İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

3444- qqSURET ?‡Y. : (c. Sur-Suver) Biçim, görünüş. Kılık. Hal. Tas­vir. Dıştan görünen şekil. Çare. Resim. (Bak: Nazar-ı Haram)

Suret ve resimlerin memnuiyeti hakkında hayli ehadis vardır. Ezcümle Sahih-i Buhari muhtasarı ikinci cild, 244. hadiste “suretlerin namazın huzu­runa zarar verdiğini”; altıncı cild, 980. hadis ile 10. cild, 1570. hadiste “suret bulunan eve melaikenin girmediğini”; 1019. hadis ile 12. cild,1963, 2109. ha­disler “suret yapanlara âhirette azab verileceğini” bildirir. T.T. 3.cild 342. sh. “suretlerin memnuiyeti” bölümüdür.

3445- Bu hadislerin uzun izahları, bir hülasa olarak şöyle takdim ediliyor:

“Buraya kadar resim hakkında varid olan ehadis-i şerifeden bazıları, eimme-i selef ve halefden bir haylisini, ârâ ve içtihadlar ile beraber mütalaa etmiş bulunuyoruz. Bu babda ülemanın iki noktada ittifak ve bir noktada ih­tilaf ettiklerini görüyoruz. ittifak ettikleri noktalardan birisi: Ağaç, dağ, taş gibi eşya ve menazır resimlerinin mutlak surette mübah olduğudur. O birisi de vesikalık fotoğraflar gibi tamm-ül hilka olmayarak bedenin bir kısmına ait olan zihayat resimlerinin hem imal edilmelerinin hem de istimal olunmaları­nın cevazıdır.Tamm-ül hilka olanlar hakkında ihtilaf edilmiştir. Bazı ülema, vesile-i ta’zim olmaksızın bunların istimalini de maal- kerahe tecviz etmişler­dir. Bazıları etmemiştir...

Burada namaz kılan kimsenin karşısında resim bulunmamasına dikkat etmesi ile bahse nihayet vereceğiz.” (S.B.M. ci:6, sh:512)

3446- Gölgeli gölgesiz resimler yani, madde üzerinde kabartma ve hey­kel gibi elle tutulan suretler veya resim makinalarıyla alınan ve boya ve renklendirme yoluyla yapılan şekillerin bütününü suretler olarak ele alan Bediüzzaman şöyle diyor:

“Sanem-perestliği şiddetle Kur’an men’ettiği gibi, sanem-perestliğin bir nevi taklidi olan suret-perestliği de men’eder. Medeniyet ise, suretleri kendi mehasininden sayıp Kur’ana muaraza etmek istemiş. Halbuki gölgeli gölge­siz suretler, ya bir zulm-ü mütehaccir veya bir riya-yı mütecessid veya bir heves-i mütecessimdir ki, beşeri zulme ve riyaya ve hevaya, hevesi kamçıla­yıp teşvik eder.” (S.410) (Bak: 2823. p.)

3447- Tekniğin gelişmediği geçmiş devrelerde heykeller ve putlarla şirk ve dalalete düşülüyordu. Asrımızda ise buna ilaveten güzel sanatlar perdesi altında sinemalar, hele televizyon gibi neşir organları çıplak kadın, müsteh­cen resimler ile milli ahlâkın bozulmasına yol açtı. Demek mezkûr hadis-i şe­riflerin resimler hakkındaki şiddeti, yalnız o asra değil, istikbali izn-i Rabbanî ile gören nübüvvet gözü, asrımıza bakarak o şiddeti göstermiştir denilebilir. Evet enaniyet saikasıyla hodfüruşane halklara görünmek, riyakârane şöhret kazanmak ve resimler, heykellerle ibka-i nam etmek gibi gayr-ı ahlâkî du­rumlar, beşer tarihindeki muhtelif devirlerde görüldüğü gibi asrımızda da daha acaib şekilde görülmektedir. (Bak: Sanemperest)