Jostein Gaarder Sofi'nin Dünyası

Buddha, Gotama (İÖ ykl. 565-
485), 310, 430 Budizm, 156, 171 bunaltı, 434 Büyük iskender (İÖ 356-323),
145,149 büyük patlama, 572
cadı avı, 229
Calderon, Pedro (1600-1681), 260
Camus (1913-1960), 519
carpe diem, 261
cennet, 513
cesaret, 105, 132
Chaplin, Charles (1889-1977),
520
Chuangtze (İÖ 365-290), 261 Cicero, (İÖ 106-43), 80, 150 cinsel, cinsellik, 488 cinsiyet,133, 209, 301,518 cogito ergo sum, 270 Coleridge (1772-1834), 394 Condorcet (1743-1794), 362 Copemikus (1473-1543), 232,
371
credo quia absürdüm, 432 cunta, 133
çatışma, 47 çevre, 469 çevre faciası, 474 çevre sorunları, 231, 522 çifte iletişim, 493 Çilecilik, 171
çizgisel (doğrusal), 172, 574 çocuk, çocukluk, 26, 304,359,
360, 488, 495 çocuk cinselliği, 488 Çoktanrıcılık, 169
Dağ vaazı, 178
dairesel, 171, 574
Damaris, 182
Darvvin, Charles (1809-1882),
240, 456-472 Darwin, Erasmus (1731-1802),
462
Dass, Peter (1647-1707), 261 Davud(İÖykl. 1000), 175 değer, 96,106 değer önceliği, 144 deha, dahi, 226, 392, 394 Deizm, 361 dejenerasyon, 475 Delphoi, 64 Demokrasi, 74,133 Demokritos (İÖ ykl. 460-370),
54-57,97,151,311,375,
443
deney, 229 deneysel yöntem, 229 Descartes, Rene (1596-1650),
265-277, 283, 375 deus, 170
devlet, 78, 106, 107, 133, 419 devrim, 362 Dickens, Charles (1812-1870)
442
582
din, dinsel, 30, 41, 146, 156, 168,169, 223, 263, 376, 431-434
dinlerin karışımı, 147 dinamik mantık, 417 dinamik, 237, 398 Ding an sich, 372 Diogenes (İÖ ykl. 400-325), 149 Diotima, 107 Diyalektik, Diyalektizm, 413,
414,446,448 diyalog (konuşma), 76, 96 Diyonisos, 35 DNA molekülü, 478 dogma, 182, 280, 361 doğa, doğa görüşü, 228, 397,
398
doğa ana, 210 doğa filozofu, doğa felsefesi, 40,
73,74, 122,208 doğa merdiveni, 130 doğa tarafından (belirlenen), 75 doğa üstü, 66, 311, 529 doğa yasası, 40, 45, 239, 241,
283,286,312,315,373,474 doğal bilim, 41,358, 521 doğal doğru, 317, 447 doğal güçler, 47 doğal haklar, 361,362 doğal özellik, 77 doğal seci, 461-481 doğal süreç, 36, 40, 41, 65, 121,
150
doğal teoloji, 206 doğaya dönmek, 360
doğurma sanatı, 77 doğuştan gelen, 75, 180 Dostoyevski, Fiodor (1821 -
1881), 434
dönüşüm problemi, 43 duygular, 283, 317, 392, 396 duyu dünyası, 97-101, 122, 153, duyular, duyumsama, 43, 45,
102, 121, 123,204,229,298,
299, 306, 369 duyularla algılayış, 43 duyunun aldatmacaları, 43 dünya dini, 156, 180 dünya düzeni, 31 dünya görüşü, 232 dünya tini, 409, 412, 414, 419,
420, 443, 445 dürtü, 458, 487 Dyaus, 169
edinilmiş özellikler, 466 Eko-felsefesi, 522 ekolojik, 469
ekonomi, ekonomik, 443, 453 Elea'iılar, 43, 413 embriyonun gelişmesi, 465 emek, emekçi, 448, 449 Empedokles (İÖ ykl. 494-434),
45,97,413
Empirist, Empirisizm 296, 369 Engels, Friedrich (1820-1895),
444, 458
Epikuros (İÖ 341-270), 151, 443 Epikurosçu, 151, 180 Erasmus (ykl. 1466-1536), 242
583
ereksel neden, 126
Eros, 103
esinlenmek, 499
Eski Ahit, 172, 173,198
estetik, 433, 512
etik,132, 148,157,282,434
Euripides (İÖ ykl. 480-406), 87
evren, 232, 482, 569-578
evrensel, 238, 465
Evrensel Romantizm, 399
evrensel ruh, 155,156 , 397,
400 evrensel us, 45
fakülte, 192
falcılık, 63, 64
Faust, 481
felsefe profesörü, 368
felsefi düşünce, 411
felsefi sistem, 266, 410, 444
felsefi soru, 21
felsefi tanrı, 361
Feodalizm, feodal toplum, 194,
447, 448 Ferisi, 178
Fichte, J.G. (1762-1814), 400 Ficinius, Marsilio (1433-1494),
226
filozof, 80, 103, 368 filozofların projesi,39, 96 fosil, 459, 462, 463, 577 Franklin, Benjamin (1706-1790),
467 Freud, Sigmund (1856-1939),
458, 487-499
Fröy, 35, 170 Fröya, 32, 170
galaksi, 570-572
Galilei, Galileo (1564-1642), 230,
233
Geç Antikçağ, 146,197 Geç Ortaçağ, 191,202 gelişim, 398, 457-483, 522 gençlik ayaklanması, 394 genler, 479, 482 geosentrik, 232
Gerekirci, Gerekircilik, 263, 286 gezegen, yörünge, 231, 232, 233,
237
gizem, 154, 198,223 Gizemci, gizemli, mistik, 155-158,
394
gizemsel deneyim, 155, 158 Goethe, J.W. (1749-1832), 183,
395, 481 Gombrovvicz, VVitold (1904-1969),
519
Gotik, 202 Gouges, Olympe de (1748-1793),
363, 365
gök cisimleri, 232, 233, 573 gökbilimci, 49, 147, 195, 233,
571, 572 gölge, 104, 123 gölge dünya, 513 görü biçimleri, 370 gösteriş, 258, 433 Grimm kardeşler, 399
584
Grundtvig, N.F.S. (1783-1872),
330
Gustav, 3. (1746-1792), 258 güçlerin ayrımı ilkesi, 302 günah, 174
günahın bağışlanması, 177 günahların parayla
bağışlanması, 242 güneş sistemi, 240, 478, 569
halk, halka ait, 193,359,399
halk masalı, 399, 400
halk müziği, 193, 400
halk ruhu, 398
halk söylencesi (anlatısı), 193, 399
halkı eğitmek, 74
halklar birliği, 387
Hamlet, 260
Hamsun, Knut (1854-1952), 207
Hândel, G.F. (1685-1759), 392
havuz, küçük ve sıcak, 480
hayal gücü, 401, 404
hayatın gelişimi, 476
hayatta kalma mücadelesi, 468,
470
haz, 151 Hegel, G.VV.F, (1770-1831), 409-
419,427,443 Heidegger, Martin (1889-1976),
513
Heidelberg, 399, 409 Heimdal, 33 Helenizm, 145, 183 heliosentrik, 232
Hephaistos, 35, 88
Hera, 35
Herakleitos, 44, 4T3
Herakles, 35
Herder, J.G. (1744-1803), 398
Hermes, 73
Herodot (İÖ 484-424), 65
Hesiodos, 35
Hıristiyanlık, 156, 168,172-183,
191,192,376,428,513 Hildegard (1098-1179), 210 Hinduizm, 156, 171 Hint-Avrupa, 168-171 Hippokrates (İÖ ykl. 460-377),
66 Hobbes, Thomas (1588-1679),
262
Hod, 35 Hoffmann, E.T.A. (1776-1822),
400 Holberg, Ludvig (1684-1754)
261
hologram, 48
Homeros (İÖ 700 yılları), 35 hoşgörü, 301 Hume, David (1711-1776), 303,
317 hücre, hücre bölünmesi, 49, 472,
479
Hümanizm, 150, 223, 242, 359, 514
lonesco, Eugene (1912-1994),
519 Isaiah, 176
585
ışık, 569 luppiter, 169 ızdırabı (isa'nın), 179
İbrahim, 172, 174
ibsen, Henrik (1828-1906), 401
içkin, 518
içsel neden, 286
idea öğretisi, 99, 121, 153, 462
ideal, 95, 96
ideal devlet, 105, 106
idealar dünyası, 99,102, 121,
123,153,
idealizm, 262, 443 İkicilik, ikici, 150,273, 284 ilerici, 412 ilerlemeci, 451 ilk günah, 199 ilk hücre, 477 ilk neden, 131 inanç bildirimi, 182 inanç dünyası, 223 inanç gerçekleri, 204 inanç, 198,204,206,311,376,
431,432
incil, 198,206,242,515 incunabulum, 224 insan, insanlık, 81, 150, 200,
458,514
insan görüşü, 226 insan hakları, 361 ' insanın Çıkışı, 471 insanın doğası, 515 ironi, ironik, 78, 401, 429, 502, 508, 509
Isa, 76, 79,168,176-180 iskenderiye, 147,153,195 israil, 174-176 istek, 149,170,490
Jena, 409, 499
Jeppe, dağdaki, 261, 270
joker, 81
kader, 56, 63, 200
kadın, 39,107, 133, 209, 363,
416,518,519 kadın doğası, 518 kadın-erkek eşitliği, 209, 301,
415
kadın görüşü, 107,133, kadın hakları, 362, 363, 416 kâhin (Delphoi'deki kâhin), 64,"
65,81 kalıp-biçim, 99, 100, 125-128,
373
kalıtım sağlıklılığı, 475 kalıtımla geçen madde, 473,
478-480
kalıtımsal özellik, 479 kanaatkârlık, 148 Kant, Immanuel (1724-1804),
368-383 kaos güçleri, 32 kapitalist, Kapitalizm, 448-453 kâr, 451
Kast sistemi, 107 Kepler, Johannes, 233 kesin buyruk, 380 Kırmızı Başlıklı Kız, 377
586
KibritçiKız, 441,442
Kierkegaard, Sören (1813-1855), 426-435, 513, 515
Kinikler, 148
kip, 285
kitap basma sanatı, 224
kitle insanı, 516
komedi, 87
Komünist Manifesto, 450
Komünizm, komünist, 448, 450, 453
Konstantinopolis (İstanbul), 191, 195
Konstantinus, Roma imparatoru (285-337), 191
kontrpuan, 550
konuşma, konuşma sanatı, 76,
77
kozmik,171,281,574 kozmik bilinç, 157 kozmik ışın, 479 kozmopolit, 150 köle ahlakı, 513 köle toplumu, 448 kötülük problemi, 197 Kralın Yeni Giysileri, 81 kromozom, 478 Ksenofanes (İÖykl. 570-480),
35
Kserkes(İÖ 519-465), 86 Kudüs, 173,177 Kur'an, 172 kurgu, kurgusal, 170 kurtuluş, 53, 168,176-180 kurtuluş kehanetleri, 176
kültür, 168
kültür iyimserliği, 359
La Mettrie (1709-1751), 263 Lamarck, Jean-B. (1744-1829),
462, 466 Landstad, M.B. (1802-1880),
400 Laplace, Pierre S. (1749-1827),
263
Latin, 195, 241 Leibniz. G.W. (1646-1716), 264,
426
Leninizm, 453 Leonardo da Vinci (1452-1519),
243 "Locke, John (1632-1704), 296-
302, 358 logos, 44 Löke, 32 Londra, 457 Louis, 14., 256
Luther, Martin (1483-1546), 242 Lyell, Charles (1797-1875), 463
madde, Maddeci, Maddecilik, 56, 262, 263, 375, 443, 521
mağara benzetmesi, 104, 154
makro kosmos (büyük evren), 149
Malthus, Thomas, (1766-1834), 467
manastır, 171, 192,202,258
Mani, Manicilik, 197
mantık, 129,208
587
mantıksal doğru, 431 Marcus Aurelius, (121-180), 150 Marksizm, Marksist, 444 Marksizm-Leninizm, 444 Marx, Kari (1818-1883), 443-
455, 457 masal, 399, 400 matematik, matematiksel, 96,
147, 195,230,262,269,283 meditasyon, 171 medyum, 501, 528 Mefistoteles, 481 Mekanik Dünya Görüşü, 262 mekanik, 56, 262, 267, 273 melekler, 208, 305 memento mori, 258 Mesih, 175-177 mevsim mitleri, 34 Midgard, 31 mikro kosmos (küçük evren),
149
Miletos, 41 Mili, John Stuart (1806-1873),
301 Mirandola, Pico Della (1463-
1494), 226 mit, mitoloji, mitsel dünya
görüşü, 30-36, 170, 171,400 Moe, Jorgen (1813-1882), 399 molekül, 478 Monarşi, 133 Montesquieu (1689-1755),302,
357
Muhammed (570-632), 195 Musa (İÖ ykl. 1400), 174
mutasyon, mutant, 472-473, 501
mutlak doğrular, 410
mutlu, mutluluk, 82, 132,148,
283, 288
mükemmel varlık, 271 Müslümanlık, 156, 172
Naturalist, Naturalizm, 456, 487 neden, nedensellik yasası, 126,
314,316,371 nesnel doğru, 429 nevroz, 488, 490 New Ağe, 525 Nevvton, Isaac (1642-1727), 237,
358 Nietzsche, Friedrich (1844-
1900), 513, 514 Nihilist, 517 Nils Holgersson, 507 niyet ahlakı, 381 Njord, 170 Noel kutlaması, 193 norm, 75, 96,
Novalis (1772-1801), 393, 395 nöroloji, 487 Nuh, Nuh'un Gemisi, 174, 453,
476
Odin, 32 Oedipus, 65 oksijen, 478 okyanus hissi, 157 olumsuzlama, 414 organizma, 267, 399 Ortaçağ, 190-210,228
588
otomat, 275 otomatik yazı, 500, 528 otuz yıl savaşları, 258 ozon tabakası, 479
ödev ahlakı, 381
ölümsüz ruh, 56,102, 153, 360,
374,376
ölümsüzlük iksiri, 170 örnek resim, 98, 99 öte dünya, 513 öz, 40, 42, 46, 515 Özdek, Özdekçilik, bkz. Madde,
Maddecilik
özgür irade, 287, 288, 376, 382 özgürlük, 413, 516 öznel doğru, 432
papa, 194 parapsikoloji, 525 Parmenides (İÖ ykl. 540-480),
43
Parthenon, 86 Pavlus (ö. İS ykl. 67), 87, 179-
182,282
PeerGynt, 401,433, 434 penisilin, 475 ¦ Platon (İÖ 427-347), 76, 95-108,
121,153, 155, 195,462 Plotinos (ykl. 205-270), 153-155 pratik sayıltılar,377 pratik us, 382 primat, 476
proleterya diktatörlüğü, 453 Protagoras (İÖ ykl. 487-420), 75
psikanaliz, 458, 487-489 Pythia, 64
Radhakrishnan (1888-1975), 157
Raskolnikov, 434
Rasyonalist, Rasyonalizm, 106
rasyonalize etmek, 494
Ravvls, Jon, 454
Reformasyon, 223, 242 • resim yasağı, 173
retorik, 74
Roma, 146, 153,191, 194,228
Roma dönemi, Roma
İmparatorluğu, 146, 191, 201 Romantik ironi, 401, 420, 429 Romantik, 392-400, 433 Rousseau, Jean-J. (1712-1778),
357
Rönesans insanı, 226 Rönesans, 192, 196, 223-243 ruh, 56, 103, 123, 179, 199, 267 ruh çözümlemesi, 487 ruh dinginliği, 227 ruh ve beden, 266, 274
ruhsal hastalık, 487
Ruskin, John (1819-1900), 471
Russel, Bertrand (1872-1970),
316 rüya (ve gerçeklik), 261, 270,
322, 393 rüya işçiliği, 496 rüyalar, rüya yorumu, 495-498 rüyanın açığa çıkmış içeriği, 496
589
rüyanın görünmeyen içeriği, 495
saçma, Saçmacılık, 519 sahne (görme), 87 Samanyolu, 570 Sami, Samiler, 172-174 sanat; sanat eseri, sanatçı, 226,
392, 393, 399, 433, 497-499 sanat müziği, 400 sansür, 486, 496, 498, 499, 501 Sartre, Jean Paul (1905-1980),
514-517 satış değeri, 451 Saul, 175 Schelling.F.VV.J. (1775-1854),
396, 409
Schiiler, Fr. (1759-1805), 393 Scrooge, 441, 442 seçim, 434, 516 seks, 494
Seneca (İÖ 4-İS 65), 150 sentez, 204, 414 sevgi, 47, 103, 178,281 sezgi (bilgi), 77,170, 434 sezgisel, 289, 301 Shakespeare, W. (1564-1616),
260 Silensius, Angeius (1624-1677),
155
sınıf farkları, 258 sınıf mücadelesi, 448 sınıflar arası zıtlıklar, 443 sınıflı toplum, 453 sınıfsız toplum,453 Snorre Sturlason (1178-1241),
170
Sofist, 74, 79, 96 Sofokles (İÖ 496-406), 87 Sokrates (İÖ 470-399), 76-84,
96, 265, 429, 443 Sokrates öncesi filozoflar, 73,
413
Solomon (ö. İÖ ykl. 936), 175 Sophia, 210 sorumluluk, 516 Sosyal Demokrasi, 453 sosyalist, 453, 454 sömürü, 451
spekülasyon, spekülatif, 74, 170 Spinoza, Baruch (1632-1677),
280-289, 426 Spiritüalizm, 501, 527 statik, 398 Steffens, Henrik (1773-1845),
397 Stoacı, Stoacılık, 149, 180, 197,
286
suç, suçluluk duygusu, 174, 490 Suç ve Ceza, 434 Sürrealist, Sürrealizm, 498, 500
şehir devleti, 35, 75
şüphe, Şüphecilik, 75, 267, 529
tabula rasa, 298
Tanrı, 44, 127, 131,155, 172-
184, 209, 228, 281, 308, 400,
463
Tanrı görüşü, 241 Tanrı öğretisi, 169
590
Tanrı öldü, 514
Tanrı'nın krallığı, 175-176, 200 Tanrı'nın oğlu, 175-179 Tanrı'nın varlığı, 205, 376, 432 tanrısal, 44, 78, 131,154-158,
197, tanrıtanımaz, tanrıtanımama,
157,311 tarih, tarihsel, 65, 172, 201, 410-
419
Tarihçilik, 427 tarihsel eleştirel, 280 teklik, teklik felsefesi, 48, 155,
171,340,425-427,578 teknoloji, 231, 522 Tektanrıcılık, 172 telepati, 529 teleskop, 225, 233 temel duyumlar, 298 temel tanecik, 55 teoloji, tanrıbilim, 153, 203, 223 tez, 413
Thales (İÖ ykl. 625-545), 41 Thukydides (İÖ ykl. 460-400), 65 tıp ahlakı, 66 tıp bilimi, 66, 226 tiyatro, 87, 259, 260, 520 toplanma, 573 toplum eleştirisi, 75 toplum sınıfı, 448 Tor, 3-1 totaliter, 107
töz, 273, 283, 284, 297, 321 trajedi, 65, 87 travma, 495
Trym, Trymskvida, 33 Tümtanrıcılık, 171, 228, 282,
425
tür, türlerin kökeni, 123, 461-477 Tyr, 169
ulus, ulusal, 398 ulusal din, 146 Ulusal Romantizm, 399 Usçu, 265, 296, 359 , Utgard, 31 , '
uyum, 474 uzay, 569-578 uzaydan gelen ışınlar, 479 Uzlaşımcılık, 147
"üretim biçimi, 448 üst ben, 491 üst yapı, 445, 446 ütopik, 105
varoluş felsefesi, 435, 444, 513-
521 varoluş, varoluşsal, 429-432,
513-515
Varoluşçuluk, 513-519 Veda yazıtları, 169 Venüs, 170 vicdan, 78, 82, 143, 380, 381,
489
video, 171 Vinje, AasmundO. (1818-1870),
417
virüs, 479 Vivekananda, Svvami (1862-
591
1902), 156 vizyon, 171 Voltaire (1694-1778), 357'
Welhaven, Joh. S. (1807-1873),
395 Wergeland, Henrik (519-465),
395
yabancılaşma, yabancılaşmış,
449,515
Yahudi, Yahudilik, 156,168, 174 yanılsama (fantezi icatları), 305 yanılsamayı yıkmak, 401 yanlış fikirler, 306 yanlış tepki, 492 yansıma fikirler, 298 yansıtma, 494 yapay seci, 467 yaradılış anı, 574 ¦
yaşam duygusu, 227 yazınsal masal, 400 Yeni Ahit, 172, 281 Yeni Darvvinizm, 472, 473 Yeni Dincilik, 523 - Yeni Platonculuk, 153,198, 398 yeniden doğuş, 179 yerçekimi, 235, 237, 240 yıldız falcısı, 577 yıldız tozu, 577 yöntem, 229, 269, 283, 410 yüklem, 284 yüksek kültür, 194
zaman ve uzam, 370 Zenon (İÖ ykl. 336-264), 149 Zeus, 35, 169 zorunluluk, 150, 289

SON