İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

Bir atıf notu:

- En iyi hediye hikmetli sözdür, bak: 1572/1p.

1321- Hikmet hakkındaki âyetlerin tefsirinden birkaç örnek:

«(2:151) _«X¬#_«<³~ ²v­U²[«V«2 ~Y­V²B«< Öyle bir resul ki, size bizim bir mu’cize-i ba­kiye olan âyetlerimizi tilavet ediyor. ²v­U[¬±6«i­<«— Ve size her türlü şirk ü maasiden, ulvi­yet-i insaniyeye şeyn verecek maddi ve manevi çirkinliklerden pisliklerden temizliyecek; hakkın müzekka, mutahhar bir şâhid-i âdili haline getirecek; teksir ü tanzim edecek bir sirete sevk ediyor.

«}«W²U¬E²7~«— «_«B¬U²7~ ­v­U­W¬±V«Q­<«— Hem size bütün feylesoflara ders verecek kitab ü hikmet ta’lim ediyor. Ümmi iken size kitab ü kitabet belletiyor, her türlü hikmet­leri cami olan ilm-i hukuk ve şeraitini, hikmet-i teşrii, maali-i ahlâkı, esrar-ı içtimaîyi, mesalih-i beşeriyeyi, ilm-i mebde ü meadı, devlet-i kâinatta cari ve hâkim olan kavanin ve sünen-i İlahiyenin fezlekelerini ve bunların tarz-ı tatbik ü icrasını sün­net-i kavliye ve fiiliyesiyle öğretiyor.

«–Y­W«V²Q«# ~Y­9Y­U«# ²v«7 _«8 ²v­U­W¬±V«Q­<«— Ve size hiç bilmediğiniz, fikr ü nazarla bil­mek imkânını bulamıyacağınız şeyleri, esrar-ı gaybiye ve ahval-i uhreviyeyi tarik-i vahiy ile bilip ta’lim eyliyor; eyliyor da sizi üstad-ı âlem ve hâkim-i ci­han olacak ve bütün nâsa nümune-i imtisal bir ümmet-i vasat teşkil edecek bir hale getiriyor.” (E.T.538)

1322- Hem “(3:164) «}«W²U¬E²7~«— «_«B¬U²7~ ­v­U­W¬±V«Q­<«— Onlara kitab ve hikmet ta’lim ederek Rabbaniyete i’la eyler. Kitab, zevahir-i şeriate; hikmet de onun mehasin ve ledünniyatına, esrar ü ilel ve menafiine işarettir.

Halbuki (3:165) ¯w[¬A­8 ¯Ä«Ÿ«/ |¬S«7 ­u²A«5 ²w¬8 ~Y­9_«6 ²–¬~«— bundan evvel aşi­kâr bir dalalet içinde bulunu­yorlardı. O cahiliyet ve dalal,bir kaç sene içinde birdenbire bu yüksek hidayet ve hikmete münkalib oluverdi.” (E.T. 1224)

“ (4:l13) «}«W²U¬E²7~«— «_«B¬U²7~ «t²[«V«2 ­yÁV7~ «Ä«i²9²~«— Allah sana kitab ve hikmet in­dirdi. ²v«V²Q«# ²w­U«# ²v«7_«8 «t«WÅV«2«— Ve bilmediğin esrar ü hakaiki sana bildirdi.-Kitab her delilin fevkinde bir delil, hikmet ilm ü amelde hakk u savaba isa­bet için en bü­yük bir haslet ve bu ilm-i ledün, zevahirin maverasını gösteren ve zahir ü ba­tında hatadan ve zarardan sıyanet eden bir rahmet-i İlahiye bir ayn-i yakîn

_®W[¬P«2 «t²[«V«2 ¬yÁV7~ ­u²N«4 «–_«6«— ve bu suretle Allah’ın sana fadlı azîm oldu. Bina­enaleyh sen nübüvvet-i amme ve riyaset-i tamme ile zahir ü batında hatadan ma­sum olarak hükmedersin ve sana hiç bir vechile bir zarar gelmek ihtimali yoktur.” (E.T. 1464)

İki atıf notu:

-Hz. Mehdi’ye hikmet-i Kur’aniye verillir, bak: 2294/2.p.

-Batın ilmi, Allah’ın hikmetlerinden bir ilimdir, bak: 1590.p