İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

qqHÜSN-Ü ZANN ±w1 ¬wK& : (Hüsn-i zan) Bir kimsenin veya bir hâdi­senin iyiliği hakkındaki vicdanî ve iyi kanaat. İyi fikirde bulunup, iyi olacağını düşünmek (Bak: Menfi, Zann)

I

qqIRKÇILIK s[7zæ5h2 : (Bak: Milliyet)

1439- qqİSTANBUL Ä_A9_B,~ : (İstanbul) Türkiye’nin en büyük şehri ve Os­manlı İmparatorluğunun taht şehri (1453-1922). İslâm halifeliğinin son merkezi (1516-1924) Türklerden önce Bizans “Doğu Roma” İmparatorlu­ğunun taht şehri idi (395-1453). İstanbul ismi, rumca “şehre” veya “şehirde” demek olan (istin polin) tabirinden galat olup, bu ismin Osmanlılar tarafın­dan fetih esnasında veril­miş olduğu rivayet ediliyorsa da, Osmanlılardan ev­vel şehrin bu isimle yâd olun­makta bulunmuş olduğu muhakkak olup, hatta yedinci hicri yüzyılın ortalarında yani fetihten iki asır önce yazılmış olan “Yakut-u Hamev”nin Mu’cem-ul Büldan’ında bu isim yazılmıştır. Bununla beraber Osmanlılar yanında dahi Edebiyat lisanında ekseriya “Konstantiniyye” ismi kullanılmıştır; hatta bazan “İslâmbol” şek­linde yazıl­mıştır.

1440- İstanbul’un fethedileceğine dair Resulullah’ın (A.S.M.) müjdesine mazhar olmak için, bir çok mühim sahabeler, Emevilerin İstanbul seferine iştirak etmişler­dir. Ezcümle, Ümmü Haram’ın naklettiği bir hadis-i şerif me­âlinde:

“Ümmetimden Kayser’in (Şarkî Rum İmparatorluğu’nun) merkezi olan İstan­bul şehrine gaza eden ilk muharibler için mağfiret vardır, buyurdu. “Ben bunların içinde miyim yâ Resulallah!” diye sordum. Resululah: Hayır, diye cevab verdi.” (S.B.M. Hadis No: 1231)

“Hadisin ikinci kısmında, İslâm ordusunun hareketi bildirilen Kayser şehri ile murad, bütün hadis şârihleri tarafından Şarkî Rum İmparator­luğu’nun hükümet merkezi olan Konstantiniyye-İstanbul- olduğu bildirildi­ğinden tercememizde kavis içinde gösterdik. Bu sefer hicretin 52. yılında ve Yezid ibni Muaviye’nin kumanda­sında vuku bulmuştur. Konstantiniyye se­ferine iştirak eden askerin hakkındaki Pey­gamberin sitayişine mebni İbni Ömer, İbni Abbas, İbni Zübeyr, Ebu Eyyub Ensarî gibi ashabın sâdâtından bir çok güzideler de iştirak etmişlerdi. Hatta Ebu Eyyub Ensarî’nin vefatı, İstanbul sûru yakınında vuku bulduğu için oraya defnolmuştur.” (S.B.M.ci: 8, sh: 393)

“Mir’at sahibi, bazı müelliflerin bu orduyu Muaviye’nin oğlu Yezid’in değil, Süfyan İbni Avf’ın kumandası altında sevk ettiğini bildirdiklerini hi­kâye etmiştir. Şârih Aynî, bunu nakil ve iltizam ederek; ashabın bunca uluları Yezid’in değil, İbni Avf’ın kumandası altında bulunmuş olmaları doğrudur diyor.” (S.B.M. ci.8,sh: 394)

1441- “Hem nakl-i sahih-i kat’i ile

_«Z­L²[«% ­k²[«D²7~ «v²Q¬9«— _«;­h[¬8­~ ­h[¬8«ž²~ «v²Q¬X«4 ­}Å[¬X[¬O²X«O²K­T²7~ ­d«B²S­B«, (¹⁴⁴)

deyip, İstanbul’un İslâm eliyle fetholacağını ve Hazret-i Sultan Mehmed Fa­tih’in yüksek bir mertebe sahibi olduğunu haber vermiş. Haber verdiği gibi zuhur etmiş.” (M.105)