İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

qqSA’DÜDDİN-İ TAFTAZANÎ z9~ˆ_BS# wTaftazanî’nin yazdığı eserler, binlerce ilim ve kemal müştakları tarafın­dan mütemadiyen istinsah edilerek cihanın her tarafına neşredilirdi. Bu su­retle İslâm âlimleri iki devreye ayrılmıştır. Taftazanî’den evvelki devirlerdeki âlimlere “Mütekaddimîn”, ondan sonraki âlimlere de “Müteahhirîn” namı verilir.

Taftazanî, bir aralık Türkiye’yi ziyaret etmiş, Osmanlı ülemasıyla görüş­müş, aralarında mübahaseler vukua gelmiş, o tarihten itibaren kitabları Tür­kiye ilim müesseselerinde de okunmaya başlanmıştır.

Taftazanî, fıkhen Hanefî mezhebinde idi. Hanefî fıkhına ve fukahasına dair yazdığı eserler, buna şehadet etmektedir. “Bahr-i Raik” sahibi İbn-i Nüceym, Ahmed-üt Tahavî, aAliyy-ül Karî bu kanaattedirler. Aliyy-ül Karî, Taftazanî’yi “Tabakat-ı Hanefiyye”sinde zikrediyor. İbn-i Nüceym’e göre de Taftazanî, zamanında Hanefiyyenin riyasetini ihraz etmiş, Hanefî kadılığına tayin edilmiştir. Fakat bazı zevatın iddialarına nazaran Taftazanî, Şafiî mez­hebinde idi. Kefevî, Hasen Çelebi, “Keşf-üz Zünun” sahibi bu kanaattedir­ler. Kefevî diyor ki: “Taftazanî, Şafiî âlimlerinin büyüklerindendir, bununla beraber usul-i Hanefiyye üzere telif ettiği birçok eserleri de vardır.”

Taftazanî’nin bir kısım eserleri şunlardır: (Keşf-ül Esrar) tefsirdir. (Keş­şaf Haşiyesi), (Hadis-i Erbain Şerhi), (Telvih fi Keşfi Hakaik-it Tenkih), (El Fetavel’Hanefiyye), (Şerh-i Hutbetil’Hidaye), (Şerh-i Makasıd), (Şerh-i Müntehas’süvali vel’emel fi İlmil’usuli vel’cedel), (Şerh-i Akaid-in Nesefi), (Mutavvel), (Muhtasar), (Şerh-ül ‘Miftah), (Şerh-ül’Azud).

Taftazanî merhum, Hi. 727 tarihinde Horasan’da Nesa civarında büyük bir karye olan “Taftazan”da doğmuş, 793 tarihinde Semerkand’da vefat edip na’şı Serahs’e nakledilmiştir.” (H.İ. ci: l shf: 481)