İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

İki atıf notu:

-Faaliyet-i Rabbaniye içindeki sırr-ı kayyumiyete bakan hikmet, bak: 882/890.p.lar

-4081-4086.p.larda izah edilen zerratın harekâtındaki hikmetler, sırr-ı kayyumiyetle de alâkalıdır.

1952- “İsm-i Kayyum’un cilve-i azamını görmek istersek, hayalimizi bütün kâi­natı temaşa edecek; biri, en uzak şeyleri; diğeri, en küçük zerreleri gösterecek iki dürbin yapıp birinci dürbinle bakıyoruz, görüyoruz ki:

İsm-i Kayyum’un cilvesiyle, Küre-i Arz’dan bin def’a büyük milyonlar küreler, yıldızlar, direksiz olarak havadan daha latif olan madde-i esiriye içinde kısmen dur­durulmuş, kısmen vazife için seyahat ettiriliyor.

Sonra o hayalin hurdebini olan ikinci dürbiniyle, küçük zerratı görecek bir su­retle bakıyoruz. O sırr-ı kayyumiyetle, zihayat mahlukat-ı Arziyenin herbirinin zerrat-ı vücudiyeleri, yıldızlar gibi muntazam bir vaziyet alıp hare­ket ediyorlar ve vazifeler görüyorlar.Hususan zihayatın kanındaki “küreyvat-ı hamra ve beyza” tabir ettikleri zerrelerden teşekkül eden küçük kütleleri, seyyar yıldızlar gibi, mevlevivari iki hareket-i muntazama ile hareket ediyor­lar görüyoruz.” (L.351)

1953- “İsm-i Kayyum’un bir cilve-i azamına işaret eden:

(ll:56)_«Z¬B«[¬._«X¬" °g¬'³~ «Y­; ެ~ ¯}Å"~«… ²w¬8 _«8  °•²Y«9 «ž«— °}«X¬, ­˜­g­'Ì_«# «ž (2:255)

(39:63) ¬Œ²‡«ž²~«— ¬€~«Y«WÅK7~ ­f[¬7_«T«8 ­y«7 gibi âyetlerin işaret ettiği hakikat-ı a-zamın bir vechi şudur ki: Şu kâinattaki ecram-ı semaviyenin kıyamları, de­vamları, bekaları; sırr-ı kayyumiyetle bağlıdır. Eğer o cilve-i kayyumiyet bir dakikada yüzünü çevirse, bir kısmı Küre-i Arz’dan bir defa büyük milyon­larla küreler, feza-yı gayrimütenahi boşluğunda dağılacak, birbirine çarpacak, ademe dökülecekler.

Nasılki meselâ: Havada-tayyareler yerinde-binler muhteşem kasırları ke­mal-i intizamla durdurup seyahat ettiren bir zatın kayyumiyet iktidarı, o ha­vadaki sarayla­rın sebat ve nizam ve devamları ile ölçülür. Öyle de: O Zat-ı Kayyum-u Zülcelal’in madde-i esiriye içinde hadsiz ecram-ı semaviyeye ni­hayet derecede intizam ve mi­zan içinde sırr-ı kayyumiyetle bir kıyam, bir beka, bir devam vererek, bazısı Küre-i Arz’dan bin ve bir kısmı bir milyon defa büyük milyonlarla azîm küreleri direksiz, istinadsız, boşlukta durdur­makla beraber, herbirini bir vazife ile tavzif edip gayet muhteşem bir ordu şeklinde “Emr-i Kün Feyekûn”den gelen fermanlara kemal-i inkıyadla itaat ettirmesi, İsm-i Kayyum’un azamî cilvesine bir ölçü olduğu gibi, herbir mev­cudun zerreleri dahi, yıldızlar gibi sırr-ı kayyumiyetle kaim ve o sır ile beka ve devam ediyorlar.

Evet bir zihayatın cesedindeki zerrelerin herbir azaya mahsus bir hey’et ile küme küme toplanıp dağılmadıkları ve sel gibi akan unsurların fırtınaları içinde va­ziyetlerini muhafaza edip dağılmamaları ve muntazaman durmaları, bilbedahe kendi kendilerinden olmayıp, belki sırr-ı kayyumiyetle olduğun­dan; herbir cesed munta­zam bir tabur, herbir nevi muntazam bir ordu hük­münde olarak bütün zihayat ve mürekkebatın zemin yüzünde ve yıldızların feza âleminde durmaları ve gezmeleri gibi, bu zerreler dahi hadsiz dilleriyle sırr-ı kayyumiyeti ilan ederler.” (L.344)