte Tatar, Kafkas, öldürülmesine yardım ettiği şahıs biçare valideleri ol­duğunu “ba’de harabi’l Basra” anlıyor. ayak ucunda ağlıyorlar.

İşte Arab, yanlışlıkla kahraman kardeşini öldürüp, hayretinden ağlamayı da bil­miyor.

İşte Afrika, biraderini tanımıyarak öldürdü, şimdi vaveyle ediyor.

İşte âlem-i İslâm, bayraktar olduğunu gafletle bilmiyerek öldürmesine yardım etti, vâlide gibi saçlarını çekip ah u fizar ediyor.

Milyonlarla ehl-i İslâm, hayr-ı mahz olan sefer-i hacca şedd-i rahl etmek yerine şerr-i mahz olan düşman bayrağı altında dünyada uzun seya­hatler ettirildi.

~—­h¬A«B²2_«4 (S.T.İ.52-54)

Bir hadis-i şerifte mealen şöyle buyuruluyor:

“İnsanlar üzerine bir zaman gelir ki; zenginler tenezzüh için, orta halliler ticaret için, onların kurra’ları da riya ve gösteriş için, fakirler ise dilenmek için hacceder­ler.” (R.E.shf:503 ve K.H.326.hadis)

1089/1- Hac seferlerinde ve makamlarında haccın şart ve âdâbı ifa edilir­ken kadın-erkek karışık bulunmamaları lâzımdır.Hele Mescid-i Haram’da ve kılınan ce­maat namazlarında kadınların muhazatı namazı bozar. Merhum Ömer Nasuhi Efendi Büyük İslâm İlmihali’nde kadının namazda muhazatı bahsinde şöyle der: “Cemaat muhtelif zümrelerden ibaret olunca, imamın arkasında evvela erkekler, sonra erkek çocuklar, sonra da kadınlar saf bağ­larlar. Bu tertibe erkekler ile erkek çocukların riayeti sünnettir; erkekler ile kadınların riayetleri ise farzdır. Binaenaleyh bir kadın veya müştehat olan bir kız çocuğu, bir erkeğin önünde veya tam hizasında aynı namazı cemaatla kı­lacak olsa, erkeğin namazı fasid olur. Buna “Muhazat-ı nisa = kadınların er­keklerle bir hizada bulunması” meselesi denir.” (B.İ.İ.136)

Aynı bahsin devamında, bu muhazattan dolayı namazın fasid olması için ge­rekli olan on şartın izahatı verilir ve sonunda şu netice bildirilir: “Bu on şart topla­nınca, muhazat erkeklerin namazını bozar.” B.İ.İ.138)

Bu bahsedilen on şart ise, ekser cemaat namazlarında bulunur. Buna göre hac zamanında Mescid-i Haram’da kılanan cemaat namazında, kadınla­rın erkeklerin arka saflarında bulunmaları lâzımdır. Aksi halde yani ihtilat halinde, mezkûr hüküm tahakkuk eder. Aynı eser, bahsin sonunda şu ikazı veriyor:

“Erkeklerin namazlarını böyle fesada uğratan, huzurlarını ihlal eden ka­dınlar ise şüphe yok ki bundan dolayı günahkâr olmuş, Hak Teala’nın aza­bına lâyık bulunmuş olacaklardır. Binaenaleyh böyle fesada sebebiyet ver­mekten kaçınmalı, İslâm terbi­yesine riayet etmeli, yalnız yaşlı kadınlar cema­ate devam edecek olurlarsa mescidlerde kendilerine tahsis edilecek yerlerden ileri geçmemelidirler. Ve illâ bek­ledikler sevab, kazanacakları günaha tekabül edemez. Zaten alelıtlak kadınların ce­maate devam etmeleri, kerahatten hâlî görülmemektedir. Kadınların mescidleri, ha­nelerinin içerisidir. Bir hadis-i şe­rifte:

Åw¬Z¬#Y­[­" ¬h²Q«5 |¬4 ¬š_«K¬±X7~ ¬?«Ÿ«. ­h²[«' Kadınların namazlarının en fazilet­lisi, ev­lerinin içinde kıldıkları namazlardır.” buyurulmuştur. Kadınların na­mazları ile hanelerini nurlandırmaları, kendileri için pek büyük bir şereftir. Nitekim bir hadis-i şerifte de şöyle buyurulmuştur.

¬–´~²h­T²7~ ¬}«=~«h¬5«— ¬?«ŸÅM7_¬" ²v­U«7¬ˆ_«X«8 ~—­‡¬±Y«9 İkamet ettiğiniz yerleri namaz ile, Kur’an okumakla nurlandırınız.”(B.İ.İ. 138)

1089/2- Cemaatlerde kadınların muhazatı meselesinin hükmü, hadislere isnad eder. Ezcümle; Ebu Davud 2. Kitab-üs Salat 17. babı, mescidlerde ka­dınların er­keklerden ayrı bulunması hakkındadır. Bu babın “Şu kapıyı ka­dınlara ayırsak” mea­lindeki 462. hadisin izahında şu bilgi verilir:

“Peygamber Efendimiz’in bu arzusundan, camilerde sadece kadınların girip çı­kacakları hususi bir kapının bulunmasının gerekli olduğu anlaşılmak­tadır. Yine bu hadisten anlaşılıyor ki; kadınların camiye cemaate gelmelerinin cevazı, fitneden emin olunması şartiyle kayıtlıdır.” (Ebu Davud Tercümesi 2. cild. 226.sh.)

Aynı kitabın 52. ve 53. babları da, kadınların mescidlere çıkıp çıkamıyacakları hakkındadır. Verilen hükümlerde, genç ve süslü ve koku sü­rünerek ve fitne ihtimali veya fitne varsa kadınların camiye çıkmaları, erkek­ler arasında bulunmaları yasakla­nır. Zamanımızda fitne ihtimali şöyle dur­sun, âhirzaman fitnesi müstevlidir.

İbni Mace 1000. ve 1001. hadislerin izahında. “Kadınların saflarına ge­lince: Eğer erkeklerle beraber namaz kılarlarsa, sevabı en çok olan kadın saffı, en geride­kidir. Çünki erkeklerden en uzak olanıdır. Sevabı en az olan kadın saffı ise, en ön­dekidir. Çünki erkeklerin saffına en yakın olanıdır.” hükmü vardır.

Bu tarz rivayetlerden anlaşılıyor ki; şartlarına riayet edilse bu fitne bu­lunmayan zamanlarda olsa dahi yine de kadın-erkek ihtilatı (karışıklığı ya­saklanmamakla bera­ber istenmemektedir. Çünki en tesirli fitneye, kadınlar vesile edilir. (Bak: 983.p.)

Resulullah’ın (A.S.M.) arkasında iki erkek ve bunların da arkasında Hz. Enes’in (R.A.) annesi Ümmü Süleym bulunduğu halde namaz kıldırdığını bildiren bir hadi­sin izahında şöyle deniliyor: “Bu hadiste kadının erkeklerle bir safta duramıyacağı-na, kadınların (arkada) ayrı saf teşkil etmesi gerekti­ğine delâlet vardır. Erkekler sa­fında kadın bulunursa, bazılarına göre hem kadının, o saftaki erkeklerle arkasın-daki erkeklerin namazı bozulur. Hanefi­lere göre de öyle ise de, yalnız erkek­lerin namazı bozulur, kadınlarınki bo­zulmaz. Tafsilat fıkıh kitablarındadır.” (B.M.2. cild 85.sh.)

Tavafın bir çeşit namaz olduğu ve kadınların tavafta erkeklerle karışık bir arada değil, arkada bulunacaklarına dair hadisler vardır.

Ezcümle: “ °? «Ÿ«. ¬a²[«A²7_¬" ­¿~«YÅO7~ Tavaf, bir çeşit namazdır. (S.B.M.409)

Bir hadiste, Atâ İbni Ebî Rebah, İbni Hişam’ın hac emirliği sırasında, kadınla­rın erkeklerle beraber tavaf etmelerini menettiğini haber verir ve bundan önce ka­dınların ve bu arada Hz. Peygamber hanımlarının erkeklerle beraber fakat karışık halde değil, ayrı yerde tavaf ettiklerini gördüğünü anla­tır ve bu sebeble hac emirliği yapan ibni Hişam’ın yasağına itirazda bulundu­ğunu ifade eder. Bu haberi dinleyen İbni Cüreyc, Atâ İbni Ebî Rebah’a so­rar: “Kadınlar erkeklere nasıl karışırlar?” ^(*)

Atâ cevab verir: “Kadınlar erkeklere karışmazlardı. Aişe (R.A.) erkekler­den ayrı bir yerde tavaf eder ve erkeklere karışmazdı. Aişe ile beraber tavaf eden bir kadın Aişe’ye: “Ey mü’minlerin anası! Haydi yürü de Hacer-i Esved’e el sürüp istilam edelim” dedi. Aişe ona: “Benden ayrıl” dedi ve (Hacer-i Esved’e el sürmek sure­tiyle) istilamdan çekindi.^(**) (Sahih-i Buhari Kitab-ül Hacc Bab: 64 Kadınların er­keklerin beraberinde tavafları babı, ha­dis:99)

Ve bu hadisin devamı olan 100. hadis mealen şöyledir: “Ümmü Seleme (R.A.) şöyle demiştir: (Esna-yı hacda) hasta olduğumu Resullullah’a (A.S.M.) arzettim. “Halkın arkasında binekli olarak tavaf et” buyurdu. (Öylece) tavaf ettim.”

Bu hadisin izahında şu açıklama yapılıyor: “Bu lafızdan şu istifademiz oluyor ki; kadınlar erkeklerin arkasından tavaf etmek gerektir. Tavaf, namaza şebih (benzer) bir ibadettir. Namazda nasıl erkeklerin arkasında durulursa, tavafta da öyle olmaları lâzım gelir.” Bu hadis Buhari 25. Kitab-ül Hacc 64. babda ve Nesei Kitab: 24 bab: 136 ve 137’de zikredilir.

Kadınların camilere gidip gidemiyecekleri meselesi için 181, 182, 183 ve 3783.p.lara bakınız.